Yaşlı hastalarda yüksek eritrosit sedimentasyon hızının nedenlerinin incelenmesi

Yıl 2013, Cilt: 70 Sayı: 3, 135 - 140, 01.09.2013

Nihal Uğuz Tuğrul Çelik Oya Torun Güngör Ceylan Bal Fatih Bakır Fatma Kazancı Ramazan Yiğitoğlu

Öz

Amaç: Eritrosit sedimentasyon hızı ESH klinik tıpta sıklıkla istenen basit ve ucuz bir laboratuvar testidir. Test antikoagulanlı kan tüpündeki eritrositlerin yerçekimi etkisiyle dikey olarak bir saat içinde düştüğü mesafeyi ölçer. ESH’nin aşırı yükselmesi ≥ 100 mm/saat sıklıkla ciddi hastalıklar ile ilişkilidir. Bu çalışmada 65 yaş ve üstü hastalarda ESH’nin 100 mm/saat’i geçtiği hastalıkları ve oranlarını tespit etmek amaçlandı.Yöntem: Bu çalışmada Turgut Özal Üniversitesi Hastanesi’nde tedavi gören 65 yaş ve üstü hastalar geriye dönük incelendi. ESH’si 100 mm/saat’in üzerinde olanların yaş, cinsiyet, sedimentasyon hızı ve tanıları kaydedilerek analiz yapıldı. Tanılar beş gruba ayrıldı: i enfeksiyon; ii malignensi; iii inflamatuvar/konnektif doku hastalıkları; iv renal hastalıklar; v diğer hastalıklar. ESH Westergren tekniği ile sodyum sitrat antikoagülanlı tam kan kullanılarak ölçüldü. Okumalar bir saatlik inkübasyondan sonra yapıldı.Bulgular: ESH’si 100 mm/saati geçen 65 yaş ve üstü 205 hasta analiz edildi. Hastaların 115’i kadın %56 , 90’ı erkekti %44 . Hastaların yaş ortalaması 74,9 ± 6,45, eritrosit sedimentasyon hızı ortalaması 114,9 ± 14,8 idi. Hastalık gruplarına göre dağılım incelendiğinde enfeksiyon hastalıkları birinci sırayı alırken %37,5 , ikinci sırada malignensiler %21,9 , üçüncü sırada diğer hastalıklar %21,4 , dördüncü sırada böbrek hastalıkları %15,1 gelmekteydi. Konnektif ve inflamatuvar doku hastalığı görülme sıklığı ise %3,9’du.Sonuç: Yaşlılarda ESH’nin aşırı yükselmesinin en sık nedeni enfeksiyondur. Diğer yaş gruplarından farklı olarak malignensi eritrosit sedimentasyon hızını arttıran en sık ikinci neden olarak bulunmuştur. Aşırı yüksek ESH’ye sahip hastalarda etiyoloji araştırılırken yaş faktörü göz önünde bulundurulmalıdır

Anahtar Kelimeler

Eritrosit sedimentasyon hızı, yaşlı hastalar, Westergren tekniği

Causes of high erythrocyte sedimentation rates in elderly patients

Öz

Objective: The erythrocyte sedimentation rate ESR determination is a simple and inexpensive laboratory test that is frequently ordered in clinical medicine. The test measures the distance that erythrocytes have fallen after one hour in a vertical column of anticoagulated blood under the influence of gravity. In this study it was aimed to determine the frequency of diseases which ESRs were over 100 mm/h in patients aged 65 and over. Method: In this study patients aged 65 and over who were treated in Turgut Özal University Hospital were retrospectively examined. Patients whose ESRs were over 100 mm/h were analyzed recording their ages, genders, ESRs and diagnoses. Diagnoses were divided into five groups: i infection; ii malignancy; iii inflammatory/connective tissue diseases; iv renal diseases; v miscellaneous diseases.Results: Two hundred five patients aged 65 and over whose ESRs were over 100 mm/h were analyzed. 115 of patients were women 56% and 90 of them were men 44% . Age means of patients were 74.9 ± 6.45 and ESR means were 114.9 ± 14.8. When distribution according to disease groups was assessed, infection took the first rank 37.5% , malignancy took the second rank 21.9% , miscellaneous diseases took the third rank 21.4% , renal diseases took the forth rank 15.1% . %15,1 gelmekteydi. Konnektif ve inflamatuvar doku hastalığı görülme sıklığı ise %3,9’du.Sonuç: Yaşlılarda ESH’nin aşırı yükselmesinin en sık nedeni enfeksiyondur. Diğer yaş gruplarından farklı olarak malignensi eritrosit sedimentasyon hızını arttıran en sık ikinci neden olarak bulunmuştur. Aşırı yüksek ESH’ye sahip hastalarda etiyoloji araştırılırken yaş faktörü göz önünde bulundurulmalıdır

Anahtar Kelimeler

Erythrocyte sedimentation rate, elderly patients, Westergren method

Kaynakça

• 1. Cheah JS, Ransome GA. Significance of very high erythrocyte sedimentation rates (100 mm or above in one hour) in 360 cases in Singapore. J Trop Med Hyg, 1971; 74(1): 28-30.
• 2. Lluberas-Acosta G, Schumacher HR Jr. Markedly elevated erythrocyte sedimentation rates: consideration of clinical implications in a hospital population. Br J Clin Pract, 1996; 50(3): 138-42.
• 3. Fincher RM, Page MI. Clinical significance of extreme elevation of the erythrocyte sedimentation rate. Arch Intern Med, 1986; 146: 1581–3.
• 4. Schimmelpfennig RW JR, Chusid MJ. Illnesses associated with extreme elevation of the erythrocyte sedimentation rate in children. Clin Pediatr, 1980; 19(3): 175-8.
• 5. Bottiger LE, Svedberg CA. Normal erythrocyte sedimentation rate and age. Br Med J, 1967; 2: 85-7
• 6. Hayes GS, Stinson IV. Erythrocyte sedimentation rate and age. Arch Opthalmol, 1976; 94: 939-40
• 7. Aydoğan Ü, Sarı O, Akbulut H. Çocuklarda eritrosit sedimantasyon hızını 100 mm/saat’in üzerine çıkaran hastalıkların incelenmesi. Gülhane Tıp Derg, 2010; 52: 257-60.
• 8. Özkan HÇ, Çam H, Kasapçopur Ö, Taştan Y. Çocuklarda belirgin eritrosit sedimentasyon hızıyüksekliği ile ilişkili hastalıklar. Türk Ped Arş, 2003; 38: 25-31
• 9. Abbag FI, Qahtani JM. Extreme elevation of the erythrocyte sedimentation rate in children. Ann Saudi Med, 2007; 27: 175-8.
• 10. Levay PF, Retief JH. Causes of high erythrocyte sedimentation rates in an inpatient population. South African Medical Journal, 2005; 95: 45-6.
• 11. Sarı O, Sağlam K. Eritrosit sedimentasyon hızının 100 mm/saat’i geçtiği hastalıkların geriye dönük incelemesi. Gülhane Tıp Derg, 2007; 49: 163-7.
• 12. Bathon J, Graves J, Jens P, Hamrick R, Mayes M. The erythrocyte sedimentation rate in and stage renal failure. Am J Kidney Disease, 1987; 10: 34-40.
• 13. Shusterman N, Kimmel PL, Kiechle FL, Williams S, Morrison G, Singer I. Factors influencing erythrocyte sedimentation in patients with chronic renal failure, Arch Intern Med, 1985; 145(10): 1796-9.
• 14. Al-Homrany M. The significance of extreme elevation of the erythrocite sedimentation rate in hemodialysis patients. Saudi J Kidney Dis Transplant, 2002; 13(2): 141-5.
• 15. Bridgen ML. Clinical utility of the eryhrocyte sedimentation rate. Am Fam Phisician, 1999; 60: 1443-50.
• 16. Harold CS, Matthew HL. The erythrocyte sedimentation rate guidelines for rational use. Ann Intern Med, 1986; 104: 515-23.