Hastanede yatan hastaların klinik örneklerinden izole edilen enterokok suşlarının antibiyotik duyarlılıklarının değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 75 Sayı: 4, 345 - 352, 01.12.2018

İlker Ödemiş Şükran Köse Gürsel Ersan Didem Çelik İlkay Akbulut

Öz

Amaç: Enterokoklar idrar yolu yara yeri enfeksiyonları ile bakteriyemiye neden olabilmektedir. Hastane kökenli enfeksiyonlarda en sık saptanan etkenlerden birisidir. Enterokoklarda son yıllarda antibiyotiklere karşı artan oranda direnç gözlenmektedir. Kültürlerden izole edilen enterokokların dağılımı ve antibiyotik direncinin sağlık bakım merkezleri arasında değişebildiği, bu nedenle de merkezin kendi sonuçlarını belli aralıklarla değerlendirmesinin faydalı olacağı düşünülmüştür. Bu çalışmanın amacı hastanemizde yatan hastaların idrar, kan, yara, balgam ve beyin omurilik sıvısı BOS örneklerinden izole edilen Enterococcus faecalis ve Enterococcus faecium suşlarının ampisilin, gentamisin, streptomisin, siprofloksasin, vankomisin, teikoplanin ve linezolid gibi antibiyotiklere direnç oranlarını belirlemektir. Yöntem: Ocak 2010 - Ocak 2015 arasında İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yatan hastaların çeşitli klinik örneklerinden izole edilen 390 enterokok suşu retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Suşların identifikasyonu ve antibiyotik duyarlılıkları; tam otomatize bakteri tanımlama sistemi VITEK-2 bioMerieux, Fransa ile çalışılmıştır. Vankomisin, teikoplanin ve linezolid duyarlılıkları E-test bioMerieux, Fransa ile de test edilmiştir. Duyarlılık sonuçları ise Clinical and Laboratory Standarts Institute CLSI kriterleri esas alınarak belirlenmiştir. Bulgular: İdentifiye edilen toplam 390 suşun 154 %40 ’ü E. faecalis, 236 %60 ’sı E. faecium olarak tanımlandı. E. faecium suşlarının izole edildikleri klinik örnekler sırasıyla; 126 %53 ’sı idrar, 65 %27 ’i kan, 39 %17 ’u yara yeri, 4 %2 ’ü balgam ve 2 %1 ’si BOS’dur. E. faecalis suşlarının izole edildikleri klinik örnekler ise 77 %50 ’si idrar, 50 %33 ’si kan, 22 %14 ’si yara yeri, 3 %2 ’ü balgam ve 2 %1 ’si ise BOS’dur. E. faecalis ve E. faecium suşlarının her ikisi için en duyarlı bulunan antibiyotik linezolid’dir. Hem E. faecalis hem de E. faecium için en dirençli antibiyotiğin ampisilin olduğu saptandı. Sonuç: Çalışmamızda hem E. faecalis hem de E. faecium suşlarında ampisilin, vankomisin ve teikoplanin direncinin yüksek saptanması, bu suşlara yönelik ampirik antibiyotik seçiminde dikkate alınması gereken bir veri olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enterococcus faecalis, Enterococcus faecium, enterokok antibiyotik duyarlılığı, enterokok enfeksiyonu

Evaluation of antibiotic susceptibilities of enterococcus strains isolated from clinical samples of hospitalized patients

Öz

Objective: Enterococci can cause urinary tract infection, wound infection and bacteremia. It is one of the most commonly detected agents in hospitalacquired infections. Increasing resistance to antibiotics has been observed in enterococci in recent years. The distribution of enterococci isolated from cultures and antibiotic resistance may vary between health care centers, so it would be beneficial for each center to evaluate its own results at certain intervals. The aim of this study is to determine the antibiotic resistance rates of Enterococcus faecalis and Enterococcus faecium strains isolated from urine, blood, wound, sputum and cerebrospinal fluid CSF specimens of patients hospitalized in our hospital, such as ampicillin, gentamicin, streptomycin, ciprofloxacin, vancomycin, teicoplanin and linezolid. Methods: Between January 2010 and January 2015, 390 Enterococcus strains isolated from various clinical specimens of patients in İzmir Tepecik Training and Research Hospital were evaluated retrospectively. Identification and antibiotic susceptibility testing of the enterococci strains were performed by fullyautomated bacterial identification system VITEK-2 bioMerieux, France . Vancomycin, teicoplanin and linezolid resistance was also tested by the E-test method bioMerieux, Fransa . Susceptibility results were evaluated according to the guidelines of Clinical and Laboratory Standards Institute CLSI . Results: A total of 390 strains were identified as follows; 154 %40 were E. faecalis, 236 %60 were E. faecium. Clinical specimens from which E. faecium strains were isolated were; 126 53% urine, 65 27% blood, 39 17% wound, 4 2% sputum and 2 1% CSF. Clinical specimens from which E. faecalis strains were isolated were; 77 50% urine, 50 33% blood, 22 14% wound, 3 2% sputum and 2 1% CSF. Linezolid was the most sensitive antibiotic against both E. faecalis and E. faecium strains, Ampicillin was the most resistant antibiotic for both E. faecalis and E. faecium strains. Conclusion: In our study; the detection of high ampicillin, vancomycin and teicoplanin resistance in both E. faecalis and E. faecium strains is considered to be a data that should be taken into consideration in the selection of empirical antibiotics for these strains.

Anahtar Kelimeler

Enterococcus faecalis, Enterococcus faecium, enterecoccus antibiotic resistance, enterococcal infection

Kaynakça

• Cömert F, Külah C, Eroğlu Ö, Aktaş E. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde izole edilen enterokok izolatlarının üç yıllık değerlendirmesi. Flora Derg, 2007; 12: 98-102.
• Atalay S, Ece G, Şamlioğlu P, Maraş G, Köse I, Köse Ş. İzmir’de üçüncü basamak bir hastanede görülen vankomisine dirençli enterokok olgularının değerlendirilmesi. Mikrobiyol Bul, 2012; 46(4): 553- 9.
• Aktepe OC, Aşık G, Çiftçi İH, Çetinkaya Z. Klinik örneklerden izole edilen enterokok suşlarının antibiyotik direnç oranları. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2011; 41(2): 86-90.
• Ulusal Antimikrobiyal Direnç Surveyans Sistemi Bakteri Tanımlama ve ADT Standart Uygulama Prosedürleri. 2014 p23-24. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu: Ankara. (http://mikrobiyoloji. thsk.saglik.gov.tr/uamdss.html) Tarihi:10.10.2017). (Erişim
• Watts JL, Clinical and LS Institute. Performance standards for antimicrobial disk and dilution susceptibility tests for bacteria isolated from animals: approved standard. 2008: National Committee for Clinical Laboratory Standards.
• Özseven AG, Çetin E, Arıdoğan B, Çiftçi E, Özseven L. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen enterokok suşlarının antibiyotik duyarlılıkları. ANKEM Derg, 2011; 25(4): 256-62.
• Aral M, Paköz NİP, Aral İ, Doğan S. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen Enterococcus faecalis ve Enterococcus faecium suşlarının antibiyotik direnci. Turk Hij Den Biyol Derg: 2011; 68 (2): 85- 92.
• Dinç BM, Arca EA, Yağci S, Karabiber N. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen Enterococcus faecalis ve Enterococcus faecium suşlarında in-vitro antibiyotik duyarlılığı. Turk Hij Den Biyol Derg: 2009; 66 (3): 117-22.
• Etiz P, Kibar F, Ekenoğlu Y, Yaman A. İdrar kültüründen izole edilen enterokok türlerinin antibiyotik direnç profillerinin değerlendirilmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2014; 44(3): 107-13.
• Jia W, Li G, Wang W. Prevalence and antimicrobial resistance of Enterococcus species: a hospital- based study in China. Int J Environ Res Public Health 2014, 11(3): 3424-42. 11.Gür D, Antibiyotik Uygulama, Testleri, Uzman EUCAST: Kurallar. Cilt 46, Ek sayı 2016. Basım yeri: Logos Yayıncılık Tic. A.Ş, Basım yılı:2016. ( h t t p : / / t m c . d e r g i s i . o r g / p d f / t m c _ supplement_2016.pdf). Yorum ve
• Iraz M, Ceylan A, Akkoyunlu Y. Klinik örneklerden izole edilen enterokok suşlarının antibiyotik duyarlılıkları. ANKEM Derg, 2012; 26(4): 176-80.
• Lee DS, Choe HS, Lee SJ, Bae WJ, Cho HJ, Han CH et al. Antimicrobial susceptibility pattern and epidemiology of female urinary tract infections in South Korea, 2010-2011. Antimicrob, Agents and Chemother, 2013; 57: 5384-93.
• Schouten MA, Hoogkamp-Korstance JAA, Meis JFG, Voss A and European VRE Study Group. Prevelance of vancomycin-resistant enterococci in Europe. Eur J Clin Microbiol Infect Dis ,2001; 19: 816-22.
• World Health Organization: Central Asian and Eastern European Surveillance of Antimicrobial Resistance. Annual report 2016 p80. Available from: http://www.euro.who.int/en/health-topics/ disease-prevention/antimicrobial-resistance/ publications/2016/central-asian-and-eastern- e u r o p e a n - s u r v e i l l a n c e - o f - a n t i m i c r o b i a l - resistance.-annual-report-2016. (Erişim Tarihi: 15.10.2018).
• Butcu M, Akcay SS, Inan AS, Aksaray S, Engin DO, Calisici G. In vitro susceptibility of enterococci strains isolated from urine samples to fosfomycin and other antibiotics. J Infect Chemother, 2011; 17(4): 575-8.
• T.C.Sağlık Bakanlığı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Hizmet Standartları Dairesi Başkanlığı Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı (UHESA) Raporu, Özet Veri 2015; 42.
• Medell M, Hart M, Batista ML. Sensibilidad antimicrobiana in vitro en aislamientos de Enterococcus faecalis y Enterococcus faecium obtenidos de pacientes hospitalizados. Biomédica 2014; 34(Supl.1): 50-7.
• Şamlıoğlu P, Ece G, Atalay S, Köse Ş. Yoğun bakım birimlerinden izole edilen Gram pozitif koklarda daptomisin duyarlılığı, ANKEM Derg, 2011; 25(3): 173-7.
• Deshpande VR, Karmarkar MG, Mehta PR. Prevalence of multidrug-resistant enterococci in a tertiary care hospital in Mumbai, India. J Infect Dev Ctries, 2013; 7(2): 155-8.