SMART CITY CRITICISM IN THE CONTEXT OF CITY AND SOCIETY RELATIONSHIP

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 300 - 316, 15.06.2025

Nursena Öztürk Kaplan

https://doi.org/10.58702/teyd.1623414

Öz

The urban structure possesses a dynamic mechanism that continuously evolves and transforms the society it encompasses. Changes occurring in urban structures directly influence the lifestyles of societies. After the Industrial Revolution, urban life changed and technological developments began to change the form of cities. Developments in information and communication technologies aim to render both the era we live in and society itself smart. Smart cities aim to find solutions to many urban problems such as pollution, insufficiency, security, transportation and traffic and to improve the quality of life, but they also include a series of problems such as privacy and security. This study seeks to explore the characteristics of industrial societies that emerged alongside urban transformations during the transition to modern life, as well as the features of smart cities and super-smart societies developed during the transition to ultra-modern life. The primary aim of the research is to examine the potential harm smart cities may pose to the societal structure of the future, referred to as Society 5.0 or super-smart society. The study focuses on the risks that may arise from the use of technologies such as the Internet of Things, sensors, artificial intelligence, and cloud computing in smart cities, reflecting the core problem area of the research

Anahtar Kelimeler

Urbanization , Smart Cities , Super-Smart Society , Society 5.0

KENT VE TOPLUM İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA AKILLI KENT ELEŞTİRİSİ

Öz

Kent yapısı itibariyle durmadan gelişen ve içinde bulunan toplumu dönüştüren bir mekanizmaya sahiptir. Kent yapılarında meydana gelen değişiklikler toplumların yaşam biçimini de doğrudan etkilemektedir. Sanayi Devrimi’nden sonra kent yaşamında değişimler hız kazanmış, teknolojinin gelişmesiyle birlikte kentler adeta form değiştirmeye başlamışlardır. Bilgi ve iletişim teknolojisindeki ilerlemeler hem içinde yaşadığımız çağı hem de toplumu akıllı hale getirmeyi hedeflemektedir. Kirlilik, yetersizlik, güvenlik, ulaşım ve trafik gibi birçok kentsel soruna çözüm bulmayı ve yaşam kalitesini arttırmayı amaçlayan akıllı kentler, bir dizi gizlilik ve güvenlik sorununu da içerisinde barındırmaktadır. Bu çalışma, modern hayat geçiş sürecinde kentte yaşanan değişimlerle birlikte ortaya çıkan sanayi toplumunun özelliklerini ve ultra modern hayata geçiş süresinde oluşturulan akıllı kentler ile süper akıllı toplumun özelliklerini ortaya koymaya çalışır. Araştırmanın amacı akıllı kentlerin, Toplum 5.0 ya da süper akıllı toplum olarak ifade edilen geleceğin toplum yapısına verebileceği zararları incelemektir. Nesnelerin interneti, sensörler, yapay zekâ ve bulut gibi teknolojilerin akıllı kentlerdeki kullanımlarında oluşturabileceği riskler çalışmanın problem alanını yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kentleşme , Akıllı Kentler , Süper Akıllı Toplum , Toplum 5.0

Kaynakça

• Arı, E. S. A. (2021). Süper akıllı toplum: Toplum 5.0. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 455-479. https://doi.org/10.16953/deusosbil.808359
• Aslan, M. M. (2018). Akıllı kent uygulamaları üzerine bir inceleme: Kahramanmaraş örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Ateş, M. ve Erinsel-Önder, D. (2019). Akıllı şehir kavramı ve dönüşen anlamı bağlamında eleştiriler. Megaron, 14(1), 41-50.
• Babahanoğlu, V., Bilici, Z. ve Örselli, E. (2020). Teknolojik devinimin kentlere getirmiş olduğu fırsat ve tehditler: Iot tabanlı akıllı kentler üzerinden bir analiz. Journal of Academic Value Studies, 6(3), 254-265. https://doi.org/10.29228/javs.45352
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. (2021). Toplum 5.0. https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/arastirma-raporlari/toplum-5-0-arastirma-raporu.pdf adresinden 2 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Brauna, T., Funga, B. C. M., Iqbalb, F. ve Shahb, B. (2018). Security and privacy challenges in smart cities. Sustainable Cities and Society, 39, 499-507. https://doi.org/10.1016/j.scs.2018.02.039
• Brighenti, A. M. (2011). New media and urban motilities: a territoriologic point of view. Urban Studies Journal, 49(2), 399-414. https://doi.org/10.1177/0042098011400771
• Castells, M. (2005). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür. (E. Kılıç, Çev.). Bilgi Üniversitesi Yayınları. (Orijinal eserin basım tarihi 1996).
• Christou, L. (2019). Artificial intelligence and the future of politics. https://www.verdict.co.uk/ai-in-politics adresinden 2 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Cohen, B. (2013). 6 key components for smart cities 2012. UBM future cities city news. http://www.ubmfuturecities.com/author.asp?section_id=219&doc_id=524053&image_number=1 adresinden 3 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Çakır, M. (2019). Yeni iletişim teknolojilerinin gelişimi bağlamında kent. Etkileşim, 2(3), 12-27. https://doi.org/10.16953/deusosbil.808359
• Çetin, M. ve Çiftçi, Ç. (2019). Literatüre göre dünya ve ülkemizden örneklerle akıllı kent kavramının irdelenmesi. Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(3), 134-143.
• Çiçekler, A. N. (2010). Sanayi devrimi döneminde çalışma koşulları Charles Dickens romanlarından yansımalar [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Efe, A., Aksöz, E., Hanecioğlu, N. ve Yalman, Ş. N. (2018). Smart security of iot against to ddos attacks. Uluslararası Yenilikçi Mühendislik Uygulamaları Dergisi, 2(2), 35-43.
• Efthymiou-Egleton, I. P., Egleton, T. W. E. ve Sidiropoulos, S. (2020). Artificial intelligence (ai) in politics: Should political ai be controlled?. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 5(2), 49-51.
• Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü. (2019). Going digital: Shaping policies, improving lives. https://doi.org/10.1787/9789264312012-en adresinden 2 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Engels, F. (2003). Konut sorunu. Eriş Yayınları.
• Fırat, O. Z. ve Fırat, S. Ü. (2017). Endüstri 4.0 yolculuğunda trendler ve robotlar. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(2), 211-223.
• Harrison, C., Eckman, B., Hamilton, R., Hartswick, P., Kalagnanam, J., Paraszczak, J. ve Williams, P. (2010). Foundations for smarter cities. IBM Journal of Research and Development, 4(54), 1-16. https://doi.org/10.1147/JRD.2010.2048257
• Harvey, D. (2013). Asi şehirler; şehir hakkından kentsel devrime doğru. (1. Baskı). (D. Temiz, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal eserin basım tarihi 2012).
• Karayılmaz, C. ve Özker, A. N. (2020). Kamusal nitelikli özel malların sunumunda akıllı şehirler olgusu: akıllı şehir uygulamalarında küresel değişimler. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(38), 82-100.
• Kayapınar, Y. E. (2017). Akıllı şehirler ve uygulama örnekleri. İTÜ Vakfı Dergisi, 77, 14-19.
• Keleş, R. (1998). Kentbilim terimleri sözlüğü. İmge Kitabevi.
• Küçükkalay, M. A. (1997). Endüstri devrimi ve ekonomik sonuçlarının analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 51-68.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi. (I. Ergüden, Çev.). Sel Yayıncılık. (Orijinal eserin basım tarihi 1974).
• Mehmood, Y., Ahmad, F., Yaqoob, I., Adnane, A., İmran, M. ve Guizani, S. (2017). Internet-of-things-based smart cities: Recent advances and challenges. Ieee Communications Magazine, 55(9), 16-24. https://doi.org/10.1109/MCOM.2017.1600514
• Memiş, L. ve Babaoğlu, C. (2018). Kentleri akıllandıran yollar: Akıllı kentler üzerine bir değerlendirme. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(4), 151-157.
• Mirror. (2018). Robot to run for mayor in Japan. https://www.mirror.co.uk/tech/robot-run-mayor-japan-world-12377782 adresinden 3 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Okan-Gökten, P. (2018). Karanlıkta üretim: Yeni çağda maliyetin kapsamı. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 880-897. https://doi.org/10.31460/mbdd.460897
• Öktem, M. (2003). Kent, çevre ve globalleşme. Alfa Yayınları.
• Saracel, N. ve Aksoy, I. (2020). Toplum 5.0 süper akıllı toplum. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(2), 455-479. https://doi.org/10.16953/deusosbil.808359
• Sınmaz, S. (2015). Gelişen iletişim teknolojilerinin kentsel yaşam ve kamusal mekânlar üzerindeki yansımaları. Tasarım ve Kuram, 20, 63-75. https://doi.org/10.23835/tasarimkuram.239583
• Simmel, G. (2005). Şehir ve cemiyet. (A. Aydoğan, Ed.), Metropol ve zihinsel yaşam (s. 167-185) içinde. İz Yayınları. The Government of Japan. (2022). Realizing society 5.0. https://www.japan.go.jp/abenomics/_userdata/abenomics/pdf/society_5.0.pdf adresinden 2 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Bilişim Vakfı. (2016). Türkiye bilişim vakfı, Vodafone, Deloitte akıllı şehir yol haritası. https://www.tbv.org.tr/Content/userfiles/files/Ak_ll___ehir_Yol_Haritasi.pdf adresinden 3 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Waal, M. D. (2018). The future of the city: A smart city or a social city?. http://www.thecityasinterface.com adresinden 2 Ocak 2025 tarihinde alınmıştır.
• Wu, Y., Zhang, W., Shen, J., Mo, Z. ve Peng, Y. (2018). Smart city with Chinese characteristics against the background of big data: Idea, action and risk. Journal of Cleaner Production, 173, 60-66. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.01.047
• Yıldız, M. Z. ve Alaeddinoğlu, F. (2011). Küreselleşme çağında değişen mekân algılayışları. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
• Yıldız, M., Şahin, B. ve Babaoğlu, C. (2016). Kamu politikasını Türk idare tarihi üzerinden çalışmak. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 34(2), 133-158. https://doi.org/10.17065/huniibf.259137