Çorum Eğitim ve Araştırma Hastanesinde derin trekeal aspirat örneklerinden izole edilen Pseudomonas aeruginosa ve Acinetobacter baumannii suşlarının antimikrobiyal duyarlılık paternlerinin değerlendirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 71 Sayı: 2, 81 - 88, 01.06.2014

Leyla Özünel Zehra İlkay Boyacıoğlu Ayşe Semra Güreser Ayşegül Taylan Özkan

Öz

Amaç: Bu çalışmada 01.07.2012-31.07.2013 tarihleri arasında Hitit Üniversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastanesi Anestezi Yoğun Bakım Ünitesi’nde yatan ventilatör ilişkili pnömoni hastalarından alınan derin trakeal aspirat DTA örneklerinde üreyen Acinetobacter baumannii ve Pseudomonas aeruginosa suşları ve bu bakterilerin antimikrobiyal direnç paternleri retrospektif olarak incelenmiştir. Yöntem: Klinik örnekler %5 koyun kanlı agar, Eosin Methylene Blue EMB ve çikolata agar besiyerlerine ekilmiştir. Gram-negatif olup, glukozu fermente etmeyen suşlar VITEK 2 Biomerieux; France cihazında tanımlanmıştır. İzole edilen suşların 10 ayrı antimikrobiyal ilaca karşı direnç durumları araştırılmış ve sonuçlar Clinical and Laboratory Standards yorumlanmıştır. Institute CLSI standartlarına göre Bulgular: Alınan 238 DTA örneğinin 77 %32,4 ’sinde A. baumannii ve/veya P. aeruginosa üremiş; bunların 53 %22,3 ’ünde A. baumannii, 20 %8,4 ’sinde P. aeruginosa, dört %1,7 ’ünde her iki bakteri birlikte üremiştir. A. baumannii suşlarının kolistin %1,8 ve tigesiklin %3,7 dışındaki antibiyotiklere yüksek direnç %47,1-%92,4 gösterdiği görülmüştür. P. aeruginosa suşlarında ise karbapenem %70 , tigesiklin %75 ve trimetoprim-sulfametoksazole %85 yüksek olmak üzere, diğer antibiyotiklere de %45-60 arasında direnç gözlenmiş; yalnızca kolistine duyarlı %95 bulunmuştur.Sonuç: Non-fermentatif Gram-negatif bakteriler olan Acinetobacter spp. ve Pseudomonas spp.’nin, yeni geliştirilen antimikrobiyal ajanlara karşı hızla direnç geliştirdiği ve bu nedenle tedavi seçeneklerinin gittikçe azaldığı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Acinetobacter, Pseudomonas, hastane enfeksiyonu, derin trakeal aspirat, ventilatör ilişkili pnömoni, antimikrobiyal direnç

Evaluation of antimicrobial susceptibility patterns of Pseudomonas aeruginosa and Acinetobacter baumannii strains that were isolated from deep tracheal aspirate specimens in Çorum Hitit University Training and Research Hospital

Öz

Objective: In this study, Acinetobacter baumannii and Pseudomonas aeruginosa strains were collected from deep tracheal aspirate DTA samples of the patients with ventilator-associated pneumonia, and the antimicrobial resistance patterns of those isolates were studied. The patients were hospitalized at the Hitit University, Çorum Training and Research Hospital, Anesthesia Intensive Care Unit and were examined during the period of 01.07.2012- 31.07.2013. Method: Clinical samples were cultured in 5% sheep blood agar, Eosin Methylene Blue EMB and chocolate agar media. The strains that were gram-negative and non-fermentative for glucose, were defined with the VITEK 2 system Biomerieux; France . The isolated strains were tested against 10 different antimicrobial drugs in terms of resistance and the results were interpreted according to Clinical Laboratory and Standards Institute CLSI standards. Results: Out of 238 DTA samples, 77 32.4% A. baumannii and/or P. aeruginosa strains were isolated;A. baumannii strains were isolated from 53 22,3% , P. aeruginosa was isolated from an additional 20 samples 8.4% , while 4 1.7% samples of both bacteria were found. A. baumannii strains were found to be highly resistant 47.1% - 92.4% against all antibiotics with the exception of colistin 1.8% and tigecycline 3.7% . Resistance to P. aeruginosa strains was observed for carbapenem 70% , tigecycline 75% and trimethoprimsulfamethoxazole 85% , while the resistance level to other antibiotics ranged between 45-60%. Colistin was the only antibiotic to which these bacteria were susceptible 95% . Conclusion: Acinetobacter spp. and Pseudomonas spp., which are non-fermentative Gram-negative bacteria can rapidly develop resistance to newly introduced antimicrobial agents, further diminishing the treatment options.

Anahtar Kelimeler

Acinetobacter, Pseudomonas, nosocomial infection, deep tracheal aspirate, ventilatorassociated pneumonia, antimicrobial resistance

Kaynakça

• 1. Ünal N. Yoğun bakım ünitesinin fiziksel özellikleri ve alt yapısı ile ilgili tavsiyeler ve standartlar. Yoğun bakım İnfeksiyonları. Ankara Numune Hastanesi Mezuniyet Sonrası Eğitim Kursları IX. 19-20 Haziran 1997; 61-73.
• 2. Çakar N, Tütüncü A. Yoğun bakım birimine yatış sebepleri. İnvaziv girişimler ve infeksiyon sorunu. Klimik Derg, 1996; 9: 3-5.
• 3. Eggimann P, Pittet D. Infection control in the ICU. Chest, 2001; 120: 2059-93.
• 4. İbrahim EH, Tracy L, Hill C, Fraser VJ, Kollef MH. The occurence of ventilator associated pneumonia in a community hospital. Chest, 2001;120: 555-61.
• 5. American Thoracic Society. Hospital acquired pneumonia in adults; diagnosis, assesment of severity, initial antimicrobial therapy, and preventive strategies. Am J Respir Crit Care Med, 1996; 153: 1711-25.
• 6. Arda B. Dirençli non-fermentatif Gram negatif bakteri infeksiyonlarının tedavi ve yönetimi. Ankem Derg, 2011; 25 (Ek 2): 45-9.
• 7. Clinical and Laboratory Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing; Sixteenth informational Supplement, CLSI Document M100- S17, CLSI, Wayne PA, 2007.
• 8. Başustaoğlu A.CLS M100 –S20 dökümanındaki değişiklikler. Ankem Derg, 2010; 24 (Ek 2): 152-4.
• 9. Fridkin SK, Webel SF, Weinstein RA. Magnitude and prevention of nosocomial infections an the intensive care unit. Infect Dis Clin North Am, 1997; 11: 479-96.
• 10. Arslan H, Gürdoğan K. Yoğun bakım ünitelerinde gözlenen hastane infeksiyonları. Hastane İnfeksiyonları Derg, 1999; 3: 165-70.
• 11. Orucu M, Geyik M. Yoğun bakım ünitesinde sık görülen infeksiyonlar. Düzce Tıp Fak Derg, 2008; 1: 40-3.
• 12. Küme G, Demirci M. Yoğun bakım ünitelerindeki hastaların alt solunum yolu örneklerinden izole edilen non-fermatatif gram- negatif bakterilerin antimikrobiyal duyarlılıkları ve alt solunum yolu enfeksiyonu ile ilişkili risk faktörleri. DEÜ Tıp Fakültesi Derg, 2012; 1: 37-44.
• 13. Ardıç N, Özyurt M, İlga U, Erdemoğlu A, Haznedaroğlu T. Yatan hastalardan izole edilen Pseudomonas aeruginosa ve Acinetobacter suşlarının karbapenemlere ve bazı antibiyotiklere duyarlılıkları. Ankem Derg, 2004; 18: 145-8.
• 14. Kollef MH, Sherman G, Ward S, Fraser VJ. Inadequate antimicrobial treatment of infections a risk factor for hospital mortality among critically ill patients. Chest, 1999; 115: 462-74.
• 15. Gür D, Ünal S. Yoğun bakım ünitelerinden izole edilen gram negatif bakterilerin çeşitli antibiyotiklere duyarlılıkları. Flora, 1996; 3: 153.
• 16. Vincent JL, Rello J, Marshall J, Silva E, Anzueto A, Martin CD, et al. International study of the prevalence and outcomes of infection in intensive care units. JAMA, 2009; 302(21): 2323-9
• 17. Çiftçi İH, Aşık G. Acinetobacter baumannii antibiyotik direnç mekanizmaları. Ankem Derg, 2011; 25: 196-207.
• 18. Yousefi Rad A, Arslantürk A. Disk difüzyon ve E-testi ile meropenem, ofloksasin ve sefepim’in duyarlılıklarının saptanması. Turk Hij Den Biyol Derg, 2004; 61(1): 5-8.
• 19. Eraksoy H, Başustaoğlu A, Korten V, Kurt H, Ozturk R, Ulusoy S, et al. Susceptibility of bacterial isolates from Turkey a report from the Meropenem Yearly Susceptibility Test Information Collection (MYSTIC) program. J Chemother, 2007;19 (6): 650-7.
• 20. Çopur Çiçek A, Şentürk Köksal Z, Ertürk A, Köksal E. Rize 82.Yıl Devlet Hastanesi’nde bir yıllık sürede kan kültürlerinden izole edilen mikroorganizmalar ve antibiyotiklere duyarlılıkları. Turk Hij Den Biyol Derg, 2011; 68(4): 175-84.
• 21. Jones RN, Sader HS, Beach ML. Contemporary in vitro spectrum of activity summary for antimicrobial agents tested against 18569 strains non-fermentative gram-negative bacilli isolated in the SENTRY Antimicrobial Surveillance Program (1997-2001) . Int J Antimicrob Agents, 2003; 22: 551-6.
• 22. Özer B, Otkun T, Memiş D, Otkun M. Yoğun bakım ünitesinde hastane infeksiyonu etkenleri, antibiyotik duyarlılıkları ve antibiyotik kullanımı. İnfeksiyon Derg, 2006; 20: 165-70.
• 23. Kuşcu F, Öztürk DB, Tutuncu E, Uslu M, Gurbuz Y, Gulen G, et al. Çoğul antibiyotik dirençli Acinetobacter baumannii izolatlarında tigesiklin duyarlılık oranlarının E-test yöntemiyle araştırılması. Klimik Derg, 2009; 22:48-51.
• 24. Balcı M, Bitirgen M, Kandemir B, Türk Arıbaş E, Erayman İ. Nozokomiyal Acinetobacter baumannii suşlarının antibiyotik duyarlılığı. Ankem Derg, 2010; 24: 28-33.
• 25. Oncül O. Kolistin endikasyon ve klinik kullanımı. Ankem Derg, 2012; 26: 12-8.
• 26. Akalın H. Kolistin. Ankem Derg, 2007; 21:26-8.
• 27. Taşbakan MS, Pullukcu H, Ekren PK, Öz AT, Midilli M, Aydemir Ş, et al. Panrezistan Pseudomonas aeruginosa ve Acinetobacter baumannii ile gelişen ventilatörle ilişkili pnömonilerde kolistin kullanımı. Mikrobiyol Bul, 2009; 43: 61-70.
• 28. Wang H, Guo P, Sun H, Wang H, Yang Q, Chen M, et al. Moleculer epidemiology of clinical isolates of carbapenem-resistant Acinetobacter spp. from Chinese Hospitals. Antimicrob Agents Chemother, 2007; 51: 4022-8.
• 29. Tunay H, Demirdal T, Demirtürk N. Acinetobacter enfeksiyonlarında dirençle ilgili değişen tanımlamalar ve dirençte güncel durum. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2012; 42: 123-6.