BibTex RIS Kaynak Göster

Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları

Yıl 2009, Cilt: 66 Sayı: 2, 73 - 82, 01.06.2009

Sibel Cevizci Ayşe Emel Önal

Öz

Küreselleşme ile birlikte sağlık, ilaç ve gıda sektörlerinde kaliteli, hijyen kurallarına uygun hizmet ve ürün sunulması giderek önem kazanmıştır. Böylece, halk sağlığı açısından da önemli olan kalite kontrol ve belgelendirme sistemlerinde değişme ihtiyacı doğmuştur. Günümüzde özellikle sağlık sektöründe yer alan birçok kurum ve kuruluş, çalışma sistemlerine kolaylıkla adapte edilebilen, gelişmiş kalite-hijyen kontrol yöntemlerini ve belgeleme sistemlerini içeren “İyi Üretim Uygulamaları İÜU ”nı tercih etmektedir. İÜU’nın ilk kullanıldığı alan gıda sektörü olup, hijyen ve kalite yönetimine ilişkin uygulamaları içermektedir. Son yıllarda insan sağlığının korunması bilinci, her türlü mal ve hizmetin üretim aşamalarına da yansımaya başlamıştır. Sonuç olarak, İÜU zamanla farklı sektörlerde de kullanılmaya başlanmış ve uluslararası ticarette aranan bir referans olmuştur. Bu derlemenin amacı, halk sağlığının korunmasında İÜU’nın önemi ve kapsamı hakkında bilgi vermek ve değişik sektörlerdeki kullanım alanlarını incelemektir

Anahtar Kelimeler

Halk sağlığı hijyen iyi üretim uygulamaları

Kaynakça

  • Managing Risk. http://www.dnv.com.tr/Binaries/DNV_ Brochure_tcm111-84839.pdf Erişim 05.01.2008
  • Ay yıldız Global Cert. Kalite Belgelendirme Merkezi http://www.aycertkalite.com/belgelendirme_ denetim.htm Erişim 15.12.2007
  • Medical Devices; Current Good Manufacturing Practice (CGMP); Final Rule. Department of Health and Human Services Food and Drug Administration Federal Register, 1996; 61 (195): 52601-52662. Erişim 14.02.2008 http://www.fda.gov/cdrh/fr1007ap.pdf
  • Health Products and Food Branch Inspectorate. Good Manufacturing Practices Guidelines 2002 Edition Version 2. Erişim 15.02.2008 http://www.hc-sc.gc.ca/ dhp-mps/alt_formats/hpfb-dgpsa/pdf/compliconform WHO Good Manufacturing Practices. Erişim 15.02.2008 http://www.who.int/medicines/areas/
  • Avilés W, Ortega O, Kuan G, Coloma J, Harris E. Quantitative Assessment of the Benefits of Specific Information Technologies Applied to Clinical Studies in Developing Countries. Am J Trop Med Hyg, 2008; 78 (2): 311-5.
  • Wijk C, Murre T, Esrey S. Motivating Better Hygiene Behaviour:Importance for Public Health Mechanisms of Change. UNICEF http://www.unicef.org Erişim 31.01.2008
  • Dokuzoğuz B. El hijyeni. Mikrobiyoloji – Enfeksiyon Dergisi, 2003; 2(2).
  • Busani L, Scavia G, Luzzi I, Caprioli A. Laboratory surveillance for prevention and control of foodborne zoonoses. Ann Ist Super Sanità, 2006; 42(4): 401-4.
  • Johnston AM. Animal health and food safety. British Medical Bulletin, 2000; 6(1): 51-61.
  • Lupien JR. Prevention and control of food safety risks: the role of governments, food producers, marketers, and academia. Asia Pac J Clin Nutr, 2007;16 (1): 74-9.
  • Havelaar AH, Bräunig J, Christiansen K, Cornu M, Hald T, Mangen MJ, et al. Towards an integrated approach in supporting microbiological food safety decisions. Zoonoses Public Health. 2007;54(3-4):103-17.
  • Atasever M. Besin işyerlerinde: Hijyen, besinlerin hazırlanması ve muhafazası. Y.Y.Ü. Vet. Fak. Derg, 2000; 11 (2):117-22.
  • Soydal F. Gıda Güvencesi, Beslenme Politikaları, III. Beslenme ve Diyetetik Kongresi, 2000 Ankara.
  • Mert İ. Küreselleşme ve su ürünlerinde kalite kontrol. SÜMAE YUNUS Araştırma Bülteni, 2002; 2(1): 6-10.
  • Özdemir M. Türk Gıda Mevzuatına Göre İyi Üretim Teknikleri. Okyanus Danışmanlık, 2001.
  • Oraman Y. Marmara Bölgesi’nde Faaliyette Bulunan Çeşitli Gıda Sanayi Kuruluşlarında Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları İle Performans Ölçme ve Değerlendirme Sistemleri Analizi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1998 Tekirdağ.
  • Karacabey A, Artık N, Korkut H, Açıkgöz M, Soydal F. Türk Gıda Mevzuatındaki Değişim ve Yeni Yaklaşımlar. Türkiye Ziraat Mühendisleri V.Teknik Kongre, 2000 Ankara.
  • Dölekoğlu CÖ. Gıdalarda Kalite Güvenlik Sistemleri. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü T.E.A.E-Bakış 2003; 2(3): 1-4.
  • Kaya SE, Kaya Z, Bilgili A. Avrupa Veteriner Hekimleri Federasyonu İyi Veteriner Hekimlik Kılavuzu. Türk Veteriner Hekimler Birliği Dergisi 2005; 5: 10-7.
  • İçin S. Veteriner Hekimlikte GMP (İyi Üretim Uygulamaları).
  • Reinders RD, Weber MF, Lipman LJ, Verhoeff J, Bijker PG. Control of VTEC in Dutch livestock and meat production. Int J Food Microbiol, 2001; 66 (1-2): 79-83.
  • Van Logtestijn JG, Koolmees PA, Mossel DA. Identification and prevention of meat poisoning. Tijdschr Diergeneeskd, 1987; 112 (18): 1037-46.
  • Feldman MD, Petersen AJ, Karliner LS, Tice JA. Who is Responsible for Evaluating the Safety and Effectiveness of Medical Devices? The Role of Independent Technology Assessment. J Gen Intern Med, 2007; 23 (Suppl 1): 57-63.
  • Dáivila J, Reyes G, Corzo O. Microbiological assessment of the Gouda-type cheese-making process in a Venezuelan industry. Arch Latinoam Nutr, 2006; 56 (1): 51-9.
  • Aruoma OI. The impact of food regulation on the food supply chain. Toxicology, 2006; 221 (1): 119-27.
  • Altuntaş M. Avrupa’da Veteriner Hekimlik. Türk Veteriner Hekimler Birliği Dergisi 2006; 1-2.
  • Novàk P, Vokřàlovà J, Knížkovà I, Kunc P. Animal Hygiene, Welfare And Environmental Protection In Relation To Implementation Of Eu Legislation In Animal Production. Folia Veterinaria 2005; 49(3): 12-6.
  • Gül HC, Coşkun Ö, Turhan V, Beşirbellioğlu BA, Bilgetürk A, Erdem H, ve ark. Bruselloz: 140 Olgunun Geriye Dönük Olarak İrdelenmesi. Kor Hek 2007; 6(4): 249-52.
  • Büke Ç, Çiçeklioğlu M, Türk M, Atalay S, Tunçel M. Ovakent Beldesinde Bruselloz Seroprevalansı İle Hastalık Konusundaki Bilgi Ve Davranışın Saptanması. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2006; 20 (1): 23-6.
  • Büke Ç, Atalay S, Tunçel M, Arsu G, Çiçeklioğlu M, Türk M. İzmir’in Ovacık Beldesi’nde Q Humması Seroprevalansının Kesitsel Değerlendirilmesi. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2006; 20 (3): 155-8.
  • Özel Veteriner Laboratuvarları Yönetmeliği. Yetki Kanunu 3285, 6343, 441 Yayımlandığı R.Gazete 1999, 23831.
  • Linna A, Korhonen M, Mannermaa JP, Airaksinen M, Juppo AM. Developing a tool for the preparation of GMP audit of pharmaceutical contract manufacturer. Eur J Pharm Biopharm, 2007; 15 [Epub ahead of print].
  • Kozmetik Mevzuatı. Ankara 2006, Erişim 11.01.2008 http://www.tusp.saglik.gov.tr/extras/birimler/abkd/ KOZMETiK%20MEVZUATI.ppt#
  • Todd JI. Good manufacturing practice for immunological veterinary medicinal products. Rev Sci Tech. 2007; 26 (1): 135-45.
  • Kroll U, Cordes C. Pharmaceutical prerequisites for a multi-target therapy. Phytomedicine. 2006; 13 (5): 12-29.
  • Moss K, Boon H, Ballantyne P, Kachan N. New Canadian Natural Health Product Regulations: A Qualitative Study of How CAM Practitioners Perceive They will be Impacted. BMC Complementary and Alternative Medicine, 2006; 6:18.
  • Laeeque H, Boon H, Kachan N, Cohen JC, D’Cruz J. The Canadian Natural Health Products (NHP) Regulations: Industry Perceptions and Compliance Factors. BMC Health Services Research, 2006; 6: 63.
  • Moss K, Boon H, Ballantyne P, Kachan N. The professionalization of Western herbalists: Response to new product regulations in Canada. Complement Ther Med, 2007; 15 (4): 264-70. http://www.onkim.com.tr/kalite.htm
  • Gunetti M, Ferrero I, Rustichelli D, Berger M, Gammaitoni L, Timeus F, et al. Refreezing of cord blood hematopoietic stem cells for allogenic transplantation: in vitro and in vivo validation of a clinical phase I/II protocol in European and Italian Good Manufacturing Practice conditions. Exp Hematol, 2008; 36 (2): 235-43.
  • Meehan KR, Wu J, Webber SM, Barber A, Szczepiorkowski ZM, Sentman C. Development of a clinical model for ex vivo expansion of multiple populations of effector cells for adoptive cellular therapy. Cytotherapy, 2008; 10 (1): 30-7.
  • Alici E, Sutlu T, Björkstrand B, Gilljam M, Stellan B, Nahi H, et al. Autologous antitumor activity by NK cells expanded from myeloma patients using GMP-compliant components. Blood, 2008; 111(6): 3155-62.
  • Ovalı E. Hücre ve gen tedavilerinde kalite garantisi: İYİ ÜRETİM UYGULAMALARI (GOOD MANUFACTURING PRACTICE, GMP) Erişim 11.01.2008 http://www. atiteknoloji.com
  • Dander E, Li Pira G, Biagi E, Perseghin P, Renoldi G, Gaipa G, et al. Characterization of migratory activity and cytokine profile of helper and cytotoxic CMVspecific T-cell lines expanded by a selective peptide library. Exp Hematol, 2008; 36(4): 473-85

Hygiene and good manufacturing practice in terms of public health

Yıl 2009, Cilt: 66 Sayı: 2, 73 - 82, 01.06.2009

Sibel Cevizci Ayşe Emel Önal

Öz

With globalization, presenting service and product which have good quality and conformity with hygienic regulations, have become more important in health, pharmacy and food sectors. That’s why the quality control and documentation systems which are also considerable in terms of public health, were about to change. Today, lots of companies especially in health sector, prefer “Good Manufacturing Practices GMP ”- including a developed quality-hygiene control and documentation method - that they can easily adapt to their operation system. Food industry is the first application area and contains hygiene and quality management systems. In recent years, conscious of prevention of human health started to reflect on every stages of production of goods and services. In conclusion, GMP came into use in different sectors and demanded in international business trade as a reference. The aim of this review is to present some information about importance and concept of GMP to prevent of public health and to examine its use of areas in various sectors

Anahtar Kelimeler

Public health hygiene good manufacturing practice

Kaynakça

  • Managing Risk. http://www.dnv.com.tr/Binaries/DNV_ Brochure_tcm111-84839.pdf Erişim 05.01.2008
  • Ay yıldız Global Cert. Kalite Belgelendirme Merkezi http://www.aycertkalite.com/belgelendirme_ denetim.htm Erişim 15.12.2007
  • Medical Devices; Current Good Manufacturing Practice (CGMP); Final Rule. Department of Health and Human Services Food and Drug Administration Federal Register, 1996; 61 (195): 52601-52662. Erişim 14.02.2008 http://www.fda.gov/cdrh/fr1007ap.pdf
  • Health Products and Food Branch Inspectorate. Good Manufacturing Practices Guidelines 2002 Edition Version 2. Erişim 15.02.2008 http://www.hc-sc.gc.ca/ dhp-mps/alt_formats/hpfb-dgpsa/pdf/compliconform WHO Good Manufacturing Practices. Erişim 15.02.2008 http://www.who.int/medicines/areas/
  • Avilés W, Ortega O, Kuan G, Coloma J, Harris E. Quantitative Assessment of the Benefits of Specific Information Technologies Applied to Clinical Studies in Developing Countries. Am J Trop Med Hyg, 2008; 78 (2): 311-5.
  • Wijk C, Murre T, Esrey S. Motivating Better Hygiene Behaviour:Importance for Public Health Mechanisms of Change. UNICEF http://www.unicef.org Erişim 31.01.2008
  • Dokuzoğuz B. El hijyeni. Mikrobiyoloji – Enfeksiyon Dergisi, 2003; 2(2).
  • Busani L, Scavia G, Luzzi I, Caprioli A. Laboratory surveillance for prevention and control of foodborne zoonoses. Ann Ist Super Sanità, 2006; 42(4): 401-4.
  • Johnston AM. Animal health and food safety. British Medical Bulletin, 2000; 6(1): 51-61.
  • Lupien JR. Prevention and control of food safety risks: the role of governments, food producers, marketers, and academia. Asia Pac J Clin Nutr, 2007;16 (1): 74-9.
  • Havelaar AH, Bräunig J, Christiansen K, Cornu M, Hald T, Mangen MJ, et al. Towards an integrated approach in supporting microbiological food safety decisions. Zoonoses Public Health. 2007;54(3-4):103-17.
  • Atasever M. Besin işyerlerinde: Hijyen, besinlerin hazırlanması ve muhafazası. Y.Y.Ü. Vet. Fak. Derg, 2000; 11 (2):117-22.
  • Soydal F. Gıda Güvencesi, Beslenme Politikaları, III. Beslenme ve Diyetetik Kongresi, 2000 Ankara.
  • Mert İ. Küreselleşme ve su ürünlerinde kalite kontrol. SÜMAE YUNUS Araştırma Bülteni, 2002; 2(1): 6-10.
  • Özdemir M. Türk Gıda Mevzuatına Göre İyi Üretim Teknikleri. Okyanus Danışmanlık, 2001.
  • Oraman Y. Marmara Bölgesi’nde Faaliyette Bulunan Çeşitli Gıda Sanayi Kuruluşlarında Toplam Kalite Yönetimi Uygulamaları İle Performans Ölçme ve Değerlendirme Sistemleri Analizi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1998 Tekirdağ.
  • Karacabey A, Artık N, Korkut H, Açıkgöz M, Soydal F. Türk Gıda Mevzuatındaki Değişim ve Yeni Yaklaşımlar. Türkiye Ziraat Mühendisleri V.Teknik Kongre, 2000 Ankara.
  • Dölekoğlu CÖ. Gıdalarda Kalite Güvenlik Sistemleri. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü T.E.A.E-Bakış 2003; 2(3): 1-4.
  • Kaya SE, Kaya Z, Bilgili A. Avrupa Veteriner Hekimleri Federasyonu İyi Veteriner Hekimlik Kılavuzu. Türk Veteriner Hekimler Birliği Dergisi 2005; 5: 10-7.
  • İçin S. Veteriner Hekimlikte GMP (İyi Üretim Uygulamaları).
  • Reinders RD, Weber MF, Lipman LJ, Verhoeff J, Bijker PG. Control of VTEC in Dutch livestock and meat production. Int J Food Microbiol, 2001; 66 (1-2): 79-83.
  • Van Logtestijn JG, Koolmees PA, Mossel DA. Identification and prevention of meat poisoning. Tijdschr Diergeneeskd, 1987; 112 (18): 1037-46.
  • Feldman MD, Petersen AJ, Karliner LS, Tice JA. Who is Responsible for Evaluating the Safety and Effectiveness of Medical Devices? The Role of Independent Technology Assessment. J Gen Intern Med, 2007; 23 (Suppl 1): 57-63.
  • Dáivila J, Reyes G, Corzo O. Microbiological assessment of the Gouda-type cheese-making process in a Venezuelan industry. Arch Latinoam Nutr, 2006; 56 (1): 51-9.
  • Aruoma OI. The impact of food regulation on the food supply chain. Toxicology, 2006; 221 (1): 119-27.
  • Altuntaş M. Avrupa’da Veteriner Hekimlik. Türk Veteriner Hekimler Birliği Dergisi 2006; 1-2.
  • Novàk P, Vokřàlovà J, Knížkovà I, Kunc P. Animal Hygiene, Welfare And Environmental Protection In Relation To Implementation Of Eu Legislation In Animal Production. Folia Veterinaria 2005; 49(3): 12-6.
  • Gül HC, Coşkun Ö, Turhan V, Beşirbellioğlu BA, Bilgetürk A, Erdem H, ve ark. Bruselloz: 140 Olgunun Geriye Dönük Olarak İrdelenmesi. Kor Hek 2007; 6(4): 249-52.
  • Büke Ç, Çiçeklioğlu M, Türk M, Atalay S, Tunçel M. Ovakent Beldesinde Bruselloz Seroprevalansı İle Hastalık Konusundaki Bilgi Ve Davranışın Saptanması. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2006; 20 (1): 23-6.
  • Büke Ç, Atalay S, Tunçel M, Arsu G, Çiçeklioğlu M, Türk M. İzmir’in Ovacık Beldesi’nde Q Humması Seroprevalansının Kesitsel Değerlendirilmesi. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2006; 20 (3): 155-8.
  • Özel Veteriner Laboratuvarları Yönetmeliği. Yetki Kanunu 3285, 6343, 441 Yayımlandığı R.Gazete 1999, 23831.
  • Linna A, Korhonen M, Mannermaa JP, Airaksinen M, Juppo AM. Developing a tool for the preparation of GMP audit of pharmaceutical contract manufacturer. Eur J Pharm Biopharm, 2007; 15 [Epub ahead of print].
  • Kozmetik Mevzuatı. Ankara 2006, Erişim 11.01.2008 http://www.tusp.saglik.gov.tr/extras/birimler/abkd/ KOZMETiK%20MEVZUATI.ppt#
  • Todd JI. Good manufacturing practice for immunological veterinary medicinal products. Rev Sci Tech. 2007; 26 (1): 135-45.
  • Kroll U, Cordes C. Pharmaceutical prerequisites for a multi-target therapy. Phytomedicine. 2006; 13 (5): 12-29.
  • Moss K, Boon H, Ballantyne P, Kachan N. New Canadian Natural Health Product Regulations: A Qualitative Study of How CAM Practitioners Perceive They will be Impacted. BMC Complementary and Alternative Medicine, 2006; 6:18.
  • Laeeque H, Boon H, Kachan N, Cohen JC, D’Cruz J. The Canadian Natural Health Products (NHP) Regulations: Industry Perceptions and Compliance Factors. BMC Health Services Research, 2006; 6: 63.
  • Moss K, Boon H, Ballantyne P, Kachan N. The professionalization of Western herbalists: Response to new product regulations in Canada. Complement Ther Med, 2007; 15 (4): 264-70. http://www.onkim.com.tr/kalite.htm
  • Gunetti M, Ferrero I, Rustichelli D, Berger M, Gammaitoni L, Timeus F, et al. Refreezing of cord blood hematopoietic stem cells for allogenic transplantation: in vitro and in vivo validation of a clinical phase I/II protocol in European and Italian Good Manufacturing Practice conditions. Exp Hematol, 2008; 36 (2): 235-43.
  • Meehan KR, Wu J, Webber SM, Barber A, Szczepiorkowski ZM, Sentman C. Development of a clinical model for ex vivo expansion of multiple populations of effector cells for adoptive cellular therapy. Cytotherapy, 2008; 10 (1): 30-7.
  • Alici E, Sutlu T, Björkstrand B, Gilljam M, Stellan B, Nahi H, et al. Autologous antitumor activity by NK cells expanded from myeloma patients using GMP-compliant components. Blood, 2008; 111(6): 3155-62.
  • Ovalı E. Hücre ve gen tedavilerinde kalite garantisi: İYİ ÜRETİM UYGULAMALARI (GOOD MANUFACTURING PRACTICE, GMP) Erişim 11.01.2008 http://www. atiteknoloji.com
  • Dander E, Li Pira G, Biagi E, Perseghin P, Renoldi G, Gaipa G, et al. Characterization of migratory activity and cytokine profile of helper and cytotoxic CMVspecific T-cell lines expanded by a selective peptide library. Exp Hematol, 2008; 36(4): 473-85
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Derleme
Yazarlar

Sibel Cevizci Bu kişi benim

Ayşe Emel Önal Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2009
Yayımlandığı Sayı Yıl 2009 Cilt: 66 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Cevizci, S., & Önal, A. E. (2009). Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları. Türk Hijyen Ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66(2), 73-82.
AMA Cevizci S, Önal AE. Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları. Turk Hij Den Biyol Derg. Haziran 2009;66(2):73-82.
Chicago Cevizci, Sibel, ve Ayşe Emel Önal. “Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları”. Türk Hijyen Ve Deneysel Biyoloji Dergisi 66, sy. 2 (Haziran 2009): 73-82.
EndNote Cevizci S, Önal AE (01 Haziran 2009) Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 66 2 73–82.
IEEE S. Cevizci ve A. E. Önal, “Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları”, Turk Hij Den Biyol Derg, c. 66, sy. 2, ss. 73–82, 2009.
ISNAD Cevizci, Sibel - Önal, Ayşe Emel. “Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları”. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 66/2 (Haziran 2009), 73-82.
JAMA Cevizci S, Önal AE. Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları. Turk Hij Den Biyol Derg. 2009;66:73–82.
MLA Cevizci, Sibel ve Ayşe Emel Önal. “Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları”. Türk Hijyen Ve Deneysel Biyoloji Dergisi, c. 66, sy. 2, 2009, ss. 73-82.
Vancouver Cevizci S, Önal AE. Halk Sağlığı Açısından Hijyen Ve İyi Üretim Uygulamaları. Turk Hij Den Biyol Derg. 2009;66(2):73-82.