ULUSLARIN REKABETÇİ AVANTAJI: ELMAS MODEL ÇERÇEVESİ VE TÜRK TURİZM SEKTÖRÜNÜN REKABET GÜCÜ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 11 - 41, 31.01.2019

Adnan Özdemir

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.527990

Cited By: 3

Öz

İletişim, ulaşım ve bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, işletmelerin

uluslararası rekabetten bağımsız kalma imkanını sınırlandırmıştır.

Ülkeler uluslararası piyasada endüstriyel bazda rekabet gücü

avantajı elde edebilmek için farklı yöntemlere başvurmaktadırlar.

Turizm sektörünün ulusal ve uluslararası ölçekteki önemi ve

büyüme kapasitesi ulusların bu sektöre yönelik atılımlar yapmasını

sağlamıştır. Turizm endüstrisinin gelişmekte olan ülkelerin

ekonomisine sağladığı istihdam, döviz girdisi, milli gelir ve dış

ticaretine olumlu yansımaları ayrıca önem arz etmektedir. Porter,

tarafından geliştirilen Elmas Modeli, sektörel düzeyde ülkelerin

rekabet gücünü ortaya koymak için geliştirilmiş bir modeldir.

Elmas modelinin dört ana faktörü olan; faktör koşulları, talep

koşulları, ilgili destekleyici endüstriler, kurumsal yapı ve strateji

ve beraberinde Porter’ın dışsal olarak kabul ettiği Devlet ve Şans

faktörlerinden oluşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye Turizm

Endüstrisin uluslararası arenada rekabet gücü avantajlarının

Porter’ın geliştirdiği Elmas Modeli ile ölçülmesidir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Elmas Modeli, Rekabet Üstünlüğü, Rekabet Gücü, Rekabet Teorisi

Kaynakça

• Arslan, İ. K. ve Şahin. Ş. (2016). Kümelenmenin Kobi’lerin İhracat Performasına Etkisi: Kuyumcukent’te Bir Uygulama. Dış Ticaret Enstitüsü Working Paper Series.
• Bulu, M., Eraslan, İ.H. ve Kaya, H. (2006). Türk elektronik sektörünün rekabetçilik analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 49-66.
• Van Den Bosch, F. A., and Van Prooijen, A. A. (1992). European management: an emerging competitive advantage of European nations. European Management Journal, 10(4), 445-448.
• Dilber, İ. (2007). Turizm Sektörünün Türkiye ekonomisi üzerindeki etkisinin girdi-çıktı tablosu yardımıyla değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2), 205-220.
• Esen, S., and Uyar, H. (2012). Examining the competitive structure of Turkish tourism industry in comparison with diamond model. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 62, 620-627.
• Gökmenoğlu, S. M., Akal, M., and Altunışık, R. (2012). Ulusal rekabet gücünü belirleyen faktörler üzerine değerlendirmeler. Competition Journal/Rekabet Dergisi, 13(4), 3-44.
• Murat, K. O. C., and Ozbozkurt, O. B. (2014). Ulusların rekabet üstünlüğü ve elmas modeli üzerine bir değerlendirme. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2(3), 85-91.
• Konsolas,I. (2002). The Competitive Advantage of Greece : An Application of Porter's Diamond, Aldershot [u.a.] : Ashgate.
• Öz, Ö. (1999). The comparative advantage of nations–the case of Turkey, assessing Porter’s framework for national advantage. Aldershot [ua]: Ashgate.
• Özer, K. O., Latif, H., Sarıışık, M., and Ergün, Ö. (2012). International competitive advantage of Turkish tourism industry: a comperative analyse of Turkey and Spain by using the diamond model of M. Porter. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, 1064-1076.
• Özer, K.O. (2012). Türk turizm endüstrisinin uluslararası rekabet gücünün değerlendirilmesi: elmas modeli ile Türkiye İspanya karşılaştırması (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm işletmeciliği Anabilim Dalı, Sakarya)
• Smit, A. J. (2010). The competitive advantage of nations: is Porter’s diamond framework a new theory that explains the international competitiveness of countries?. Southern African Business Review, 14(1), 105-130.
• Stopford, J. M., Strange, S., and Henley, J. S. (1991). Rival states, rival firms: Competition for world market shares (Vol. 18). Cambridge University Press.
• Porter, M. E. (1998). Competitive advantage of nations: creating and sustaining superior performance (Vol. 2). Simon and Schuster.
• Uzunkaya, M. (2013). Uluslararası Rekabet Edebilirlik Çerçevesinde Türk İnşaat Sektörünün Yapısal Analizi, TC Kalkınma Bankası. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Uluslararas%C4%B1_Rekabet_Edebilirlik_%C3%87er%C3%A7evesinde_T%C3%BCrk_%C4%B0n%C5%9Faat_Sekt%C3%B6r%C3%BCn%C3%BCn_Yap%C4%B1sal_Analizi.pdf
• T.C. Ulaştırma Bakanlığı
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
• UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü)
• WTTC (Dünya Turizm ve Seyahat Konseyi)
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı)
• TURSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği)
• UNWTO (Dünya Turizm Örgütü)