SÜRDÜRÜLEBİLİR TÜKETİM BAĞLAMINDA LOSTRA İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 181 - 196, 15.10.2023

Ahmet Eryeşil

https://doi.org/10.58702/teyd.1268299

Cited By: 1

Öz

Tüketimin bir kültür haline dönüşmesiyle ihtiyaç ve istek kavramları birbirinin yerini almış ve gerek üretim gerekse tüketim miktarlarında ciddi artışlar yaşanmıştır. Ancak zaman içinde bireyler arasında ‘tüketmek için tüketim’ anlayışının hâkim olması ile ekolojik kapasite sınırları aşılmış ve özellikle su gibi hayati öneme sahip doğal kaynaklar tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu durum ilk zamanlarda pek önemsenmese de, zaman geçtikçe ortaya çıkan ekolojik kaynaklı sorunlar ve gelecekte ‘su savaşları’nın yaşanabileceği görüşü; bireyleri, işletmeleri, hükümetleri ve diğer kuruluş ve örgütleri çözüm arayışlarına yönlendirmiş ve sürdürülebilir tüketim anlayışı tartışılmaya başlanmıştır. Küresel çapta yaşanan bu kriz ortamında tehditleri fırsata çevirmeye yönelik olarak ön plana çıkan lostra işletmeleri, ayakkabıların kullanım ömrünü mümkün oldukça uzatarak hem su kaynaklarının tüketimini azaltmakta hem de maddi açıdan önemli tasarruflar sağlamaktadırlar. Bu çalışmanın amacı; sürdürülebilir tüketim bağlamında ayakkabı üretiminde kullanılan su miktarlarını vurgulayarak lostra işletmelerinin sürdürülebilir tüketim anlayışına katkılarını ifade etmektir. Bu amaç doğrultusunda konu ile ilgili kavramsal ve görgül bir literatür taraması yürütülmüş; literatür taraması kapsamında sürdürülebilir tüketim, ayakkabı tüketimi, su tüketimi ve lostra işletmeleri ile ilgili kaynaklar 25 Şubat 2023-15 Mart 2023 tarihleri arasında çevrimiçi veritabanları üzerinden incelenmiştir. Gerçekleştirilen bu çalışma neticesinde; lostra işletmelerinin sundukları hizmetler ile sürdürülebilir tüketim anlayışını destekleyerek ekolojik dengenin korunmasına katkı sağladıkları bilgisine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Tüketim, Ayakkabı Tüketimi, Su Tüketimi, Lostra

A REVIEW ON LOSTRA BUSINESSES IN THE CONTEXT OF SUSTAINABLE CONSUMPTION

Öz

With the transformation of consumption into a culture, the concepts of need and desire have replaced each other and serious increases have been experienced in both production and consumption amounts. However, over time, with the understanding of ‘consumption to consume’ prevailing among individuals, ecological capacity limits have been exceeded and vital natural resources such as water have faced the danger of exhaustion. Although this situation was not given much importance in the early days, the ecological problems that emerged over time and the opinion that ‘water wars’ may occur in the future; individuals, businesses, governments and other institutions and organizations have directed troubles to seek solutions and the understanding of sustainable consumption has begun to be discussed. In this climate of global crisis, the lostra businesses that have stepped forward to turn threats into opportunities are not only reducing the consumption of water resources, but also saving significant financial savings by extending the life of shoes as much as possible. The aim of this study; in the context of sustainable consumption is to emphasize the amount of water used in shoe production and to express the contributions of lostra businesses to the understanding of sustainable consumption. For this purpose, a conceptual and empirical literature review was conducted on the subject; within the scope of literature review, resources related to sustainable consumption, shoe consumption, water consumption and lostra businesses were examined through online databases between 25 February 2023 and 15 March 2023. As a result of this study; it has been found that lostra businesses contribute to the protection of ecological balance by supporting the understanding of sustainable consumption with the services they provide.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Consumption, Shoe Consumption, Water Consumption, Lostra

Kaynakça

• Aksu, C. K. (2014). Üniversite Çalışanlarının Sürdürülebilir Tüketime Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi: Kafkas Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Altan, S. (2019). Marka Yönetimi ve Markalaşma Sürecinin İş Güvenliği Ayakkabısı Sektöründe Uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Ayyıldız, H. ve K. Y. Genç (2008). ‘’Çevreye Duyarlı Pazarlama: Üniversite Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Pazarlama Uygulamaları ile İlgili Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma’’. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (2), 505-527.
• Beamon, B. M. (1999). ‘’Designing the Green Supply Chain’’. Logistics Information Management, 12 (4), 332-342.
• Brown, P. M. ve L. D. Cameron (2000). ‘’What Can Be Done To Reduce Overconsumption?’’. Ecological Economics, 32 (1), 27-41.
• Can, Ö. ve K. M. Ayvaz (2017). ‘’Tekstil ve Modada Sürdürülebilirlik’’. Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, 3 (1), 110-119.
• Çetinkaya, M. (2022). Televizyonlarda Yayınlanan Gündüz Kuşağı Programlarında Değişen Aile Yapısı ve Mahremiyet. Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• DOĞAKA (2014). Ayakkabıcılık Sektör Raporu. Hatay: DOĞAKA Yayını.
• EEA (2009). Who We Are, What We Do, How We Do İt? Report. Copenhagen: EEA Publication.
• Ercoşkun, Ö. (2007). Sürdürülebilir Kent İçin Ekolojik-Teknolojik (Eko-Tek) Tasarım: Ankara-Güdül Örneği. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• GEF (2009). Annual Performance Report. Washington: GEF Publication.
• Guide Jr, V. D. R., V. Jayaraman, R. Srivastava ve W. C. Benton (2000). ‘’Supply-Chain Management For Recoverable Manufacturing Systems’’. Interfaces, 30 (3), 125-142.
• Gülbaş, H. ve S. Karakaş (2017). ‘’Deri İmalathanelerinde Tabaklama İşlemi Sırasında Kullanılan Kimyasalların Deri Yolu ile Temasında Karşılaşılan Olası Risklerin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Belirlenmesi: Uşak İli Deri (Karma) Organize Sanayide Bir Uygulama’’. Social Sciences, 12 (1), 37-53.
• Hirschl, B., W. Konrad ve G. Scholl (2003). ‘’New Concepts İn Product Use For Sustainable Consumption’’. Journal of Cleaner Production, 11 (8), 873-881.
• İmre, H. M. (2011). Tarihsel Gelişim İçerisinde Moda, Ayakkabı ve İnsan İlişkileri. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İslamoğlu, A. ve R. Altunışık (2008). Tüketici Davranışları (5. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Karalar, R. ve H. Kiracı (2011). ‘’Çevresel Sorunlara Karşı Bir Çözüm Önerisi Olarak Sürdürülebilir Tüketim Düşüncesi’’. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 63-76.
• Kaypak, Ş. (2013). ‘’Çevre Sorunlarının Çözümünde Küresel Çevre Politikalarının Önemi’’. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 17-34.
• Keleş, R. ve C. Hamamcı (2005). Çevre Politikası (5. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Kılıç, S. (2008). ‘’Küresel İklim Değişikliği Sürecinde Su Yönetimi’’. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (39), 161-186.
• King, A. A. ve M. J. Lenox (2001). ‘’Does It Really Pay To Be Green? An Empirical Study of Firm Environmental and Financial Performance’’. Journal of İndustrial Ecology, 5 (1), 105-116.
• Kiracı, H. ve A. Kayabaşı (2010). ‘’Real and Spurious Sustainable Consumption Behavior in Turkey: A Field Research’’. Innovative Marketing, 6 (2), 43-47.
• Koçak, F. ve V. Balcı (2010). ‘’Doğada Yapılan Sportif Etkinliklerde Çevresel Sürdürülebilirlik’’. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2 (2), 213-222.
• Leblebici, D. (2004). Türk Ayakkabı Sanayii ve Tasarım Sorunu. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Meadows, D. H., D. L. Meadows, J. Randers ve W. W. Behrens III (1972). The Limits To Growth: A Report To The Club of Rome. New York: Universe Books.
• Moll, H. C., K. J. Noorman, R. Kok, R. Engström, H. Throne‐Holst ve C. Clark (2005). ‘’Pursuing More Sustainable Consumption by Analyzing Household Metabolism in European Countries and Cities’’. Journal of İndustrial Ecology, 9 (1‐2), 259-275.
• Mont, O. ve A. Plepys (2008). ‘’Sustainable Consumption Progress: Should We be Proud or Alarmed?’’. Journal of Cleaner Production, 16 (4), 531-537.
• Muluk, Ç., B. Kurt, A. Turak, A. Türker, M. A. Çalışkan, Ö. Balkız, S. Gümrükçü, G. Sarıgül ve U. Zeydanlı (2013), Türkiye’de Suyun Durumu ve Su Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar: Çevresel Perspektif, https://www.skdturkiye.org/files/yayin/Turkiyede-Suyun-Durumu-ve-Su-Yonetiminde-Yeni-Yaklasimlar-Raporu.pdf (10.03.2023).
• OECD (2002). Towards Sustainable Household Consumption? Trends and Policies in OECD Countries Report. Paris: OECD Publication.
• Saba, C. (2019). Sürdürülebilir Tüketim Bağlamında Yeşil Tüketim. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sceats, S. (2000). Food, Consumption and the Body in Contemporary Women's Fiction. New York: Cambridge University Press.
• Şengül, Ü. (2010). ‘’Atıkların Geri Dönüşümü ve Tersine Lojistik’’. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 6 (1), 73-86.
• Şüküroğlu, V. K. (2018). ‘’Sürdürülebilirlik Bağlamında Tüketici Vatandaş Sorumluluğu’’. The Journal of Academic Social Science Studies, (65), 451-470.
• Thierry, M., Salomon, M., Van Nunen, J. and Van Wassenhove, L. (1995). ‘’Strategic İssues in Product Recovery Management’’. California Management Review, 37 (2), 114-136.
• UN (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. New York: Oxford University Press.
• UNEP (2009). Global Green New Deal Policy Report. Geneva: UNEP Publication.
• UNESCO-IHE (2004). Water Footprints of Nations, Value of Water Research Report Series No. 16. Delft: UNESCO-IHE Publication.
• Visvanathan, C. and Kumar, S. (2007). ‘’3Rs (Reduce, Reuse, and Recycle) Initiatives in Asia’’. In International Conference on Cleaner Technologies and Environmental Management. India: Pondicherry.
• Yavuz, V. A. (2010). ‘’Sürdürülebilirlik Kavramı ve İşletmeler Açısından Sürdürülebilir Üretim Stratejileri’’. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 63-86.
• Yelok, Y. (2017). Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi ve Çevresel Sürdürülebilirlik Olgusuna İlişkin Farkındalık Düzeyinin Ölçülmesi: Mersin İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.