Trabzon ilinde halk çeşmelerinin fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik yönden değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 74 Sayı: EK-1, 21 - 28, 01.12.2017

Sertaç Çankaya Murat Topbaş Asuman Yavuzyılmaz Şehbal Yeşilbaş Üçüncü Serdar Karakullukçu C.ceyda Kolaylı İrem Dilaver Gufran Acar Büşra Parlak Kübra Şahin Köksal Hamzaoğlu Cihan Bölükbaş Gamze Çan N.ercüment Beyhun

Öz

Amaç: Trabzon’daki halk çeşmelerinden su numuneleri alınarak fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik açıdan değerlendirilmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı nitelikteki araştırmanın evrenini Trabzon ilindeki tüm ilçelerin, ilçe merkezleri sınırları içerisinde yer alan ve toplum tarafından kullanılmakta olan tüm halk çeşmeleri oluşturmaktadır. Her ilçeden bir halk çeşmesi olmak üzere 18 halk çeşmesinden numune alınmıştır. Numuneler, her halk çeşmesinden ayda bir kez olmak üzere, 2016 yılı Ağustos ve Eylül aylarında, numune alma kurallarına uygun olarak; 500 ml’lik mikrobiyolojik, 1000 ml’lik fiziksel ve kimyasal incelemeler için alınarak, soğuk zincirde Trabzon Halk Sağlığı Laboratuvarına getirilerek analizleri yapılmıştır. Alınan numunelerde; fiziksel olarak; renk, koku, bulanıklık, tat, iletkenlik, pH, kimyasal olarak; amonyum, alüminyum, demir, nitrit ve mikrobiyolojik olarak; Escherichia coli , koliform grubu bakteri, Clostridium perfringens parametreleri analiz edilmiştir. Bulgular: İncelenen halk çeşmelerinin tümünde renk, koku, bulanıklık, tat, iletkenlik parametreleri “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” değerlerine uygun bulunmuştur. pH yönünden halk çeşmelerinin %11’i iki ölçümün birinde asidik olarak saptanmıştır. İncelenen halk çeşmelerinin tümünde amonyum, alüminyum, demir ve nitrit ölçümleri mevzuata uygun bulunmuştur. Mikrobiyolojik yönden halk çeşmelerinin %17’si her iki aydaki ölçümlere göre mevzuat değerlerine uygun bulunurken, %22’si iki aydaki ölçümden birinde, mevzuata uygun bulunmuş; %61’inin ise her iki aydaki ölçümlerde mevzuat değerlerine uygun olmadığı saptanmıştır. Sonuç: Renk, koku, bulanıklık, tat ve iletkenlik parametreleri incelenen tüm halk çeşmelerinde mevzuata uygun bulunmuştur. Halk çeşmelerin %11’inin pH değerleri bakımından mevzuat sınırları içerisinde olmadığı saptanmıştır. İncelenen halk çeşmelerinin tümü kimyasal parametreler yönünden mevzuata uygun bulunmuştur. İncelenen halk çeşmelerinin %83’ünün en az bir ölçümde mikrobiyolojik yönden mevzuata uygun olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

halk çeşmeleri, Trabzon, içme suyu, kontrol izleme, fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik

The physical, chemical and microbiological analysis of public fountains in Trabzon

Öz

Objective: The objective of the study is to make a physical, chemical and microbiological analysis of water samples collected from public fountains in Trabzon city. Methods: The scope of this definitive study covers all the public fountains used by community in all the counties and the county towns in Trabzon city. Water samples were collected from 18 public fountains, being 1 fountain from each county. Water samples were collected in accordance with the sample collection procedures from each public fountain once a month, in the months of August and September in 2016. Samples were taken in cold chain for 500 ml microbiological, 1000 ml physical and chemical analyses and brought to Trabzon Public Health Laboratory to be analyzed. Samples were analyzed in terms of the physical parameters of colour, smell, turbidity, electrical conductivity, pH; chemical parameters of ammonium, aluminum, iron and nitrite; and microbiological parameters of Escherichia coli, coliform group bacteria, and Clostridium perfringens. Results: In all the public fountains analyzed, the parameters of colour, smell, turbidity, electrical conductivity were found compatible with the values of “Regulation Concerning Water Intended for Human Consumption”. 11% of public fountains were found to be acidic in terms of pH in one of two measurements. In all the public fountains analyzed, the measurements of ammonium, aluminum, iron and nitrite were found compatible with the regulation. Microbiologically, 17% of public fountains were found compatible with the values of the regulation according to the measurements in both months. However, while 22% of public fountains were found compatible with the regulation in one of two measurements in both months, 61% of public fountains were found not to be compatible with the values of the regulation in the measurements in both months. Conclusion: In all the public fountains analyzed, the parameters of colour, smell, turbidity, electrical conductivity were found compatible with the regulation. 11% of public fountains were found not to be compatible with the values of the regulation in terms of pH values. In all the public fountains analyzed, the chemical parameters were found compatible with the regulation. In all the public fountains analyzed, microbiologically 83% of public fountains in at least one measurement were found not to be compatible with the regulation.

Anahtar Kelimeler

public fountains, Trabzon, drinking water, control tracing, physical, chemical, microbiological

Kaynakça

• Bozkurt Aİ. Kentlerde sağlıklı içme ve kullanma suyu yönetimi, Kentli Derg, 2010; 2: 50-2.
• Anonymous. Sularla İlişkili Hastalıklar. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2008.
• Anonymous. Su ve Besinlerle Bulaşan Hastalıklar Sürveyansı. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2008.
• Anonymous. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı, 2005.
• Dedeakayoğulları H, Önal AE. Çevre-insan sağlığı ilişkisi açısından su ve su analizinin önemi. İst Tıp Fak Derg, 2009; 72(2):65-70.
• Tuluk B, Orhan F. Erzurum halk çeşmelerinin fizikselkimyasal-mikrobiyolojik açıdan incelenmesi ve değerlendirilmesi. Ulusal Su ve Sağlık Kongresi. Ekim,26-30, Antalya-Türkiye. 2015.
• Ağaoğlu S, Ekici K, Alemdar S, Dede S. Van ve yöresi kaynak sularının mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal kaliteleri üzerine araştırmalar. Van Tıp Derg, 1999; 6(2): 30-3.
• Günşen U, Anar Ş, Gündüz H. Uludağ’daki su kaynaklarının fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri. SDÜ Tıp Fak Derg, 2000; 7(2): 21-4.
• Tepe Y, Mutlu E. Hatay harbiye kaynak suyunun fiziko-kimyasal özellikleri. DPÜ Fen Bil Enst Derg, 2004; 6: 77-87.
• Dönderici ZS, Dönderici A, Başarı F. Kaynak sularının fiziksel ve kimyasal kaliteleri üzerine bir araştırma. Türk Hij Den Biyol Derg, 2010; 67(4): 167-172.
• Durmaz H, Ardıç M, Aygün O, Genli N. Şanlıurfa ve yöresindeki kuyu sularında nitrat ve nitrit düzeyleri. YY Üni Vet Fak Derg, 2007, 18(1): 51-4.
• Varol S, Davraz A, Varol E. Yeraltı suyu kimyası ve sağlığa etkisinin tıbbi jeoloji açısından değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull, 2008, 7(4): 351-6.