Determining nurses’ personality traits and the affecting factors

Yıl 2023, , 18 - 30, 31.01.2023

Esma Başaran Şahin , Nefise Bahçecik

https://doi.org/10.51972/tfsd.1142183

Öz

Purpose: This study was conducted to determine the personality traits of nurses and the affecting factors.
Material and Methods: The population of the research covered 1357 nurses working in public and university hospitals in four different cities in the Eastern Anatolia region, and the sample included 1200 nurses who could be reached and accepted to participate. Introductory Information Form and “The Big Five Inventory (BFI)” were used as data collection tools. Number, percentage, mean, standard deviation, t test, Kruskal-Wallis test and ANOVA test were used to analyse the data. This was a descriptive cross-sectional study. The mean age of the nurses in the study was 29.74±7.61 years, 50.0% of them were married, 54.8% were university graduates and 46.3% had less than 5 years of work experience in the profession. Their total mean BFI score was 3.53±0.50, and the mean scores from the subscales of extraversion, compatibility, conscientiousness, emotional instability and openness were 3.43±0.71, 3.82±0.65, 3.73±0.67, 3.10±0.60 and 3.50±0.67, respectively. Statistically significant differences were found between nurses’ age, gender, marital status, length of work experience in the profession, working hours, the place where they lived most of their lives, the education level of their mothers and fathers, birth order and the general structure of their families and the mean score from BFI subscales (p<0. 05).
Results: Nurses’ agreeableness and conscientiousness personality trait scores were the highest and the emotional instability scores were the lowest. A significant relationship was found between the nurses’ personality traits and their personal and professional traits.
Conclusion: It may be suggested to evaluate the personality traits of nurses in processes such as recruitment, field selection, and manager assignment.

Anahtar Kelimeler

Nurse, personality traits, affecting factors

Kaynakça

• 1. Alan, H., Baykal, Ü., (2018) Personality characteristics of nurse managers: The personal and professional factors that affect their performance. J Psy Nurs; 9(2): 119-128.
• 2. Bacanlı, H., İlhan, T. ve Aslan, S. (2009). “Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT)”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261- 279.
• 3. Bahar, E., Köroğlu, E. Ö. (2021). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Sağlık Kurumlarında Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü . Journal of Management and Economics Research , 19 (4) , 133-156 . DOI: 10.11611/yead.976753
• 4. Barrick, M. R., Stewart, G. L., Piotrowski, M. (2002). “Personality and Job Performance: Test of the Mediating Effects of Motivation Among Sales Representatives”, Journal of Applied Psychology, 87(1): 43-51.
• 5. Benet-Martinez, V. ve John, O. P. (1998). “Los Cinco Gardens Across Cultures and Ethnic Groups: Multitrait Multimethod Analyses of the Big Five in Spains and English”, Journal of Personality and Social Psychology, 75(3): 729-50.
• 6. Bono, J.E., Boles, T.L., Judge, T.A. ve Lauver, K.J.(2002). “The Role of Personality in Task and Relationship Conflict”, Journal of Personality, 70 (3), 1311-1344 7. Buckner, J. E., Castille, C. M., Sheets, T. L. (2012). “The Five Factor Model of Personality and Employees’ Excessiveuse of Technology”, Computers in Human Behavior, Vol. 28, No. 5, 1947- 1953.
• 8. Burke, R. J., Matthiesen, S. B., ve Pallesen, S. (2006). “Personality Correlates Of Workaholism”, Personality and Individual Differences, 40, 1223-1233.
• 9. Çakıroğlu, O.Ç. (2015). Kamu Hastaneler Birliğine Bağlı Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Kişilik Özellikleri ile Değişime Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul-Türkiye.
• 10. Camps, J., Jeroen S. ve Martin E. (2016). “The Relation Between Supervisors’ Big Five Personality Traits and Employees’ Experiences of Abusive Supervision”, Frontiers in Psychology, 7, 112.
• 11. Çeçen, S., Lafçı, D., Yıldız, E. (2020). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin mesleki kişilik tipleri ile mesleğe yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Sağlık Akademisyenleri Dergisi; 7(3):169-174.
• 12. Chauvin, B., Hermand, D., ve Mullet, E. (2007). “Risk Perception and Personality Facets”, Risk Analysis. 1, 171-185.
• 13. Costa, P. T., McCrae, R. R. (1992). “Revised NEO Personality İnventory (NEO PI-R) and NEO FiveFactor İnventory Professional Manual”. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources, 225.
• 14. Cüceloğlu, D., (2020). Bilimsel Psikolojinin Kapsamı, İnsan ve Davranışı. Psikolojinin Temel Kavramları. 28. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi; s: 34-39.
• 15. Digman JM. Personality structure: Emergence of the five factor model. Annual Review of Psychology, 1990; 41; 417-440.
• 16. Dinç, S. (2018). “Kişilik Tanımları Yoluyla Beş Faktör Kişilik Kuramı Tarihi”, https://www.rehabilitasyon.com/makale/Kisilik_Tanimlari-2_CJ0vDJ0_97 (Erişim Tarihi:10.03.2022).
• 17. Doğanlı, B., Demirci, Ç. (2014). Sağlık kuruluşu çalışanlarının (hemşire) motivasyonlarını belirleyici faktörler üzerine bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 21(1): 47-60.
• 18. Dost, A. (2014). Hemşirelik Mesleğine Yönelik İmaj Ölçeği Geliştirilmesi. Haliç Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul-Türkiye.
• 19. Drach-Zahavy, A. , Srulovici, E.(2019). Personality profile of the nurse in charge and nursing care missed . J Adv Nurs . 75 : 368 – 379 . https://doi.org/10.1111/jan.13849
• 20. Dragoni, L., Oh, I. S., Vankatwyk, P., Tesluk, P. E. (2011). Developing executive leaders: The relative contribution of cognitive ability, personality, and the accumulation of work experience in predicting strategic thinking competency. Personnel Psychology, 64, 829– 864.
• 21. Ellershaw, J., Fullarton, C., Rodwell, J., McWilliams, J. (2015). Conscientiousness, openness to experience and extraversion as predictors of nursing work performance: A facet‐level analysis. Journal of Nursing Management. 24: 244– 252.
• 22. Erat, V., Arap İ. (2017). Kalkınmadan rekabete Türkiye’de planlamanın dönüşümü. UİİİD-İJEAS; 18:156-137
• 23. Gençtanırım Kurt, D., Çetinkaya Yıldız, E. (2017). Kişilik Kuramları, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• 24. Göktaş, P., Baysal, H. (2018). Türkiye’de dijital insan kaynakları yönetiminde bulut bilişim. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi; 23(4):1424-1409.
• 25. Goldberg, L. R. (1992). “The Development of Markers for the Big-Five Factor Structure”, Psychological Assessment, Vol. 4, No. 1, 26-42.
• 26. Gözel, G., Atmaca, G.D., Durat, G. (2017). Hemşirelerin kişilik özellikleri ile iş performansları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 3(1):11-16.
• 27. Heydari, A., Kareshki, H., Armat, M.R. (2016). Is nurses’ professional competence related to their personality and emotional intelligence? A cross-sectional study. J Caring Sci. 5 (2): 121-31. Doi: 10.15171/jcs.2016.013.
• 28. Hullman, G. A., Planisek, A., McNally, J. S. & Rubin, R. B. (2010). Competence, personality, and self‐efficacy: Relationships in an undergraduate interpersonal course. Atlantic Journal of Communication, 18, 36– 49.
• 29. İnanç, Y.B, Yerlikaya, E.E. (2011). Kişilik Kuramları, Pegem Akademi Yayınevi, Ankara.
• 30. John, O. P., Donahue, E. M., & Kentle, R. L. (1991). Big five inventory. Journal of Personality and Social Psychology.
• 31. Kajander-Unkuri, S., Meretoja, R., Katajisto, J., Saarikoski, M., Salminen, L., Suhonen, R., & Leino-Kilpi, H. (2014). Self-assessed level of competence of graduating nursing students and factors related to it. Nurse education today, 34(5), 795-801.
• 32. Karaman, N. G., Dogan, T. ve Coban, A. E. (2010). A study to adapt the big five inventory to Turkish. Procedia Social and Behavioral Science, 2, 2357–2359. doi:10.1016/j.sbspro.2010.03.336
• 33. Kurt. S., Yiğit, V. (2017), Hastanelerde algılanan liderlik davranışlarının çalışanların iş tatminine etkisi: bir üniversite hastanesinde uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 3(28):131-107.
• 34. Louch G, O’hare J, Gardner P, O’connor DB. (2016). The daily relationships between staffing, safety perceptions and personality in hospital nursing: a longitudinal on-line diary study. İnternational Journal of Nursing Studies ;59(11):37-27.
• 35. McCrae, R. R., (2002). “Cross-Cultural Research on the Five-Factor Model of Personality”, Online Readings in Psychology and Culture, Vol. 4, No. 4, 1-12.
• 36. McCrae, R. R., Costa, P. T. (1991). “The NEO Personality Inventory: Using the Five-Factor Model in Counseling”, Journal of Counseling & Development, Vol.69, 367-372.
• 37. Merdan, E. (2011). “Kişilikle Kariyer Seçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Özel Sektörde Bir Uygulama”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale- Türkiye.
• 38. Miyata C. Arai H, Suga S. (2015). Characteristics of the nurse manager's recognition behavior and its relation to sense of coherence of staff nurses in Japan. Collegian; 22(1): 17-9.
• 39. Mount, M. K., Barrick, M. R., Scullen, S. M., Rounds, J. (2005). “Higher-Order Dimensions of the Big Five Personality Traits and the Big Six Vocational Interest Types”, Personnel Psychology, 58, 447-478.
• 40. Ocak, S., Gider, Ö., Gider, N., Top, M. (2017), Kişilik özelliklerinin örgütsel bağlılık ve örgütsel özdeşleşme üzerinde etkileri: bir kamu hastanesi örneği. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi-Yönetim ;82:126-105.
• 41. Özcan CT, Mercan N. (2016). Hemşirelerin travma ile karşılaşma durumlarına ve kişilik özelliklerine göre empati ve tükenmişlik düzeyleri. Gülhane Tıp Dergisi, 58:17-11.
• 42. Ozdemir, Ö., Temiz, G., Akin, S. (2020) Hemşirelerin kişilik özellikleri, benlik kavramı ve mesleğe ilişkin algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Jaren;6(3):455-64.
• 43. Özdemir, S.Ö. (2018). Hemşirelerin Kişilik Özellikleri, Benlik Kavramı ve Mesleğe İlişkin Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Yükseklisans Tezi: İstanbul Bilim Üniversitesi, İstanbul-Türkiye.
• 44. Raja, U., Johns, G., Ntalianis, F. (2004). “The Impact of Personality On Psychological Contracts”, Academy of Management Journal, 47(3): 350-367.
• 45. Sığrı, Ü., Ayanoğlu Şişman, F., Gemlik, H.N. (2010). “Çalışanların kişilik özellikleri ile Müzakerecilik Yetenekleri Arasındaki İlişkinin Analizi: Sigortacılık ve Lojistik Sektörlerinde Bir Araştırma”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 3(5), 101-122.
• 46. Somer O, Korkmaz M, Tatar A. (2004). Kuramdan Uygulamaya Beş Faktör Kişilik Modeli ve Beş Faktör Kişilik Envanteri (5FKE). İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Yayın No 128.
• 47. Somer, O., Korkmaz, M., Tatar, A. (2002). “Beş Faktör Kişilik Envanterinin Geliştirilmesi-I: Ölçek ve Alt Ölçeklerinin Oluşturulması”, Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21-33.
• 48. Soucier, G., Georgiades, S., Tsaousis, I., Goldberg, L., R. (2005). “The Factor Structure of Greek Personality Adjectives”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol. 88, No. 5, 856-875.
• 49. Takase, M., Yamamoto, M., Sato, Y. (2018). Effects of nurses’ personality traits and their environmental characteristics on their workplace learning and nursing competence. Japan Journal of Nursing Science, 15(2), 167-180.
• 50. Tekin, Ö.A., Turan S.N., Özmen M, Turhan A.A., Kökçü A. (2012). “Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkiler: Ankara’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Journal of Yasar University, 27 (7): 4611-4641.
• 51. Torun N, Şenel Tekin P. (2014). Ankara İlinde Çalışan Sağlık Kurumları Yöneticilerinin İş Stresi ve Kişilik Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi;13:45–56.
• 52. Tosunöz, İ. K., Akbaş, M., Öztunç, G. (2021). Hasta ve Hemşirelerin Perspektifinden İyi Hemşire: Nitel Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi .
• 53. Uzuntarla, Y., Cihangiroğlu, N. (2016). Hemşirelerin akılcı ilaç kullanımı ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(1), 1-8.
• 54. Yorgancılar F.E. (2019). Yönetici Hemşirelerin Kişilik Özelliklerine Göre Yetki Devretme Düzeyleri, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Konya.(Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Bilgen Özlük).
• 55. Zimmerman, R.D., Triana, M.D.C., Barrick, M.R. (2010). Predictive criterion‐related validity of observer ratings of personality and job‐related competencies using multiple raters and multiple performance criteria. Human Performance, 23, 361– 378.