ULUSLARARASI KURULUŞLARDA VE TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE KRİZ YÖNETİMİ: COVİD-19 ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 21, 30.11.2021

Merve Doğan

Öz

Bu çalışmada kavramsal çerçevede kriz ve kriz yönetiminin ne olduğu, özellikleri ve ortaya çıkmasına neden olan faktörler incelenip Covid-19 sürecinde Türk kamu yönetimi ve uluslararası kuruluşlarda Covid-19 krizinin yönetilmesi için uygulanan politikaların neler olduğuna yer verilmiştir. 2019 Aralık’ta Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Covid-19 virüsü çok kısa bir sürede dünya geneline yayılan bir salgın haline gelmiştir. Ve ülkeleri ekonomi, sağlık, eğitim ve daha pek çok yönden olumsuz yönde etkilemiştir. Ve içinde bulunduğumuz 21.yüzyılda tüm dünyayı etkisi altına alarak ülkeleri ve uluslararası kuruluşları bir kriz dönemine sürüklemiştir. Bu kapsamda çalışmada Türk Kamu Yönetimi, Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Örgütü ve salgında büyük hasar gören ülkelerin üye olduğu Avrupa Birliği incelenmiştir. Günümüz dünyasında artan etkileşim ve küreselleşme faktörleri nedeniyle hızlı yayılım gösteren bu salgın ulusal bazda bir epidemi olmaktan çıkıp bir pandemiye dönüşmesinden dolayı kararların, uygulanan politikaların ve mücadele sürecinde ortak harekete geçilmesi gereken bir durum olması da uluslararası kuruluşların da süreçte faal olması gereksinimini ortaya çıkartmıştır. Yine de krizle mücadele sürecinde ulusal düzeyde alınan tedbir ve kararların uygulanması için en büyük görev devletlere düşmektedir. Bu nedenlerden dolayı da çalışma kapsamında da Türk kamu yönetim idarelerinin ulusal bazda uyguladıkları politikalar ve uluslararası düzeydeki kuruluşların krizle mücadeledeki hareket planları ve izledikleri politikalar detaylı bir şekilde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Kriz Yönetimi, Covid-19 Salgını, Kamu Yönetimi, Uluslararası Kuruluşlar

CRISIS MANAGEMENT IN INTERNATIONAL ORGANIZATIONS AND TURKISH PUBLIC ADMINISTRATION: THE CASE OF COVID-19

Öz

In this study, the crisis and crisis management in the conceptual framework, its characteristics and the factors that cause its emergence are examined and the policies applied to manage the Covid-19 crisis in Turkish public administration and international organizations are mentioned. The Covid-19 virus, which emerged in Wuhan, China in December 2019, has become a worldwide pandemic in a very short time. And it has negatively affected countries in terms of economy, health, education and many more. And in the 21st that century we are in, it has taken the whole world under its influence and dragged countries and international organizations into a crisis period. In this context, the Turkish Public Administration, the United Nations, the World Health Organization and the European Union whose country members were badly damaged in the pandemic, were examined. Since this epidemic, which has spread rapidly due to the increasing interaction and globalization factors in today's world, has turned into a pandemic from being an epidemic on a national basis, the decisions, policies implemented and the fact that a joint action must be taken in the struggle process have revealed the need for international organizations to be active in the process. Nevertheless, the states have the greatest responsibility for the implementation of the measures and decisions taken at the national level in the process of combating the crisis. For these reasons, within the scope of this study, the policies implemented by Turkish public administration on a national basis and also the action plans and policies of international organizations in combating the crisis have been examined in detail.

Anahtar Kelimeler

Crisis, Crisis Management, Covid-19 Outbreak, Public Administration, International Organizat

Kaynakça

• Akdağ, M. (2005). Halkla İlişkiler Ve Kriz Yönetimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 1-20.
• Asunakutlu, T., B., Safran ve E., Tosun (2003). Kriz Yönetimi Üzerine Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 141-163.
• Aydın, Ş. ve A. Ş., Örnek (2011). Kriz ve Stres Yönetimi. (3. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aykaç, B. (2001). Kamu Yönetiminde Kriz ve Kriz Yönetimi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 123-132.
• Babüroğlu, O. N. (1999). Kriz Süreci Yönetiminde Yeni Bir Paradigmaya Doğru. Görüş, 41, 38-43.
• Birgun.Net. (2020). Pandemi nedir? Epidemi arasındaki fark ne. https://www.birgun.net/haber/pandemi-nedir-epidemi-arasindaki-fark-ne-291446 (12.09.2021)
• Bozgeyik, A. (2004). Krizleri Fırsata Dönüştürmek. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Brewton, C. (1987). Managing a Crisis: A Model for the Lodging Industry. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 28(3), 10-15.
• Budak, F. ve Ş., Korkmaz (2020). Covid-19 Pandemi Sürecine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, 1, 62-79.
• Can, H., Ö. A., Azizoğlu ve E. M., Aydın, (2011). Organizasyon ve Yönetim. (8.Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Canbolat, N. (2018). Küreselleşme Oyunları ve Kriz. (1. Baskı). Ankara: Efil Yayınevi.
• Crisis PR Experts. International Crisis Management Instute. http://www.crisisprexperts.com/ (23.10.2020)
• Dw.Com. (2020). BM: İkinci Dünya Savaşı’ndan Beri En Büyük Kriz. https://www.dw.com/tr/bm-ikinci-d%C3%BCnya-sava%C5%9F%C4%B1ndan-beri-en-b%C3%BCy%C3%BCk-kriz/a-52974468 (12.09.2021)
• Eğilmez, M. (2020). Küresel Finans Krizi. (17.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• European Comission. (2021). Opening address by the President: Global Health Pre Summit. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/speech_21_2602 (12.09.2021)
• European Union. Crisis Management and Solidarity. https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/crisis-management-and-solidarity_en (12.09.2021)
• European Union. (2016). About the EU. https://europa.eu/european-union/about-eu_en (12.09.2021)
• Filiz, E. (2006). Türk Kamu Yönetiminde Kriz Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi. Malatya
• Genç, F. N. (2021). Kriz Yönetimi Covid-19 Pandemisi. (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• General Assembly of the United Nations. Draft Omnibus Resolution on the COVID-19 Pandemic. https://www.un.org/pga/74/2020/09/10/draft-omnibus-resolution-on-the-covid-19-pandemic-2/ (12.09.2021)
• Gilpin, D. R. ve P. J., Murphy (2008). Crisis Management and Complex World. New York: Oxford University Press.
• González-Herrero, A. ve C. B., Pratt (1995). How to Manage a Crisis Before—Or Whenever—It Hits. Public Relations Quarterly, 40(1), 25-29.
• Haşit, G. (2000). İşletmelerde Kriz Yönetimi ve Türkiye’nin Büyük Sanayi İşletmeleri Üzerinde Yapılan Araştırma Çalışması. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Hatemi, H. (1999). Krizin Kritiği. Düşünen Siyaset, 1(1), 17-18.
• Keohane, R. O. ve J. S., Nye (2012). Power and Interdependence. (4. Baskı), Boston: Longman.
• Kerninsky, D. A. (1997). Proactive Crisis Management and Ethical Discourse: Dow Chemical’s Issues Management Bulletins 1979-1990. Journal of Business Ethics, 16(8).
• McLuhan, M. (1994). Understanding Media: The Extensions of Man (1. Baskı). Cambridge: MIT Press.
• Mitroff, I. I. ve C. M., Pearson (1993). From Crisis Prone to Crisis Prepared a Framework for Crisis Management. 7(1), 48-59.
• Nikiforuk, A. (2018). Mahşerin Dördüncü Atlısı: Salgın Ve Bulaşıcı Hastalıklar Tarihi. (Çev. S. Erkanlı), (7. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Organ, D. W. ve T. S., Bateman (1986). Organizational Behavior. (3. Baskı). Texas: Business Publications.
• Özel, M. (2010). Kamu Yönetiminde Kriz Ve Türk Yerel Yönetimlerinde Yeniden Yapılanma. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(1), 12-29.
• Öztürk, O. M. (2004). Dış Politikada Kriz Yönetimi. Ankara: Odak Yayınevi.
• Pearson, C. M. ve J. A., Clair (1998). Reframing Crisis Management. The Academy of Management Review, 23(1), 59-76.
• Sucu, Y. (2000). Kriz Yönetimi. Ankara: Elit Yayıncılık.
• Tağraf, H. ve T., Arslan (2003). Kriz Oluşum Süreci ve Kriz Yönetiminde Proaktif Yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 4 (Sayı 1), 149-160.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. Avrupa Birliğinin Tarihçesi. https://www.ab.gov.tr/105.html (12.09.2021)
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Covid19. https://covid19.saglik.gov.tr/ (11.09.2021)
• Tekin, M. ve M., Zerenler (2010). İşletmelerde Kriz Yönetimi. Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
• Tekin, Ö. F. (2015). Kriz Yönetimi ve Kamu Yönetimi İçin Önemi. Selçuk Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Dergisi, 18(2), 119-135.
• The Shorter Oxford English Dictionary (1952). (3. Baskı, C. 1). Oxford: Oxford University Press.
• Turan, A. ve H. H., Çelikyay (2020). Türkiye’de KOVİD-19 ile Mücadele: Politikalar ve Aktörler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1), 1-25.
• Tutar, H. (2007). Kriz ve Stres Yönetimi. (2.Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• United Nations. UN Response to COVID-19. https://www.un.org/en/coronavirus/UN-response (11.09.2021)
• United Nations Development Programme in Turkey. COVID-19 Pandemisi. https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/coronavirus.html (11.09.2021)
• Uras, U. (2017). Kriz Yönetimi Ulusal ve Uluslararası Güvenlik. Ankara: Trend Yayınevi.
• World Health Organization. Alliance vision and mission. https://www.who.int/workforcealliance/about/vision_mission/en/ (12.09.2021)
• World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019 (11.09.2021)
• World Health Organization. Countries overview. https://www.who.int/countries (12.09.2021)
• World Health Organization. History. https://www.who.int/about/who-we-are/history (12.09.2021)
• World Health Organization. (2005). WHO Global Influenza Preparedness Plan the Role of WHO and Recommendations for National Measures Before and During Pandemics. World Health Organization.
• World Health Organization. (2020a). COVID-19 Response Fund. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/donate (12.09.2021)
• World Health Organization. (2020b). 2019 Novel Coronavirus (2019-Ncov): Strategic Preparedness and Response Plan. World Health Organization. (12.09.2021)
• World Health Organization. (2020c). Covid-19 Strategy Update. https://www.who.int/publications/m/item/covid-19-strategy-update (12.09.2021)
• World Health Organization. (2020d). Turkey’s Response to Covid-19: First Impressions. https://www.euro.who.int/en/countries/turkey/publications/turkeys-response-to-covid-19-first-impressions-ankara,-turkey,-11-july-2020 (12.09.2021)
• World Health Organization. (2021). COVID-19 Strategic Preparedness and Response Plan (SPRP 2021).
• Yener, D. (2020). Türkiye’nin Koronavirüsle Mücadele Politikasına “Bilim Kurulu” Yön Veriyor. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-koronavirusle-mucadele-politikasina-bilim-kurulu-yon-veriyor/1777215 (12.09.2021)
• Yücel, H. (2020). Analiz: Dünya Sağlık Örgütü’nün Koronavirüs Yönetimi. SETA. https://www.setav.org/analiz-dunya-saglik-orgutunun-koronavirus-yonetimi/ (12.09.2021)