ÖRGÜTSEL İKLİM ALGISI İLE PSİKOLOJİK SAHİPLENME ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2024, , 269 - 288, 15.06.2024

Sevcan Fırın

https://doi.org/10.58702/teyd.1407492

Öz

Bu araştırmada, örgütsel iklim algısı ile psikolojik sahiplenme arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda araştırmada kullanılmak üzere anket formu hazırlanmış ve formda katılımcıların demografik bilgilerine yönelik ifadeler, örgütsel iklim ve psikolojik sahiplenme ölçekleri yer almıştır. Araştırmaya bankada görev yapan 177 beyaz yakalı çalışan katılmış ve katılımcıların verdikleri cevaplar doğrultusunda toplanan veriler SPSS ve AMOS programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre örgütsel iklim algısı ile psikolojik sahiplenme arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Üstün desteği, bağdaşıklık ve tarafsızlık boyutları ile psikolojik sahiplenme arasında anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Regresyon analizi sonucuna göre örgütsel iklim algısının, üstün desteği, bağdaşıklık ve tarafsızlık boyutlarının psikolojik sahiplenme duygusu üzerinde pozitif bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel İklim, Psikolojik Sahiplenme, Çalışanlar, Örgüt

THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATIONAL CLIMATE PERCEPTION AND PSYCHOLOGICAL OWNERSHIP

Öz

In this research, it was aimed to determine the relationship between organizational climate perception and psychological ownership. In this context, a survey form was prepared to be used in the research, and the form included statements regarding the demographic information of the participants, organizational climate and psychological ownership scales. 177 white-collar employees working in the bank participated in the research, and the data collected in line with the answers given by the participants was analyzed through SPSS and AMOS programs. According to the results of the correlation analysis, it was determined that there was a significant relationship between organizational climate perception and psychological ownership. It was observed that there was a significant relationship between superiors’ support, cohesion and impartiality dimensions and psychological ownership. According to the results of the regression analysis, it was concluded that the perception of organizational climate, superiors’ support, cohesion and impartiality dimensions had a positive effect on the sense of psychological ownership.

Anahtar Kelimeler

Organizational Climate, Psychological Ownership, Employees, Organization

Kaynakça

• Akbulut, Y. ve Kutlu, G. (2016). Örgüt ikliminin belirlenmesi: kamu hastanesi örneği. Hacettepe sağlık idaresi dergisi, 19(3), 255-270.
• Al‐Shammari, M. M. (1992). Organizational climate. Leadership & Organization Development Journal, 13(6), 30-32. https://doi.org/10.1108/01437739210021884
• Arslan, A. ve Gül, H. (2022). Örgütsel etik iklimin psikolojik sahiplenmeye etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2013-2029.
• Avey, J. B., Avolio, B. J., Crossley, C. D. ve Luthans, F. (2009). Psychological ownership: Theoretical extensions, measurement and relation to work outcomes. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 30(2), 173-191. https://doi.org/10.1002/job.583
• Bahrami, M. A., Taheri, G., Montazeralfaraj, R. ve Tafti, A. D. (2013). The relationship between organizational climate and psychological well-being of hospital employees. World Journal of Medical Sciences, 9(1), 61-67. https://doi.org/10.5829/idosi.wjms.2013.9.1.75152
• Bayram, N. (2009). Sosyal bilimlerde Spss ile veri analizi (2. Baskı). Ezgi Kitabevi.
• Bellou, V. ve Andronikidis, A. I. (2009). Examining organizational climate in greek hotels from a service quality perspective. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 21(3), https://doi.org/294-307. 10.1108/09596110910948305
• Berberoğlu, A. (2018). Impact of organizational climate on organizational commitment and perceived organizational performance: Empirical evidence from public hospitals. BMC Health Services Research, 18(1), 1-9. https://doi.org/10.1186/s12913-018-3149-z
• Çıkmaz, G. ve Yeşil, S. (2020). Çalışanların algıladıkları örgütsel desteğin psikolojik sahiplenme üzerine etkisi. OPUS International Journal of Society Researches, 15(22), 1234-1254. https://doi.org/10.26466/opus.658193
• Çiftçi, G. E. ve Altın, Ş. (2020). Örgütsel iklimin çalışanların psikolojik sermaye düzeyine etkisi: bir alan araştırması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 353-375.
• Dawkins, S., Tian, A. W., Newman, A. ve Martin, A. (2017). Psychological ownership: A review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 38(2), 163-183. https://doi.org/10.1002/job.2057
• Demirkaya, H. ve Kandemir, A. Ş. (2014). 21. yüzyılın anahtar rekabet faktörü olan psikolojik sahiplenme üzerine bir işletme incelemesi. Çalışma Dünyası Dergisi, 2(3), 7-21.
• Ensari, H. ve Zembat, R. (1999). Örgüt iklimi bakımından bir üniversitenin değerlendirilmesi. Öneri Dergisi, 2(11), 37-49. https://doi.org/10.14783/maruoneri.685660
• Ergeneli, A. (1995). Örgütsel etkililik kriteri olarak lider davranışının örgütsel iklim ile ilişkisi: görev karmaşıklığı bakımından farklılaşan iki örgüte ilişkin bir uygulama. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50(1), 187-199. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001788
• Gaunya, C. R. (2016). Organizational climate as a determinant of job satisfaction among public sector employees in Kisii County, Kenya. Journal of Resources Development and Management, 23, 47-53.
• Gholami, S., Keykale, M., Tir, M., Ramandi, F., Karimi, M. ve Rajaee, R. (2015). Investigation the relationship between organizational climate and organizational citizenship behavior among staff in hospital. European Journal of Biology and Medical Science Research, 3(3), 54-63.
• Halis, M. ve Uğurlu, Ö. Y. (2008). Güncel çalışmalar ışığında örgüt iklimi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 10(2), 101-123.
• Higgins, E. T. (1997). Beyond pleasure and pain. American psychologist, 52(12), 1280-1300. https://doi.org/10.1037/0003-066X.52.12.1280
• Iljins, J., Skvarciany, V. ve Gaile-Sarkane, E. (2015). Impact of organizational culture on organizational climate during the process of change. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 213, 944-950.
• İşcan, Ö. F. ve Karabey, C. N. (2007). Örgüt iklimi ile yeniliğe destek algısı arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 180-193.
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım.
• Kalmaz, M. ve Tozkoparan, G. (2020). Psikolojik sahiplenmenin çalışanların ekstra rol davranışı üzerine etkisi: Özel sektörde bir araştırma. İzmir İktisat Dergisi. 35(2), 255-270. https://doi.org/10.24988/ije.202035204
• Korkmaz, E. V. (2019). Kadın çalışanlara yönelik destekleyici örgüt ikliminin psikolojik sahiplenme ve yılmazlık düzeyleri üzerine etkisi araştırması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Koys, D. J. ve Decotiis, T. A. (1991). Inductive measures of psychological climate. Human Relations, 44, 265-285. https://doi.org/10.1177/001872679104400304
• Kundu, K. (2007). Development of the conceptual framework of organizational climate. Vidyasagar University Journal of Commerce, 12(1), 99-108.
• Küçüksille, E. (2016). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Şeref Kalaycı, Asil Yayın.
• Li, D. ve Atkinson, L. (2020). The role of psychological ownership in consumer happiness. Journal of Consumer Marketing, 37(6), 629-638. https://doi.org/10.1108/JCM-09-2019-3420
• Lloréns Montes, F. J., Ruiz Moreno, A. ve Miguel Molina Fernández, L. (2004). Assessing the organizational climate and contractual relationship for perceptions of support for ınnovation. International Journal of Manpower, 25(2), 167-180. https://doi.org/10.1108/01437720410535972
• Mahal, P. K. (2009). Organizational culture and organizational climate as a determinant of motivation. IUP Journal of Management Research, 8(10), 38-51.
• McIntyre, N., Srivastava, A. ve Fuller, J. A. (2009). The relationship of locus of control and motives with psychological ownership in organizations. Journal of Managerial Issues, 21(3), 383-401.
• Permarupan, P. Y., Saufi, R. A., Kasim, R. S. R. ve Balakrishnan, B. K. (2013). The impact of organizational climate on employee's work passion and organizational commitment. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (107), 88-95. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.12.403
• Pierce, J. L., Rubenfeld, S. A. ve Morgan, S. (1991). Employee ownership: A conceptual model of process and effects. Academy of Management Review, 16(1), 121-144. https://doi.org/10.5465/amr.1991.4279000
• Pierce, J. L., Kostova, T.ve Dirks, K. T. (2001). Toward a theory of psychological ownership in organizations. Academy of Management Review, 26(2), 298-310. https://doi.org/10.5465/amr.2001.4378028
• Schirle, L. (2016). Organizational climate and psychological ownership in an advanced practice nursing sample [Doktora Tezi]. University of Miami.
• Schneider, B., Ehrhart, M. G. ve Macey, W. H. (2013). Organizational climate and culture. Annual Review of Psychology, 64(1), 361-388. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-113011-143809
• Schulte, M., Ostroff, C. ve Kinicki, A. J. (2006). Organizational climate systems and psychological climate perceptions: A cross‐level study of climate‐satisfaction relationships. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79(4), 645-671. https://doi.org/10.1348/096317905X72119
• Shanker, R., Bhanugopan, R., Van der Heijden, B. I. ve Farrell, M. (2017). Organizational climate for innovation and organizational performance: The mediating effect of innovative work behavior. Journal of vocational behavior, (100), 67-77. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2017.02.004
• Sieger, P., Zellweger, T. ve Aquino, K. (2013). Turning agents into psychological principals: aligning interests of non-owners through psychological ownership. Journal of Management Studies, 50(3), 361-388. https://doi.org/10.1111/joms.12017
• Uçar, Z. (2018). Algılanan özerklik ve etki ile psikolojik sahiplenme arasındaki ilişkide kontrol algısının aracılık etkisi: banka çalışanları üzerinde bir araştırma. Ege Academic Review, 18(1), 1-13. https://doi.org/10.21121/eab.2018135910
• Van Dyne, L. ve Pierce, J. L. (2004). Psychological ownership and feelings of possession: Three field studies predicting employee attitudes and organizational citizenship behavior. Journal of Organizational Behavior, 25(4), 439-459. https://doi.org/10.1002/job.249
• Yavuz, A. ve Akgemci, T. (2021). Birey-örgüt uyumu, psikolojik sahiplenme, işgören sesliliği ve motivasyon araçları ilişkisi üzerine ampirik bir çalışma. MAKU SOBED, (34), 99-114. https://doi.org/10.20875/makusobed.979467
• Yentür, H., Elcil, T., Enöz, N., Balçıklı, M. B. ve Akfırat, S. (2023). Kurt Lewin’in hayatı ve sosyal psikolojiye katkısı. Nesne Psikoloji Dergisi, 11(29), 470-487. https://doi.org/10.7816/nesne-11-29-08
• You, Y., Hu, Z., Li, J., Wang, Y. ve Xu, M. (2022). The effect of organizational innovation climate on employee ınnovative behavior: The role of psychological ownership and task interdependence. Frontiers in Psychology, (13), 1-13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.856407
• Zengin, Y., Yurdakul, S., Bayram, N., Sakarya, M. ve Bağcı, M. (2021). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin psikolojik sahiplenme ve iş stresi ile ilişkisi. Turkish Business Journal, 2(4), 56-75. https://doi.org/10.51727/tbj.1016691
• Zhang, J. ve Liu, Y. (2010). Organizational climate and its effects on organizational variables: An empirical study. International Journal of Psychological Studies, 2(2), 189-201.