Çorum Bölgesi kan bağışçılarında HBsAg, anti-HCV, HIV ve VDRL seropozitiflik oranları

Yıl 2015, Cilt: 72 Sayı: 2, 123 - 130, 01.06.2015

Ayşe Semra Güreser Semra Özçelik Zehra İlkay Boyacıoğlu Leyla Özünel Ünver Yıldız Ayşegül Taylan Özkan

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, bir orta Anadolu şehri olan Çorum’da; kan bağışçılarında bakılması zorunlu enfeksiyon göstergeleri olan hepatit B yüzey antijeni HBsAg , hepatit C virüsü antikoru anti-HCV , insan immün yetmezlik virüsü HIV1 /2 antijen/antikoru ve Venereal Hastalık Araştırma Laboratuvarı VDRL testlerinin pozitif olma sıklığını ve yıllara göre dağılımını saptamaktır. Yöntemler: Ocak 2008-Eylül 2013 tarihleri arasında Hitit Üniversitesi Çorum Eğitim ve Araştırma Hastanesi Transfüzyon Merkezine başvuran 13.780 kan bağışçısı örneği retrospektif olarak HBsAg, anti-HCV, HIV 1/2 antijen/antikoru ve VDRL bulguları, yıllara ve cinsiyete göre dağılımı açısından sorgulandı. HBsAg, anti-HCV, HIV 1/2 testleri kemilüminesan mikropartikül enzim immünassay yöntemi Architect, Abbott Diagnostics cihazı-ABD; Abbott Diagnostics kitleri HBsAg İrlanda, anti-HCV-Almanya, HIV Ag/Ab Combo-Almanya ile çalışıldı. HIV pozitifliği saptanan bağışçı örnekleri Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı’nda, western blot WB yöntemi ile doğrulandı. Sifiliz tarama testleri ise VDRL Plasmatec Laboratory Products- İngiltere yöntemi ile değerlendirildi. Bulgular: 13.780 kan bağışçısının 856 %6,2 ’sı kadın, 12.924 %93,8 ’ü erkek olup, yaşları 18-60 arasında değişmekteydi. Bağışçıların 136 %0,99 ’sında HBsAg, 47 %0,34 ’sinde anti-HCV, 11 %0,08 ’inde HIV 1/2 ag/ab ve 12 %0,09 ’sinde VDRL pozitif olarak bulunmuştur. HIV 1/2 ag/ab pozitifliği belirlenen örnekler WB ile negatif olarak saptanmıştır. HBsAg kadın bağışçıların altı %0,7 ’sında, erkek bağışçıların 130 %1,01 ’unda, VDRL kadın bağışçıların üç %0,35 ’ünde, erkek bağışçıların dokuz %0,07 ’unda pozitif olarak belirlenmiştir. Anti-HCV ve HIV 1/2 ag/ ab testleri tüm kadın bağışçılarda negatifken erkek bağışçılarda sırasıyla 47 %0,36 ve 11 %0,09 kişide pozitif bulunmuştur. HBsAg’nin kadın ve erkeklerde saptanma oranları arasında fark olmadığı görülürken p=0,47 , pozitif kadın bağışçı sayısının az olması nedeniyle diğer parametreler için istatistiksel analiz yapılamamıştır. HBsAg pozitiflik oranlarında 2012 ve 2013 yıllarında, sifiliz pozitiflik oranlarında ise 2010 yılı sonrasında azalma olduğu görülmüştür. Sonuç: Transfüzyon Merkezimizde alınan; donör sorgulama formunun etkin bir şekilde doldurulması ve donör seçim kriterlerine titizlikle uyulması gibi önlemler nedeniyle Transfüzyon Merkezimize başvuran kan bağışçılarında saptanan HBsAg, antiHCV, HIV ve VDRL seropozitiflik oranları ülkemizden bildirilen diğer oranlardan düşük olarak bulunmuştur. Bölgesel karşılaştırmaların yapılabilmesi için, ilimiz genelinde Hepatit B, Hepatit C, HIV ve sifiliz seroprevalansı konusunda çalışmalar yapılması yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kan bağışçıları, HBsAg, antiHCV, HIV, VDRL seroprevalansı

Seropositivity rates of HBsAg, anti-HCV, HIV and VDRL in blood donors in Corum Turkey

Öz

Objective: The purpose of this study is to determine the frequency and distribution of the hepatitis B surface antigen HBsAg , hepatitis C virus antibody anti-HCV , human immunodeficiency virus HIV-1/2antigen/antibody and Venereal Disease Research Laboratory VDRL seropositivity, some of the mandatory tests in blood donors, among years, in Corum - a Turkish mid-Anatolian city. Methods: 13.780 blood donor samples admitted to the Transfusion Center of Hitit University, Çorum Training and Research Hospital, between January 2008 and September 2013, were included in the study. Donor samples were analyzed using HBsAg, anti-HCV and HIV 1/2 ag/ab, VDRL tests and findings were analyzed retrospectively among years and by gender. For HBsAg, anti-HCV and HIV 1/2 tests, chemiluminescent microparticle enzyme immunoassay Architect, Abbott Diagnostics, USA method is applied by using Abbott Diagnostics kits HBsAg- Ireland, anti-HCV-Germany, HIV Ag / Ab Combo-Germany . Anti-HIV positive samples were sent to the Department of Microbiology Reference Laboratory in Public Health Institution of Turkey, in order to confirm the samples by using Western Blot Method WB . Syphilis screening tests were performed by using VDRL tests Plasma Tec Laboratory ProductsUnited Kingdom . Results: Among total of 13.780 blood donors; 856 6.2% were female, 12.924 93.8% were male and ages ranged between 18 and 60. Seropositivity rates for HBsAg, anti-HCV, HIV and VDRL were determined as 0.99% 136 , 0.34% 47 , 0.08% 11 and 0,09% 12 , respectively. All HIV-1/2 positive detected samples were retested using WB method and without exception they were negative. HBsAg were determined as positive in 0.7% 6 of female, 1,01% 130 of male donors and VDRL results in 0.35% 3 of female, 0.07% 9 of male donors. Female donors’ samples were detected as negative for anti-HCV and HIV-1/2 ag/ab tests, but male donors has positivity of 0.36% 47 and 0.09% 11 , respectively. There was no significant correlation between HBsAg positivity and gender p=0.47 . Since the number of women donors is quite low, statistical analyses could not be performed for other parametres. It was found that HBsAg positivity rate decreased in 2012 and 2013, and the syphilis positivity rate decreased after 2010. Conclusion: Consequently, HBsAg, anti-HCV, HIV and syphilis seropositivity rates were significantly lower than in many other publications reported in our country, due to the preventions taken in our Transfusion Center like effective questionnaire to be filled out by donors and follow donor selection criteria scrupulously. As a further study recommendation, it would be useful to investigate hepatitis B, hepatitis C, HIV and syphilis seroprevalence in Çorum region, for comparing results among different regions.

Anahtar Kelimeler

Blood donors, HBsAg, anti-HCV, HIV, VDRL seroprevalance

Kaynakça

• 1. Karadeniz A, Çağatay AA. Kan transfüzyonu ile bulaşan infeksiyöz etkenler. Yoğun Bakım Derneği Derg, 2005; 3(2): 25-34.
• 2. Dhingra N. Screening for transfusion-transmissible infections. Screening donated blood for transfusiontransmissible infections: Recommendations. World Health Organization, 2009.
• 3. Hahne SJM, Veldhuijzen IK, Wiessing L, Lim TA, Salminen M, Laar M. Infection with hepatitis B and C virus in Europe: a systematic review of prevalence and cost-effectiveness of screening. BMC Infect Dis, 2013; 13: 181.
• 4. Akcam FZ, Uskun E, Avsar K, Songur Y. Hepatitis B virus and hepatitis C virus sero prevalence in ruralareas of thes out hwestern region of Turkey. Int J Infect Dis, 2009; 13: 274-84.
• 5. Degertekin H, Tuzcu A, Yalçın K. Horizontal transmission of HBV infection among students in Turkey. Public Health, 2000; 114: 411-12.
• 6. Demirtürk N, Demiral T, Toprak D, Altındiş M, Aktepe OC. Bir üniversite hastanesine rutin sağlık kontrolü için başvuranlarda hepatit B ve C virus seroprevalansı. Turk J Gastroenterol, 2006; 17 (4): 267-72.
• 7. Sidibé M. Introduction, Global report, UNAIDS report on the global AIDS epidemic, 2013.
• 8. T.C Sağlık Bakanlığı HIV/AIDS Veri Tabloları. 01 Ekim 1985-31 Aralık 2012. Ankara: Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı ve Salgın Hastalıkların Kontrolü Daire Başkanlığı, Zührevi Hastalıklar Şubesi, 2013.
• 9. Kocazeybek B. Kan ve kan ürünleriyle bulaşan infeksiyonlar: rutin tarama testleri ve moleküler tanı yöntemleri. Cerrahpaşa Tıp Derg, 2003; 34: 158-63.
• 10. Temiz H, Nergiz Ş, Özbek E, Gedik M, Meşe S, Gül K. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Kan Merkezine başvuran donorlerden alınan kanların HBsAg, antiHCV, anti-HIV ve sifiliz yönünden değerlendirilmesi. Viral Hepatit Derg, 2004;9(3): 166-9.
• 11. Mutlu B, Meriç M, Willke A. Kan donörlerinde hepatit B ve C virüsü, İnsan immün yetmezlik virüsü ve sifiliz seroprevalansı. Mikrobiyol Bul, 2004; 38: 445-8.
• 12. Ocak S, Duran N, Savaş L, Önlen Y, Dibek MA. Hatay bölgesindeki Kan dönörlerinde HBV, HCV, HIV ve VDRL seropozitifliği. Viral Hepatit Derg, 2005; 10(1): 49-53.
• 13. Gül M, Çıragil P, Aral M, Doğramacı N. Gönüllü ve gönüllü olmayan kan donörlerinde HBV, HCV, HIV ve sifiliz tarama test sonuçlarının değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2006; 36(1): 35-9.
• 14. Aydınlı A, Coşkun D, Aytaç J. Florence Nightingale Hastanesi kan donörlerinde yedi yıllık rutin tarama sonuçları. Mikrobiyol Bul, 2006; 40:143-7.
• 15. Dilek İ, Demir C, Bay A, Akdeniz H, Öner AF. Seropositivityrates of HBsAg, anti-HCV, anti-HIV and VDRL in blood donors in Eastern Turkey. Turk J Hematol, 2007; 24: 4-7.
• 16. Altındiş M, Kalaycı R, Koçoğlu F, Aktepe OC. Afyonkarahisar ili kan donörlerinde beş yıl süre ile enfeksiyon etkenlerinin araştırılması. Kocatepe Tıp Derg, 2007; 8(2): 1-4.
• 17. Uzun C. Kan donörlerinde HbsAg, anti-HCV, antiHIV ve RPR sonuçlarının değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2008; 38(3-4): 143-6.
• 18. Kaya S. Kan donörlerinde hepatit B virusu, hepatit C virusu ve insan immün yetmezlik virüsü enfeksiyonu ve sifilis sıklığı. Klimik Derg, 2008; 21(2): 65-8.
• 19. Kaya S, Alanoğlu G, Polat M, Sipahi T. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi kan merkezinin 2000-2007 yılları tarama test sonuçları. SDÜ Tıp Fak Derg, 2009; 16(2):13-5.
• 20. Balcı YI, Polat Y, Övet G, Karabulut A, Göncü F, Yıldırım K. Denizli Devlet Hastanesi Kan Bankasına başvuran kan vericilerin HBsAg, anti-HCV, anti-HIV ve VDRL tarama sonuçlarının değerlendirilmesi. İnfeksiyon Derg, 2009; 23(3): 117-9.
• 21. Yakut U, Güney M, Doğanay ÜD, Koçak A, Avcı İY. Bir kan merkezinde bağışçılara uygulanan mikrobiyolojik tarama testleri sonuçlarının on yıllık değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2010; 40(3): 201-6.
• 22. Ulutürk R. Kan donörlerinde yapılan rutin tarama testlerinin 11 yıllık değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2010: 40(1): 41-7.
• 23. Altındiş M, Aslan S, Kalaycı R. Kan vericilerde HBsAg, anti-HCV, anti-HIV ve sifilis seroprevalansı. Sakarya Med J, 2011; 1: 22-26.
• 24. Öner S, Yapıcı G, Şaşmaz CT, Kurt AÖ, Buğdaycı R. Hepatitis B, hepatitis C, HIV, and VDRL seroprevalence of blood donors in Mersin, Turkey. Turk J Med Sci, 2011; 41(2): 335-41.
• 25. Bulut N, Yenişehirli G, Bulut Y. Tokat İli kan donörlerinde hepatit B, hepatit C, HIV ve sifiliz seroprevalansı. Viral Hepatit Derg, 2012; 18(1): 11-4.
• 26. Çelebi D, Çelebi Ö, Altoparlak Ü, Kök AN. Kan donörlerinde HBsAg, anti-HCV, anti-HIV, sifiliz seroprevalansı ve macro-ELISA sonuçlarının optik dansite değerleri ile doğrulama testlerinin karşılaştırılması. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2012; 42(4): 137-41.
• 27. Uzun B, Gungor S, Demirci M. Seroprevalence of transfusion transmissible infection samong blood donors in western part of Turkey: A six-years study. Transfus Apher Sci, 2013; 49(3): 511-5.
• 28. Lavanchy D. The global burden of hepatitis C. Liver Int, 2009; 29(19): 74-81.
• 29. TC. Sağlık Bakanlığı Ulusal Kan ve Kan Ürünleri Rehberi, Türkiye Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği, İstanbul, Mikrobiyolojik tarama testleri, 2011: 261-4.