Liberal Socialism of Eduard Bernstein in the Tradition of Social Democracy

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 51 - 69, 26.02.2021

Ekin Erdem

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.881684

Cited By: 1

Öz

Eduard Bernstein is a theoretician who tried to isolate the socialist ideology, which was heavily under the influence of Marxism in the second half of the 19th Century, from the dialectical method and deterministic concept of history inherited from Hegel, and instead of this, attempted to synthesize it with the critical philosophy of Immanuel Kant and the evolutionary tradition of British empiricism. With this effort, the model of Bernstein, who is among the main pioneers of social democracy with thinkers such as Lassalle, Kautsky and Jaures, called as “ethical socialism” when it’s Kantian aspect wanted to be emphasized, and also called as “evolutionary socialism” when its relevance with British reformism demanded to be highlighted.
At the same time, Bernstein’s model, that defines social democracy as the “legal successor” of 18th Century liberalism, and claims that socialism is “organized liberalism”, can be described as “liberal socialism”. In this study, Bernstein’s political philosophy will be discussed by comparing its attitudes towards the intellectual traditions it inherited and the rising ideologies of his time.

Anahtar Kelimeler

Revisionism, Ethical Socialism, Evolutionary Socialism, Liberal Socialism

Sosyal Demokrasi İdeolojisi İçinde Eduard Bernstein’ın “Liberal Sosyalizm”i

Öz

Eduard Bernstein, 19. yüzyıl’ın ikinci yarısında ağırlıklı olarak Marksizm’in etkisi altında olan sosyalist ideolojiyi, Hegel’den devralınan diyalektik yöntem ve determinist tarih kuramından yalıtarak Kant’ın eleştirel felsefesi ve İngiliz ampirisizminin evrimci yaklaşımıyla sentezlemeyi denemiş bir kuramcıdır. Bu çabasıyla, Lassalle, Kautsky ve Jaures gibi düşünürlerle beraber sosyal demokrasinin belli başlı öncüleri arasında yer alan Bernstein’ın modeli, Kantçı kökenlerine vurgu yapılmak istendiğinde “etik sosyalizm”, İngiliz reformizmiyle olan ilişkisine dikkat çekilmek istendiğinde ise “evrimsel sosyalizm” olarak adlandırılmaktadır.
Bununla beraber, sosyal demokrasiyi 18. yüzyıl liberalizminin “meşru mirasçısı” olarak nitelendiren, hatta geniş anlamıyla sosyalizmin “örgütlü liberalizm” anlamına geldiğini ileri süren Bernstein’ın modeli, daha kapsayıcı biçimde, “liberal sosyalizm” olarak da tanımlanabilir. Bu çalışmada Bernstein’ın siyasal felsefesi, miras aldığı düşünsel gelenekler ve yaşadığı dönemde yükselen düşünce akımları karşısındaki tutumuyla karşılaştırılarak ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Revizyonizm, Etik Sosyalizm, Evrimsel Sosyalizm, Liberal Sosyalizm

Kaynakça

• Acar, K. (2008). 1905 Rus Devrimi’nin genel bir değerlendirmesi. Divan Disiplinlerarası Çalışma Dergisi, 13(24), 79-98.
• Ateşoğlu, G. (2017). Herder’den Hegel’e anahatlarıyla tarih kavramı. Doğan Özlem, Güçlü Ateşoğlu (Ed.), Tarih Felsefesi: Seçme metinler içinde (s. 9-23). İstanbul: Doğu-Batı Yayınları.
• Berman, S. (2006). The Primary of politics. Social democracy and the making of Europe’s twentieth century. New York: Cambridge University Press.
• Bernstein, E. (1991). Evrimsel sosyalizm. (B. Alkım Cerit, Evren Bülaycı). İstanbul: Kavram Yayınları.
• Bernstein, E. (2011). Sosyalizmin ön koşulları ve sosyal demokrasinin görevleri. (Levent Bakaç, Çev.) İstanbul: Yazılama Yayıncılık.
• Callinicos, A. (2011). Toplum kuramı, Tarihsel bir bakış. (Yasemin Tezgiden, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Cassirer, E. (2005). Devlet efsanesi, İnsan üstüne bir deneme, (Necla Arat, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Cevizci, A. (2017). Aydınlanma felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
• Duman, F. (2006). Akılcılık bağlamında iki Aydınlanma geleneği: Fransız Aydınlanması versus İskoç Aydınlanması. AÜSBF Dergisi, 61 (1), 117-151.
• Edelstein, D., Kassabova, B. (2020). How England fell of the map of Voltaire’s Enlightenment. Modern İntelectual History, 17(1), 29-53.
• Ege, S. (2000). Fabian society ve iki yenilikçi yazar: G. Bernard Shaw ve H.G. Wells. AÜDTCF Dergisi, 40(3-4), 217-233.
• Eyidiker, U. (2020). Erken dönem Alman sosyal demokrasisi ve Rosa Luxemburg. IAAOJ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 90-113.
• Findlay, D. (1981). Eduard Bernstein’s revisionist critique of Marxist theory and practice. Hamilton: McMaster University.
• Göze, A. (2017). Siyasal düşünceler ve yönetimler. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Güriz, A. (2011). Sosyal demokrasi ideolojisi. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Heimsoeth. (2016). Kant’ın felsefesi. (Takiyettin Mengüşoğlu, Çev.). İstanbul: Doğu-Batı Yayınları.
• Hicks, S. (2004). Explaining postmodernism. Arizona: Scholarly Publishing.
• Kant, I. (2015). Seçilmiş yazılar. (Nejat Bozkurt, Çev.). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Kedouri, E. (1971). Avrupa’da milliyetçilik. (M. Halûk Timurtaş, Çev.). Ankara: MEB Devlet Kitapları.
• Lange, F.A. (2016). Materyalizmin tarihi ve günümüzdeki anlamının eleştirisi. (Ahmet Arslan, Çev.). İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Marx, K. (2017). Hayalet, seçme yazılar. (Güçlü Ateşoğlu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Marx, K. (2019). Amerikan iç savaşı. (Ferhat Sarı, Çev.). İstanbul: Kor Yayınevi.
• Nomer, N. (2005). Fichte and the idea of liberal socialism. The Journal of Political Philosophy, 13(1), 53-73.
• Orman, E. (2015). Hegel’in mutlak idealizmi. İstanbul: Belge Yayıncılık.
• Özlem, D. (2015). Kant üstüne yazılar. İstanbul: Notos Kitap Yayınevi.
• Popper, K. (2019). Daha iyi bir dünya arayışı. (İlknur Aka, Çev.). İstanbul: YKY.
• Sabine, G. (2013). Yakınçağ siyasal düşünceler tarihi. (Özer Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Sacks, A. (2019). Why the early socialists opposed the world’s first modern welfare state. Jacobin. Erişim Tarihi: 12.07.2020, https://www.jacobinmag.com/2019/12/otto-von-bismarck-germany-social-democratic-party.
• Steger, M. (1997). The quest for evolutionary socialism, Eduard Bernstein and social democracy. Cambridge University: UK.
• Thorpe, A. (2011). Labour leaders and the liberals, 1906-1924. Cercles, 21(2011), 39-54.
• West, D. (2005). Kıta Avrupası felsefesine giriş, (Ahmet Cevizci, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Yılmaz, N. (2013). Weimar dönemi ve öncesinde meydana gelen siyasi çekişmeler ve ekonomik krizlerin Alman Sosyal Demokrat Partisi bağlamında bir değerlendirmesi. AKÜSBD, 15(1). 73-87.