Zararlılarla mücadele adı altında semt pazarlarında satılan biyosidal ürünlerin aktif içeriğinin incelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 73 Sayı: 4, 311 - 322, 01.12.2016

Emine Can-güven Ahmet Çil Banu Oğuz Deniz Tezcan Kadir Gedik Perihan Binnur Kurt-karakuş

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Antalya ilinde yapılan toksikolojik çalışmalarda tespit edilen, yasaklı pestisitlerin güncel kullanımına yönelik bulgulardan hareketle halka açık alanlarda satılan bitki koruma ürünü ve biyosidal ürünlerin bileşiminde yer alan maddelerin nitel olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntemler: Antalya ili genelindeki semt pazarları ve tezgâh altı diye tabir edilen satıcılar ve tarımsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı ilçelerden DDT, böcek öldürücü, karınca öldürücü vb. isimle satılan toplam 19 adet numune toplanmıştır. Ürünlerin içeriğinin belirlenmesi amacıyla her birinden 100 mg tartılarak 10 mL metanol içerisinde çözüldükten sonra izooktan ile seyreltilerek Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi Shimadzu QP2010 Ultra cihazında analizi yapılmıştır. Tarama modunda elde edilen kromatogramlar kapsamlı bir pestisit kütüphanesi olan Wiley/NIST içeriği ile eşleştirilmiştir.Bulgular: Nitel değerlendirme sonucunda örneklerde etken maddesi klorpirifos-etil olan Dursban maddesinin yanı sıra diklorvos, aldicarb ve sipermetrin bulunduğu görülmüştür. Bu etken maddelere ek olarak örneklerde değişik oranlarda sebasik asit, merkaptan, propiyonik asit gibi yardımcı maddeler dolgu maddeleri tespit edilmiştir. En fazla tespit edilen etken madde, numunelerin %31,6’sında görülen klorpirifos-etil iken en fazla tespit edilen yardımcı madde sebasik asittir Sonuç: Analiz edilen ürünlerin bazılarının içeriğinde insan sağlığı için tehdit oluşturabilecek ve USEPA tarafından kanserojen olarak sınıflandırılmış maddelerin olduğu veya zararlı canlılara tesir edecek herhangi bir etken madde içermeyen ürünlerin kontrol ve denetimden uzak bir şekilde ticari faaliyetlerde kullanıldığı görülmüştür. Bu tür ürünlerin yeterli bilgi birikimi olmayan kişiler tarafından bilinçsiz şekilde uygulanmasının gerek kullanıcı ve gerekse çevre sağlığı açısından ciddi risk oluşturabileceği düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

halk sağlığı, bitki koruma ürünü, biyosidal, pestisit, klorpirifos, diklorvos, aldicarb, sipermetrin

Investigation of the active composition of biocidal products traded in local street bazaars for pest control

Öz

Objective: In this study, it was aimed to determine qualitatively the substances in the composition of biocidal products and plant protection sold in public areas with reference to current use of prohibited pesticides detected in toxicological studies conducted in Antalya province.Methods: A total of 19 samples sold under the name of DDT, insecticide, termiticide were gathered from public markets, illegal suppliers and districts where agricultural activities take place in Antalya province. To identify ingredients of products, after 100 mg of each was weighed and dissolved in 10 ml methanol, it was diluted with isooctane, and tested to instrumental analysis on a Gas Chromatography-Mass Spectrometry Shimadzu QP2010 Ultra . Chromatograms gathered from scan mode were matched with the content of Wiley/NIST which has a comprehensive pesticide library.Results: AAs a result of qualitative evaluation, it was observed that dichlorvos, aldicarb and cypermethrin as well as Dursban whose active ingredient is chlorpyrifosethyl in the samples. In addition to these active ingredients, inactive ingredients extender such propiyonik asit gibi yardımcı maddeler dolgu maddeleri tespit edilmiştir. En fazla tespit edilen etken madde, numunelerin %31,6’sında görülen klorpirifos-etil iken en fazla tespit edilen yardımcı madde sebasik asittir Sonuç: Analiz edilen ürünlerin bazılarının içeriğinde insan sağlığı için tehdit oluşturabilecek ve USEPA tarafından kanserojen olarak sınıflandırılmış maddelerin olduğu veya zararlı canlılara tesir edecek herhangi bir etken madde içermeyen ürünlerin kontrol ve denetimden uzak bir şekilde ticari faaliyetlerde kullanıldığı görülmüştür. Bu tür ürünlerin yeterli bilgi birikimi olmayan kişiler tarafından bilinçsiz şekilde uygulanmasının gerek kullanıcı ve gerekse çevre sağlığı açısından ciddi risk oluşturabileceği düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

public health, plant protection product, biocidal, pesticide, chlorpyrifos, dichlorvos, aldicarb, cypermethrin

Kaynakça

• Biyosidal Ürünler Yönetmeliği, Resmi Gazete tarihi/ sayısı: 31 Aralık 2009/27449. Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması İle Depolanması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete tarihi/sayısı: 10.03.2011/27870.
• Tiryaki O, Canhilal R, Horuz S. Tarım ilaçları kullanımı ve riskleri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Derg, 2010; 26 (2): 154-69.
• Dinçel A, Demli F, Uzun R, Alatan F. Pestisit zehirlenme laboratuvarına gönderilen numunelerin GC-MS ile analizi. Türk Hij Den Biyol Derg, 2008; 65 (1): 7-15. gıda toksikolojisi
• Uskun E. Tarım çalışanlarının bitki koruma ürünleri konusunda bilgi ve davranışları. Türk Hij Den Biyol Derg, 2015; 72 (3): 241-54.
• Turgut C, Gokbulut C, Cutright TJ. Contents and sources of DDT impurities in dicofol formulations in Turkey. Environ Sci Pollut Res, 2009; 16 (2): 214-7.
• Qiu X, Zhu T. Using the o,p′-DDT/p,p′-DDT ratio to identify DDT sources in China. Chemosphere, 2010; 81 (8): 1033-8.
• Turgut C, Cutright TJ, Mermer S, Atatanır L, Turgut N, Usluy M, et al. The source of DDT and its metabolites contamination in Turkish agricultural soils. Environ Monit Assess, 2013; 185 (2): 1087-93.
• Bosch C, Grimalt JO, Fernández P. Enantiomeric fraction and isomeric composition to assess sources of DDT residues in soils. Chemosphere, 2015; 138: 40-6.
• Can-Güven E, Bolat D, Çelik H, Kurt-Karakuş PB, Gedik K. Semt pazarlarında satılan zararlı canlılarla mücadele ilaçlarından kaynaklanan gizli tehlike. Türk Toksikoloji Derneği III. Bölgesel Toksikoloji Sempozyumu. Haziran, 12-14, İzmir-Türkiye. 2014.
• Cok I, Yelken C, Durmaz E, Uner M, Sever B, Satır F. Polychlorinated biphenyl and organochlorine pesticide levels in human breast milk from the Mediterranean city Antalya, Turkey. Bull Environ Contam Toxicol,, 2011; 86 (4): 423-7.
• Özkaya G, Çeliker A, Koçer-Giray B. İnsektisit zehirlenmeleri ve Türkiye’deki durumun değerlendirilmesi. Türk Hij Den Biyol Derg, 2013; 70 (2): 75-102.
• Płonka M, Walorczyk S, Miszczyk M. Chromatographic methods for the determination of active substances and characterization of their impurities in pesticide formulations. Trends in Analytical Chemistry, 2016; in press, doi: 10.1016/j.trac.2016.03.011.
• Musa U, Hati SS, Mustapha A, Magaji G. Dichlorvos concentrations in locally formulated pesticide (Ota-piapia) utilized in Northeastern Nigeria. Sci Res Essays, 2010; 5 (1): 49-54.
• Ofordile PC, Okoye PAC, Raphael P. Determination of actual chemical composition of a locally formulated pesticide product in a Nigerian market. IJST, 2014; 3 (4): 244-7.
• Ofordile PC, Okoye PAC, Abugu OH, Rafael P. Comparative analysis of some brands of pesticides utilized in Eastern Nigerian environment. IJIRD, 2014; 3 (3): 506-11.
• Lozowicka B, Ilyasova G, Kaczynski P, Jankowska M, Rutkowska E, Hrynko I, et al. Multi-residue methods for the determination of over four hundred pesticides in solid and liquid high sucrose content matrices by tandem mass spectrometry coupled with gas and liquid chromatography. Talanta, 2016; 151: 51-61.
• USEPA. Chemicals Evaluated for Carcinogenic Potential. U.S. Environmental Protection Agency. Science Information Management Branch, Health Effects Division, Office of Pesticide Programs. 2004.
• Rauh VA, Perera FP, Horton MK, Whyatt RM, Bansal R, Hao X, et al. Brain anomalies in children exposed prenatally to a common organophosphate pesticide. Proc Natl Acad Sci USA, 2012; 109 (20): 7871-6.
• USEPA. Human Health Risk Assessment Chlorpyrifos. US Environmental Protection Agency Office of Pesticide Programs. 2000:EPA QA/G-9, QA00 Version, Washington.
• Dere E, Özdikicioğlu F, Tosunoğlu H. İntraperitonal diklorvos norvegicus) bazı dokularında glukoz 6-fosfat dehidrogenaz ve malat dehidrogenaz aktiviteleri üzerine etkisi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2007; 33 (1): 5-10.
• sıçanların (Rattus USEPA. Summary Document Registration Review: Initial Docket. United States Environmental Protection Agency. İnternet adresi: https://www. regulations.gov/# documentDetail;D=EPA-HQ- OPP-2009-0209-0003. Erişim tarihi:14.06.2016.
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Yasaklanan Bitki Koruma Ürünleri Aktif Madde Listesi. İnternet adresi: http://wwwtarimgovtr/Konu/934/ Yasaklanan-Bitki-Koruma-Urunleri-Aktif-Madde- Listesi. Erişim tarihi:24.04.2015.
• USEPA. Illegal Pesticide Products. United States Protection Environmental adresi: http://www.epa.gov/pesticides/health/ illegalproducts/#pet. Erişim tarihi:25.04.2015. Agency. İnternet
• Ogunniyi DS. Castor oil: a vital industrial raw material. Bioresour Technol, 2006; 97 (9): 1086-91.
• Methyl mercaptan [MAK Value Documentation, 2003]. The MAK Collection for Occupational Health and Safety. Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA. 2012; 218-26.
• Wang T, Bo P, Bing T, Zhaoyun Z, Liyu D, Yonglong L. Benzene homologues in environmental matrixes from a pesticide chemical region in China: occurrence, health risk and management. Ecotoxicol Environ Saf, 2014; 104C (1): 357-64.
• Alyüz B, Veli S. İç ortam havasında bulunan uçucu organik bileşikler ve sağlık üzerine etkileri. Trakya Univ J Science. 2006; 7 (2): 109-16.