G-20 Ülkelerinde Finansal Kırılganlığı Etkileyen Makroekonomik Faktörlerin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 1, 131 - 155, 21.02.2025

Gülden Kadooğlu Aydın , Burak Büyükoğlu

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.1412748

Öz

Bu çalışma, 2006-2021 yılları arasında hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomileri içeren G-20 ülkelerinde finansal kırılganlığı etkileyen makroekonomik faktörleri incelemektedir. Amaç, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerdeki finansal kırılganlığı karşılaştırmak ve buna katkıda bulunan temel faktörleri belirlemektir. Bağımlı değişken olarak finansal kırılganlık endeksi kullanılırken, bağımsız değişkenler olarak nüfus artış hızı, GSYİH, endüstriyel büyüme, enflasyon oranı, doğrudan yabancı yatırım, işsizlik oranı, tüketici fiyat endeksi, cari işlemler dengesi, bütçe açığı, kamu borcu ve ithalat-ihracat karşılama oranı kullanılmıştır. Analiz için Dumitrescu-Hurlin Panel Nedensellik Testi kullanılmıştır. Bulgular, finansal kırılganlık ile nüfus artış hızı ve kamu borcu arasında çift yönlü nedensellik olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, işsizlik oranından finansal kırılganlığa ve finansal kırılganlıktan enflasyon oranı, cari işlemler dengesi ve bütçe açığına doğru tek yönlü bir nedensellik gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar, özellikle gelişmekte olan ekonomiler bağlamında, makroekonomik göstergeler ile finansal kırılganlık arasındaki karmaşık ilişkilerin altını çizmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kırılganlık, G-20 Ülkeleri, Dimitrescu Hurlin, Panel Nedensellik

Investigation of Macro-Economic Factors Affecting Financial Fragility in G-20 Countries

Öz

This study examines the macroeconomic factors influencing financial fragility in G-20 countries, including both developed and emerging economies, between 2006 and 2021. The aim is to compare financial fragility in developed and emerging economies and identify key factors contributing to it. The dependent variable used is the financial fragility index, while independent variables include population growth rate, GDP, industrial growth, inflation rate, foreign direct investment, unemployment rate, consumer price index, current account balance, budget deficit, public debt, and import-export coverage ratio. The Dumitrescu-Hurlin Panel Causality Test was employed for the analysis. The findings reveal bidirectional causality between financial fragility and population growth rate, as well as public debt. Additionally, a one-way causality was observed from the unemployment rate to financial fragility and from financial fragility to inflation rate, current account balance, and budget deficit. These results highlight the complex interrelations between macroeconomic indicators and financial fragility, especially in the context of emerging economies.

Anahtar Kelimeler

Financial Fragility, G-20 Countries, Dumitrescu Hurlin, Panel Causality

Kaynakça

• Acar Ünlü, F. (2021). Türkiye’de bankacılık sektörü finansal kırılganlık endeksi ile etkileyen makroekonomik faktörlerin arasındaki görünümün incelenmesi: Ampirik bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Akar, N. Ç. (2022) Kırılganlık ve finansal kırılganlık, kavramsal inceleme, Yönetim ve İktisat Alanında Güncel Yaklaşımlar, Aralık 2021, 110-131.
• Akgül, A. (2018). Finansal kırılganlık ve Türkiye örneği (Doctoral Dissertation, Bursa Uludag University, Turkey).
• Aksoylu, E., and Görmüş, Ş. (2018). Gelişmekte olan ülkelerde ülke riski göstergesi olarak kredi temerrüt swapları: Asimetrik nedensellik yöntemi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 15-33.
• Behl, A., Dutta, P., and Chavan, M. (2019). Study Of E-governance and online donors for achieving financial resilience post natural disasters. In proceedings of the 12th International Conference on theory and practice of electronic governance (pp. 27-35). https://doi.org/10.1145/3326365.3326370
• Boğa, S. (2016). Finansal kırılganlık ve gelişmekte olan ülkelere yönelik uluslararası sermaye hareketleri üzerine ekonometrik bir analiz (Doktora Tezi, İstanbul üniversitesi, İstanbul).
• Büyükakin, F., and Aydin, S. (2018). Öncü göstergelerle finansal kırılganlık endeksi: Türkiye örneği (1990-2017). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36), 113-125.
• Chatziantoniou, I. ve Gabauer, D. (2021). EMU risk senkronizasyonu ve dinamik bağlantılılık prizmasından finansal kırılganlık. Ekonomi ve Finansın Üç Aylık İncelemesi , 79 , 1-14.
• Chen, X. (2021). Nonprofit financial resilience: recovery from natural disasters. VOLUNTAS: International Journal of Voluntary And Nonprofit Organizations, 32(5), 1009-1026. https://doi.org/10.1007/s11266-021-00415-w
• Chletsos, M., and Sintos, A. (2021). The effect of financial fragility on employment. Economic Modelling, 94, 104-120.
• Çitil, M., and Görgün, M. R. (2022). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde faaliyet gösteren lojistik firmalarının finansal kırılganlıkları üzerine bir panel veri analizi. Ekev Akademi Dergisi, (90), 377-402.
• Demirbağ, O., Mumcu, A. Y., and Çakarel, T. Y. (2022). Beşerî ve sosyal sermayenin örgütsel dayanıklık üzerindeki etkisinde finansal sermayenin aracılık rolünün incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 1-21. https://doi.org/10.30794/pausbed.955517
• Di Guilmi, C., and Fujiwara, Y. (2022). Dual labor market, financial fragility, and deflation in an agent-based model of the Japanese macroeconomy. Journal of Economic Behavior & Organization, 196, 346-371.
• Felek, Ş., Yayla, N., and Çeviş, İ. (2021). Türkiye’de finansal gelişme ve finansal kırılganlık ilişkisi üzerine bir analiz: 2007-2019. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(63), 1164-1184. https://doi.org/10.19168/jyasar.912290
• Gujarati, Damador (2003), Basic econometrics, New York: McGraw Hill Book Co. Haque, SM ve Varghese, MR (2021). COVID-19’un kurumsal kaldıraç ve finansal kırılganlık üzerindeki etkisi . Uluslararası Para Fonu.
• Kass-Hanna, J., Lyons, A. C., and Liu, F. (2022). Building financial resilience through financial and digital literacy in South Asia and Sub-Saharan Africa. Emerging Markets Review, 51, 100846.. https://doi.org/10.1016/j.ememar.2021.100846
• Kılınç, E. C. (2021). Yükselen piyasa ekonomilerinde ekonomik kırılganlık-ekonomik kalkınma ilişkisi.  Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (69), 20-38. https://doi.org/10.51290/dpusbe.837520
• Minsky Ph D, H. P. (1995). Sources of financial fragility: Financial factors in the economics of capitalism.
• Rezaee, A., Fareed, D., and Ansari Samani, H. (2022). The effect of financial fragility on macroeconomic variables: TVP_VAR model for the Iranian economy. International Journal of Business and Development Studies, 14(1), 25-40.
• Rezaei Soufi, H., Esfahanipour, A., and Akbarpour Shirazi, M. (2021). A quantitative measure for financial resilience of firms: evidence from tehran stock exchange. Scientia Iranica.  https://doi.org/10.24200/scı.2021.55845.4433
• Seth, A., and Ragab, A. (2012). Macroeconomic vulnerability in developing countries: Approaches and issues.
• Şimşek, N., Hazar, A., and Babuşcu, Ş. (2019). Türkiye’nin finansal kırılganlığına etki eden makro ekonomik faktörler. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 1(1-2), 48-74.
• Topaloğlu, E. E. (2018). Bankalarda finansal kırılganlığı etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 15-38. https://doi.org/10.17153/oguiibf.344856
• United Nations. (2017). Macroeconomic policies and other development strategies in support of the 2030 Agenda for Sustainable Development, Economic and Social Commission for Asia and the Pacific.
• Yiğiter, Ş. Y. ve SARI, S. S. (2022). Türkiye özelinde finansal kırılganlık ve temel ekonomik göstergeler. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (67), 1-13. https://doi.org/10.26650/MED.1121035
• Zungu, L. T. and Greyling, L. (2023). Investigating the asymmetric effect of income inequality on financial fragility in South Africa and selected emerging markets: A Bayesian approach with hierarchical priors. International Journal of Emerging Markets.