Determination of the amount of methanol in the variety of “bogma raki” sent to Adana Hygiene Institute between January 2007 and December 2011

Yıl 2013, Cilt: 70 Sayı: 2, 59 - 64, 01.06.2013

Zöhre Seray Dönderici Aytaç Dönderici Mustafa Sayan

Öz

Objective: Boğma raki is a kind of raki without aniseed and made from passionfruit, figs, mulberries and plum.They are produced illgally, especially in Adana, Mersin, Gaziantep, Hatay and Kahramanmaraş circles. The aim of this study was to measure the methanol content of samples sent to Food Chemistry Laboratory of Adana Hygiene Institute between January 2007 and December 2011. Methanol is one of the main volatile compounds of distilled spirits. The control of methanol content is very important, because of it’s toxicity. This research is important to give an idea about the methanol degree in ‘Boğma raki’.Methods: This retrospective study examined a total of 37 ‘boğma raki’ examples. Quantities of alcohol by volume of the samples and determined the amounts of methanol. In this study, the content of methanol of the samples was determined by direct injection with a gas chromatography-flame ionization detector according to the Official methods of analysis of the Association of Official Analytical Chemists AOAC . Determination amount of alcohol by volume, Turkish Standard TS method is used in the analysis.Results: The study sample quantities of alcohol by volume was 4% and 48% with an average of 33.95%; quantities of methyl alcohol was between 24 and 365 g/hL with an average of 144,36 g/hL. The data obtained was evaluated according to the definition of raki in the Turkish Tebliğindeki rakı tanımına göre değerlendirilmiştir. Alınan sonuçlara göre örneklerin çoğunda metanol miktarı yüksek bulunmuştur. Hacimsel alkol miktarları ise olması gerekenden düşük bulunmuştur.Sonuç: Kanun dışı yollarla hazırlanan ve piyasaya sürülen, metanol içeren alkollü içecekler ülkemizde metanol zehirlenmelerinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Alkollü içkilerde metanol miktarı önemli bir kriterdir. Metanolün insan sağlığı için önemi çok büyüktür. Bu nedenle yasal olmayan yollarla yapılan üretimlerin kaçak üretilen diğer içkilerin ve kolonyaların da takibi ve halkın bilinçlendirilmesi yararlı olacaktır

Anahtar Kelimeler

Methanol, raki, boğma raki, alcohol degree

Adana Hıfzıssıhha Enstitüsüne Ocak 2007 ile Aralık 2011 arasında gönderilen boğma rakı çeşitlerindeki metanol miktarının incelenmesi

Öz

Amaç: Boğma rakı; hurma, incir, dut ve erik gibi meyvelerden yapılmış anasonsuz bir tür rakıdır. Özellikle Adana, Mersin, Gaziantep, Hatay ve Kahramanmaraş çevrelerinde kaçak olarak üretilmektedir. Bu çalışmada Ocak 2007- Aralık 2011 tarihleri arasında Adana Hıfzıssıhha Enstitüsü Gıda Kimya Laboratuarına gelen, boğma rakılarda metanol miktarlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Metanol distile alkollü içkilerin ana uçucu bileşiklerinden biridir. Metanol miktarının kontrolü toksik etkisi sebebiyle çok önemlidir. Bu araştırma, boğma rakılardaki metanol düzeyi hakkında bir fikir vermesi yönü ile önemlidir.Yöntemler: Bu retrospektif çalışmada toplam 37 boğma rakı örneği incelenmiştir. Numunelerin hacimsel alkol ve metanol miktarları belirlenmiştir. Bu çalışmada örneklerin metanol miktarının belirlenmesinde, direk enjeksiyonla alev iyonlaşma dedektörlü gaz kromotografi cihazı kullanılarak Official methods of analysis of the Association of Official Analytical Chemists AOAC yöntemi ile çalışılmıştır. Analizlerde hacimsel alkol miktarlarının belirlenmesinde ise Tük Standardı TS metodu kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada boğma rakı örneklerinin hacimsel alkol miktarları %4-48 arasında, ortalama olarak %33.95; metanol miktarları ise 24 ile 365 g/hL arasında, ortalama olarak 144.36 g/hL olarak bulunmuştur. Elde edilen veriler Türk Gıda Kodeksi Distile Alkollü İçkiler Son yıllarda yaşanan olaylar dikkate alındığında damıtık alkollü içkilerin bileşimlerinin saptanması büyük önem taşımaktadır. Kaçak içki kullanımı sonucundaki miktarının araştırılmasını zorunlu kılmıştır. olumsuzluklar özellikle metanol Tebliğindeki rakı tanımına göre değerlendirilmiştir. Alınan sonuçlara göre örneklerin çoğunda metanol miktarı yüksek bulunmuştur. Hacimsel alkol miktarları ise olması gerekenden düşük bulunmuştur.Sonuç: Kanun dışı yollarla hazırlanan ve piyasaya sürülen, metanol içeren alkollü içecekler ülkemizde metanol zehirlenmelerinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Alkollü içkilerde metanol miktarı önemli bir kriterdir. Metanolün insan sağlığı için önemi çok büyüktür. Bu nedenle yasal olmayan yollarla yapılan üretimlerin kaçak üretilen diğer içkilerin ve kolonyaların da takibi ve halkın bilinçlendirilmesi yararlı olacaktır

Anahtar Kelimeler

Metanol, rakı, boğma rakı, alkol derecesi

Kaynakça

• Fidan I, Denli Y, Anlı RE. Türkiye’de üretilen rakılarda metanol miktarı üzerine bir araştırma. Gıda, 1996; 21(6):415-8.
• Cabaroğlu T, Yılmaztekin M. Methanol and major volatile compounds of Turkish raki and effect of distillate source. J Inst Brew, 2011; 117(1): 98-105.
• Belce A. Biyokimyacı Gözü İle. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi. 2011.
• Keklikoğlu, HD, Yoldaş TK, Çoruh Y. Methanol poisoning and putaminal hemorrhage: Case report. J Neurol Sci Turk, 2007; 24(4): 338-42.
• Türk Gıda Kodeksi, Distile Alkollü İçkiler Tebliği, Tebliğ No: 2005: 11.
• Anonymous. General Rules on the Defination, Description and Presentation of Spirit Drinks. Official Journal of the European Communities, Council Regulation (EEC) No: 1576/89, 2004.
• Bulur A. Çukurova Bölgesinde üretilen boğma rakıların kimyasal bileşimleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010.
• Apostolopoulou AA, Flouros AI, Demertzıs PG, Akrıdademertzı K. Differences in concentration of principal volatile constituents in traditional Greek distillates. Food Control, 2005; 16: 157-64.
• Kontominas MG. Volatile constituents of Greek Ouzo. J Agric Food Chem, 1986; 34, 847-9.
• Soufleros EH, Mygdalia AS, Natskoulis P. Characterization and safety evaluation of the traditional Greek fruit distillate “Mouro” by flavor compounds and mineral analysis. Food Chem, 2004; 86: 625-36.
• Soufleros EH, Mygdalia AS, Natskoulis P. Production process and characterization of the tradiotinal Greek fruit distillate “koumaro” by aromatik and mineral composition. J Food Comp Anal, 2005; 18: 669-716.
• Versini G, Seeber R, Dalla Serra A, Sferlazzo G, Carvalho B, Reniero F. Aroma compounds of arbutus distillate. In: Charalambus G, eds. Food Flavors: Generation, Analysis and Process Influence. Elsevier Science, 1995: 1779-90.
• Cortes S, Gil ML, Fernandez E. Volatile composition of traditional and industrial Orujo spirits. Food Control, 2005; 16: 383-8.
• Profumo A, Riolo C, Pesavento M, Francoli A. Evolution of the Italian distillate “Grappa” during aging in wood: A gas chromatographic and high performance liquid chromatographic study. Am J Viticul, 1998; 39(4): 273-8.
• Türk Standartları Enstitüsü, TS 522. Şarap Analiz Medotları, 1976.
• AOAC. 1990. Official methods of analysis of the Association of Official Analytical Chemists. 15th edition. Washington, DC, Association of Official Analytical Chemists.
• Cabaroğlu T. Methanol contents of Turkish varietal wines and effect of processing. Food Control, 2004; 16(2): 177-81.
• Anli ER, Vural N, Gucer Y. Determination of the principal volatile compounds of Turkish raki. J Inst Brew, 2007; 113(3): 302-9.
• Gözen O. Türk rakılarının bazı uçucu bileşikleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005.
• Şahin İ, Özçelik F. Damıtık alkollü içkilerimizin bileşimi, özellikle metanol miktarı üzerine bir araştırma. Gıda, 1982; 7(3): 121-9.
• Koca, İ. Rakılarda atanol ve özellikle metanol olmak üzere uçucu bileşenlerin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007.
• Yaycı N, Ağrıtmış H, Turla A, Koç S. Fatalities due to methyl alcohol intoxication in Turkey: an 8-year study. Foren Sci Inter, 2003; 131(1): 36-41.