SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MARUZ KALDIĞI ŞİDDETİN SIRALI LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2023, , 1 - 23, 15.06.2023

Musa Demirhan , Sema Behdioğlu

https://doi.org/10.58702/teyd.1228283

Öz

Günlük yaşantımızın içinde yer alan şiddet olgusu birçok farklı alanda kendini göstermektedir. Bu alanlardan birisi de sağlık sektörüdür. Sağlık çalışanlarının mesleki görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları farklı türde şiddet olayları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmayla sağlık sektöründe yaşanan şiddet olaylarına ışık tutmak ve önerilerde bulunmak amaçlanmaktadır. Çalışmanın amacına bağlı olarak hazırlanan ölçek yardımıyla sağlık sektöründe şiddete neden olan faktörler ortaya konulmuştur. Sıralı lojistik regresyon analizi yardımıyla bağımlı değişken olarak belirlenen şiddete maruz kalma sıklığı ile bağımsız değişkenler arasındaki ilişki araştırılmış ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddete neden olan unsurların neler olduğu hakkında bilgi verilmiştir. Sağlık çalışanlarının hastalara karşı fazla toleranslı olması ve uygulanan tedaviden memnun kalınmaması, şiddete karşı koruma yöntemi olarak kabul edilen beyaz kod uygulamasının etkili olmaması şiddet oluşumuna neden olmuştur. Hastaya uygulanan tedavi yönteminin getirdiği riskin yanı sıra hizmeti sunarken imkânların kısıtlı olması da şiddetin açığa çıkmasında önemli rol oynadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Sağlık çalışanlarının şiddet sonrası yasal haklarını kullanmadığı ya da kullandırılmadığı, hastanın kendini önemsiz hissetmesi ve sağlık çalışanının statüsüne saygı göstermemesinin şiddeti etkiyen unsurlar olduğu saptanmış, bu unsurlara yönelik önlemler ve öneriler sıralanmıştır. Böylece sağlık alanında çalışan personelin zor çalışma şartlarının yanı sıra yaşadıkları durumlar dikkat çekilmek istenmiş ve yapıcı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Şiddet, Sıralı Lojistik Regresyon Analizi

EXAMINATION OF THE HEALTHCARE PROFESSIONALS' EXPOSURE TO VIOLENCE USING SEQUENTIAL LOGISTICS REGRESSION ANALYSIS

Öz

Abstract
The phenomenon of violence in our daily life manifests itself in many different areas. One of these areas is the health sector. The subject of this study is the different types of violence that healthcare professionals encounter while performing their professional duties. With this study, it is aimed to shed light on violence in the health sector and to make suggestions. With the help of the scale prepared depending on the purpose of the study, the factors causing violence in the health sector were revealed. With the help of ordinal logistic regression analysis, the relationship between the frequency of exposure to violence, which was determined as the dependent variable, and the independent variables, was investigated and information was given about the factors that cause violence against healthcare workers. As a result of the study, there are important factors that cause violence against health workers. Factors such as healthcare professionals being very tolerant towards patients, patients' dissatisfaction with the treatment administered, and the ineffectiveness of the code of white practice, which is accepted as a protection method against violence, led to the occurrence of violence. In addition to the risk brought by the treatment method applied to the patient, the limited opportunities while providing the service play an important role in the emergence of violence. It has been determined that the health workers do not use their legal rights or are not made to use their legal rights after the violence, the patient feels insignificant and does not respect the status of the health worker, and measures and recommendations for these elements are listed. Thus, it was aimed to draw attention to the difficult working conditions of the personnel working in the field of health as well as the situations they lived in, and constructive suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

Health, Violence, Sequential Logistic Regression Analysis

Kaynakça

• Abreu, M. N. S., A. L. Siqueira, C. S. Cardoso ve W. T. Caiaffa (2008). “Ordinal Logistic Regression Models: Application in Quality of Life Studies”. Cadernos de Saúde Pública, 24, 581-591.
• Akca, N., A. Yılmaz ve O. Işık (2014). “Sağlık Çalışanlarına Uygulanan Şiddet: Özel Bir Tıp Merkezi Örneği”. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1), 1-11.
• Akın, B. ve E. Şentürk (2012). “Bireylerin Mutluluk Düzeylerinin Ordinal Lojistik Regresyon Analizi İle İncelenmesi”. Öneri, 10(37), 183-193.
• Alpar, R. (2018). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aydemir, İ., R. Üçlü ve A. Aydoğan (2020). “Acil Servis Personeline Göre Şiddetin Nedenleri”. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 83(1), 60-68.
• Ayhan, S. (2006). Sıralı Lojistik Regresyon Analiziyle Türkiye’deki Hemşirelerin İş Bırakma Niyetini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aygün, H. ve S. Metin (2022). “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddetin Pandemi ile İlişkisi”. Anatolian Journal of Emergency Medicine, 5(1), 7-12.
• Bayram, G. O. ve H. Dinç (2012). “Sexual Harassment Among Health Workers And Students”. International Journal of Human Sciences, 9(1), 20-34.
• Bekar, E. Ö. ve E. Çevik (2021). “Beyaz Kod Verileri Işığında Düzce İlindeki Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet”. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11(3), 298-304.
• Chappell, D. ve V. Di Martino (2006). Violence At Work. Geneva: International Labour Organization.
• Chen, C. K. ve J. H. John (2004). “Using Ordinal Regression Model to Analyze Student Satisfaction Questionnaires”. Association for Institutional Research, 1, 1-13.
• Çöl, S. (2008). “İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”. Çalışma ve Toplum Dergisi, 4(19), 107-134.
• Demirbaş, N. ve N. Karaoğlu (2021). “Hekim ve Hekim Adaylarının Hekime Yönelik Şiddet Algıları: Bir Ön Çalışma”. Genel Tıp Dergisi, 31(2), 130-134.
• Devebakan, N. (2018). Sağlık Kurumlarında Şiddet ve Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Dursun, S. ve S. Aytaç (2011). “İşyerinde Şiddet Davranışlarının Çalışanlar Üzerine Etkisi: Bir Uygulama”. Tisk Akademi, 6(11), 6-29.
• Er, T., F. N. Ayoğlu ve B. Açıkgöz (2021). “Sağlık Çalışanına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi”. Turkish Journal Of Public Health, 19(1), 69-78.
• Gamgam, H. ve B. Altunkaynak (2017). Regresyon Analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hatunoğlu, Y., A. Hatunoğlu ve M. Avcı (2014). “Anadolu Coğrafyasında Töre ve Namus Kıskacında Bulunan Kadına Yönelik Şiddet Uygulamanın Sosyolojik ve Psikolojik Boyutunun Değerlendirilmesi”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 440-450.
• İncesu, E. (2018). “Hayata Dönüşün Adı “Mavi Kod” Seydişehir Devlet Hastanesi Mavi Kod Birimine Yapılan Bildirim Raporlarının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi”. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 4(1), 26-39.
• Kocacık, F. (2001). “Şiddet Olgusu Üzerine”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 1-7.
• McCullagh, P. (1980). “Regression Models For Ordinal Data”. Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Methodological), 42(2), 109-127.
• Michaud, Y. (1991). Şiddet. İstanbul: İstanbul İletişim Yayınları.
• Norusis, M. (2011). IBM SPSS Statistics 19 Advanced Statistical Procedures Companion. Boston: Addison Wesley.
• Özcan, N. K. ve H. Bilgin (2011). “Türkiye'de Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Sistematik Derleme”. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 31(6), 1442-1456.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi-1. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özerkmen, N. ve H. Gölbaşı (2010). “Toplumsal Bir Olgu Olarak Şiddet”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 15, 23-37.
• Özşenler, S. D. (2021). “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddetin Çözümünde İletişim Becerilerinin Rolü: Sistematik Derleme”. Selçuk İletişim Dergisi, 14(2), 576-605.
• Pallant, J. (2007). Spss Survıval Manual. New York: Mc Graw Hill.
• Pınar, T. ve G. Pınar (2013). “Sağlık Çalışanları ve İşyerinde Şiddet”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(3), 315-326.
• Powers, D. A. ve Y. Xie (2000). Statistical Methods For Categorical Data Analysis. London: Academic Press.
• Şerbetçi, A. ve M. S. Özçomak (2013). “Sıralı Lojistik Regresyon Analizi ile İstatistik ve Ekonometri, Derslerinde Başarıyı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 89-110.
• TBMM (2013). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet Olaylarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu Raporu. Ankara: TBMM.
• Terkeş, N., G. Bedir ve K. Değirmenci (2021). “Hemşirelik Öğrencileri Bakış Açısıyla Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet”. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 57-62.
• Uludağ, A. ve N. Zengin (2016). “Sağlıkta Şiddete Hasta Şikâyetlerinde Yer Alan Olumsuz İfadeler Açısından Bir Bakış: Konya Örneği”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 71-86.
• Us, N. ve R. Erdem (2018). “Şiddet ve Sağlık”. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 16-30.
• Uskun, E., K. Batmaz ve G. Aydın (2022). “Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve İlişkili Faktörler: Araştırma Uygulama Hastanesi Örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 29(1), 23-35.
• Ünal, Ö., M. Akbolat ve G. Palan (2021). “Sağlık Çalışanlarının Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Şiddete Maruz Kalma ve Şiddet Görme Korkusu Arasındaki İlişki”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(1), 1-14.
• Üzümcü, F. ve A. Oksay (2019). “Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelere Yönelik Şiddetin Değerlendirilmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(25), 584-598.
• Yılmaz, M., M. Tellioğlu ve İ. Arıkan (2021). “Sağlıkta Şiddet: Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Mesleğe Bakışına Etkisi”. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 404-412.