An Analysis of the Story of Arzu and Kamber Compiled from Minstrel Mustafa Aydın

Yıl 2025, Sayı: 370, 122 - 168, 11.01.2025

Tuğçe Coşkun

https://doi.org/10.61620/tfa.50

Öz

Folk tales have survived for a long time as a part of culture with their various
roles and functions. Although it has lost its vitality recently, it is still possible
to see that the tradition is partially kept alive in the Eastern Anatolia region,
especially in provinces such as Kars and Erzurum. The minstrels, who are
the performers and representatives of the tradition, have undertaken the
task of protecting the tradition of creating and telling stories and transferring
the tradition to generations. From this point of view, one of the main objectives of this study is to evaluate the place of Âşık Mustafa Aydın, one of the
living âşıks, in the storytelling tradition and to examine the story of Arzu and
Kamber, which he contributed to the variantisation. In this context; I focused
on the importance of Âşık Mustafa Aydın in the tradition of creating, telling
and transferring stories. In order to examine the motif and episodic
structures within the scope of the study, I tried to explain the differences
between these variants by making a brief explanation about the oral variant
numbered four in Esma Şimşek's master's thesis titled ‘A Comparative
Research on Arzu ile Kamber Story’, the story of Âşık Mevlüt İhsanî and the
story of Arzu ile Kamber numbered thirty-six in Ali Berat Alpte-kin's book
titled ‘Motif Structure of Folk Stories’. Thus, it was deter-mined as a result
of the examination, analysis and comparisons that the narrative of Arzu and
Kamber of the minstrel, who has six stories of his own, is different from the
known story. The interpretation of the story by a different narrator is one of
the most important aspects of folk tales.

Anahtar Kelimeler

: Âşık Mustafa Aydın, minstrel tradition, folk story, variant, Arzu ile Kamber

Âşık Mustafa Aydın’dan Derlenen Arzu ile Kamber Hikâyesinin İncelemesi

Öz

Yüzyıllar aşıp gelen halk hikâyeleri çeşitli rol ve işlevleriyle, kültürün bir
parçası olarak uzun süre varlığını sürdürmüştür. Son dönemlerde canlılığını
yitirmiş olsa da hâlâ Doğu Anadolu bölgesi özellikle Kars, Erzurum gibi illerde
geleneğin kısmen yaşatıldığını görmek mümkündür. Geleneğin icracılarından
ve temsilcilerinden olan âşıklar, hikâye oluşturma ve anlatma
geleneğini koruma ve geleneği nesillere aktarma görevini üstlenmişlerdir. Bu
düşünceden hareketle yaşayan âşıklardan Âşık Mustafa Aydın’ın hikâye
anlatma geleneği içindeki yerini değerlendirmek ve varyantlaşmasına katkıda
bulunduğu Arzu ile Kamber hikâyesini incelemek çalışmanın temel
amaçlarındandır. Bu bağlamda; Âşık Mustafa Aydın’ın hikâye oluşturma,
anlatma ve aktarma geleneğindeki önemi üzerinde yoğunlaştım. Çalışma
kapsamında motif ve epizot yapılarını incelemek amacıyla Esma Şimşek’in
Arzu ile Kamber Hikâyesi Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma adlı yüksek
lisans tezinde geçen dört numaralı sözlü varyant, Âşık Mevlüt İhsanî’ye ait
hikâye ve Ali Berat Alptekin’in Halk Hikâyelerinin Motif Yapısı isimli kitabındaki
otuz altı numaralı Arzu ile Kamber hikâyesi ile ilgili kısa bir açıklama
yaparak, bu varyantların kendi aralarındaki farkları açıklamaya çalıştım.
Böylelikle kendisine ait altı hikâyesi olan âşığın Arzu ile Kamber anlatısının
bilinen hikâyeden farklı olduğu inceleme, tahlil ve karşılaştırmalar
neticesinde tespit edilmiştir. Hikâyenin farklı anlatıcı tarafından yorumlanması,
halk hikâyelerinin yaşayan bir kültürel değer olduğunu ortaya
koymakla birlikte Âşık Mustafa Aydın’ın anlatımı, deneyimleri ve âşıklık
geleneğindeki eğitimi hikâyeye özgün bir dokunuş katmıştır

Anahtar Kelimeler

Âşık Mustafa AYdın, âşıklık geleneği, halk hikâyesi, varyant, Arzu ile Kamber

Kaynakça

• Alptekin, A. B. (2021). Halk hikâyelerinin motif yapısı. Akçağ.
• Altan, D. (2007). Mustafa Aydın’ın hayatı, sanatı ve şiirleri. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Başgöz, İ. (1986). Folklor yazıları. Adam.
• Boratav, P. N. (2015). 100 soruda Türk halk edebiyatı. Bilgesu.
• Boratav, P. N. (2020). Halk hikâyeleri ve halk hikâyeciliği. Bilgesu.
• Duymaz, A. (2001). Kerem ile Aslı hikâyesi üzerinde mukayeseli bir araştırma. Kültür Bakanlığı.
• Duymaz, A. (2014). 120. Yılında halk hikâyesi araştırmaları tarihine bir bakış. Akademik Kaynak, 2 (3), 1-23.