Investigation of food poisoning in a hospital cafeteria
Yıl 2018,
Cilt: 75 Sayı: 3, 277 - 286, 01.09.2018
Özlem Terzi
Şule Özdemir
Mustafa Yasin Selçuk
Öz
Objective: In this study, it was aimed to evaluate the food poisoning outbreak after lunch given in a hospital cafeteria. Methods: This study was conducted as a retrospective cohort study following the outbreak investigation steps. A survey of eighteen questions was designed in order to collect data on food poisoning dated 08/08/2017. Considering the factors that may lead to food poisoning during the preparation and presentation of food, microbiological analyzes of employees’ portraits and swab samples from the kitchen environment were carried out. In addition, it was determined that necessary notifications were made to official institutions and also food and water samples used for food washing and preparation were taken. Binary Logistic Regression analysis was performed to evaluate the risk factors according to the survey results. Relative Risk RR was considered statistically significant when p
Kaynakça
- 1. Küçükçetin A, Milci S. Staphylococcus aureus ile
kontamine olan peynirlerden kaynaklanan gıda
zehirlenmeleri. Gıda Derg, 2008; 33(3): 129-35.
- 2. Hamer DH. IDCP guidelines. Infectious diarrhea
(Part II) and food poisoning. Infect Dis Clin Pract,
1997; 6: 141-6.
- 3. Fry AM, Braden CR, Griffin PM, Hughes JM.
Foodborn Disease. In: Mandell GL, Bennet JE,
Dolin R et al. Principles and Practice of Infectious
Diseases, Sixth ed. Phladelphia: Elsevier-Churchill
Livingstone, 2005; 1286.
- 4. Hampikyan H, Ulusoy B, Bingöl EB, Çolak H, Akhan M.
İstanbul’da tüketime sunulan bazı ızgara tipi gıdalar
ile salata ve mezelerin mikrobiyolojik kalitelerinin
belirlenmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2008; 38
(2): 87-94.
- 5. Danielsson Tham ML. Staphylococcal food poisoning.
Food Associated Pathogens. Boca Raton. CRC Press,
2013; 250-68.
- 6. Kadariya J, Smith TC, Thapaliya D. Staphylococcus
aureus and staphylococcal food-borne disease: An
on going challenge in public health. BioMed Res Int,
2014; 1-9.
- 7. Özkaya FD, Cömert M. Gıda zehirlenmelerinde etken
faktörler. Turk Hij Den Biyol Derg, 2008; 65(3): 149-
158.
- 8. Vaillant V, Valk H, Baron E, Ancelle T, Colin P, Delmas
MC et al. Foodborne infections in France. Foodborne
Pathog Dis, 2005; 2(3): 221-32.
- 9. Fidan F, Ağaoğlu S. Ağrı bölgesinde bulunan
lokantaların hijyenik durumu üzerine araştırmalar.
YYÜ Vet Fak Derg, 2004; 15(1-2): 107-14.
- 10. Afshin J, Reza Z, Saeid S. Microbiological study of
cocktail sausage during shelf life. Middle-East J Sci
Res, 2011; 7(6): 1056.
- 11. Bad Bug Book. Erişim adresi : https://www.fda.gov/
downloads/food/foodborneillnesscontaminants/
ucm297627.pdf Erişim Tarihi: 30/10/2017.
- 12. Kalkan Ş, Tunçok Y, Güven H. İlaç ve Zehir Danışma
Merkezine bildirilen olgular. Dokuz Eylül Üniv Tıp Fak
Derg, 1998; 12: 275-83.
- 13. Bütün C, Beyaztaş FC, Engin A, Büyükkayhan D,
Can M. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli
Tıp Anabilim Dalı’na başvuran besin zehirlenmesi
olgularının değerlendirilmesi. Van Tıp Derg, 2009;
16(1): 19-23.
- 14. Deniz T, Kandiş H, Saygun M, Büyükkoçak Ü, Ülger
H, Karakuş A. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil
Servisine başvuran zehirlenme olgularının analizi.
Düzce Tıp Fak Derg, 2009; 11(2): 15-20.
- 15. Şimşek F. Besin Zehirlenmeleri. Toksikoloji Derg,
2005; 3(1): 3-9.
- 16. Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Botulism from home-canned bamboo shoots--Nan
Province, Thailand, March 2006. MMWR Morb Mortal
Wkly Rep, 2006; 55(14): 389-92.
- 17. Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Multiple outbreaks of gastrointestinal illness among
school children associated with consumption of flour
tortillas--Massachusetts, 2003–2004. MMWR Morb
Mortal Wkly Rep, 2006; 55(1): 8-11.
- 18. Dorman V, Aslan S, Ceylan A, Nacar Küçük S, Günel
A, Sarı H ve ark. Aynı fabrikadan yemek alan iki
inşaat firması işçilerinde meydana gelen toplu besin
zehirlenmesi. Dicle Tıp Derg, 2010; 37 (3): 248-53.
- 19. Uçak G. İstanbul’da tüketime sunulan hazır sebze
salatalarının mikrobiyal güvenliğin belirlenmesi.
Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, 2014.
- 20. Tutuş C, Börekçi D, Parcıklı G, Temel F, Sucaklı MB.
2013 yılında Muğla ili Marmaris ilçesinde görülen
Staphylococcus aureus enterotoksin kaynaklı gıda
zehirlenmesinin değerlendirilmesi. Turk Hij Den
Biyol Derg, 2016; 73(2) 131-138.
- 21. Heymann DL. Control of Communicable Diseases
Manual. 19th ed. Washington: American Public
Health Association, 2008; 239-250
- 22. Kartal, ED. Gıda Kaynaklı İnfeksiyonlar. I. Türkiye
Zoonotik Hastalıklar Sempozyumu Kitabı, 14-15
Kasım 2006, Ankara: 187-193.
- 23. Demirbilek Y, Öztürk H, Şenol M, Özçelik R, Çoban
SÇ, Temel F ve ark. Düğün yemeği sonrası besin
zehirlenmesi; Afyonkarahisar, Çayırbağ Beldesi,
2014. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2016; 15(1)
:38-43.
- 24. İncili GK, Dikici A, Çalıoğlu M. Bacillus Cereus .
Turkiye Klinikleri Journal of Food Hygiene and
Technology-Special Topics, 2015; 1(3): 87-91.
- 25. Dierick K, Van Coillie E, Swiecicka I, Meyfroidt G,
Devlieger H, Meulemans A et al. Fatal family outbreak
of Bacillus cereus-associated food poisoning. Journal
of clinical microbiology, 2005; 43(8): 4277-4279.
- 26. Kalkan O, Gulay M, Zhu BP, Temel F, Sucakli B,
Torunoglu MA. Outbreak of Bacillus cereus FoodPoisoning with a Fatality After a Feast Bagli Village,
Bursa Province, Turkey, September 2012. http://
www.cdc.gov/eis/downloads/2013- EIS-Conference.
pdf Erişim tarihi: 30/10/2017.
- 27. Logan NA, Bacillus and relatives in foodborne
illness. Journal of Applied Microbiology, 2012;
112(3): 417-429
- 28. Şenses Ş, Sarı H, Ertaş S, Berberoğlu U, Cesaretli
Y, Irmak H. Tüketime sunulan çeşitli hazır yemek
ürünlerinin mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi.
Turk Hij Den Biyol Derg, 2015; 72(3): 199-208.
- 29. Dewall CS, Bhuiya F (2007). Outbreaks By The
Numbers: Fruıts and Vegetables. Center For
Scıence In The Publıc Interest Washıngton, Dc
20009, http://www.cspinet.org/foodsafety/
IAFPPoster.pdf Erişim tarihi: 30/10/2017.
- 30. Şengün Yİ, Karapınar M. Inactivation of Salmonella
typhimurium inoculated on some vegetables by
using lemon juice and vinegar. Gıda Dergisi, 2006;
31(3): 161-167.
- 31. Demırdal T, Demırtürk N, Aktepe OC. Bir
Üniversitede saptanan besin zehirlenmesinin
incelenmesi. Trakya Univ Tip Fak Derg, 2007;
24(3): 205-208.
- 32. Dündar C, Elmacıoğlu F, Topbaş M, Pekşen Y.
Samsun il merkezindeki hastane mutfaklarının
hijyen durumunun değerlendirilmesi. Türk Hij Den
Biol Derg, 2000; 57(1): 1-6.
- 33. Zubaroğlu AH, Boz A, Topal S, Temel F, Sucaklı MB,
Levent B ve ark. Manisa’da aynı yemek şirketinden
yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen
stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. Turk Hij
Den Biyol Derg, 2015; 72(3) :209-218.
- 34. Günay O. Bulaşıcı hastalık salgınlarının
incelenmesi. İn: Halk Sağlığı Genel Bilgiler ed:
Öztürk Y, Günay O. Önder Ofset, 2011, Kayseri:
895-898.
- 35. Özkan M. Tüketime sunulan günlük hazır yemekler ve
salataların mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi.
Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009.
Bir hastane yemekhanesinde yaşanan gıda zehirlenmesinin incelenmesi
Yıl 2018,
Cilt: 75 Sayı: 3, 277 - 286, 01.09.2018
Özlem Terzi
Şule Özdemir
Mustafa Yasin Selçuk
Öz
Amaç: Bu çalışmada bir hastane yemekhanesinde verilen öğle yemeği sonrası ortaya çıkan gıda zehirlenmesi salgınının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma salgın inceleme basamakları takip edilerek retrospektif bir kohort araştırması olarak yapıldı. Çalışmada 08/08/2017 tarihli gıda zehirlenmesi hakkında veri toplamak amacıyla 18 soruluk bir anket hazırlandı. Gıda hazırlanması ve sunulması aşamasında besin zehirlenmesine yol açabilecek faktörler göz önüne alınarak çalışanların portörlük incelemeleri ve mutfak ortamından sürüntü örneklerinin mikrobiyolojik analizleri yapıldı. Ayrıca, resmi kurumlara gerekli bildirimlerin yapıldığı, gıda örneklerinin ve gıda yıkama-hazırlama için kullanılan su örneklerinin alındığı belirlendi. Anket sonuçlarına göre risk faktörlerinin değerlendirilmesi için Binary Lojistik Regresyon analizi yapıldı. Rölatif Risk RR %95 güven aralığında p
Kaynakça
- 1. Küçükçetin A, Milci S. Staphylococcus aureus ile
kontamine olan peynirlerden kaynaklanan gıda
zehirlenmeleri. Gıda Derg, 2008; 33(3): 129-35.
- 2. Hamer DH. IDCP guidelines. Infectious diarrhea
(Part II) and food poisoning. Infect Dis Clin Pract,
1997; 6: 141-6.
- 3. Fry AM, Braden CR, Griffin PM, Hughes JM.
Foodborn Disease. In: Mandell GL, Bennet JE,
Dolin R et al. Principles and Practice of Infectious
Diseases, Sixth ed. Phladelphia: Elsevier-Churchill
Livingstone, 2005; 1286.
- 4. Hampikyan H, Ulusoy B, Bingöl EB, Çolak H, Akhan M.
İstanbul’da tüketime sunulan bazı ızgara tipi gıdalar
ile salata ve mezelerin mikrobiyolojik kalitelerinin
belirlenmesi. Türk Mikrobiyol Cem Derg, 2008; 38
(2): 87-94.
- 5. Danielsson Tham ML. Staphylococcal food poisoning.
Food Associated Pathogens. Boca Raton. CRC Press,
2013; 250-68.
- 6. Kadariya J, Smith TC, Thapaliya D. Staphylococcus
aureus and staphylococcal food-borne disease: An
on going challenge in public health. BioMed Res Int,
2014; 1-9.
- 7. Özkaya FD, Cömert M. Gıda zehirlenmelerinde etken
faktörler. Turk Hij Den Biyol Derg, 2008; 65(3): 149-
158.
- 8. Vaillant V, Valk H, Baron E, Ancelle T, Colin P, Delmas
MC et al. Foodborne infections in France. Foodborne
Pathog Dis, 2005; 2(3): 221-32.
- 9. Fidan F, Ağaoğlu S. Ağrı bölgesinde bulunan
lokantaların hijyenik durumu üzerine araştırmalar.
YYÜ Vet Fak Derg, 2004; 15(1-2): 107-14.
- 10. Afshin J, Reza Z, Saeid S. Microbiological study of
cocktail sausage during shelf life. Middle-East J Sci
Res, 2011; 7(6): 1056.
- 11. Bad Bug Book. Erişim adresi : https://www.fda.gov/
downloads/food/foodborneillnesscontaminants/
ucm297627.pdf Erişim Tarihi: 30/10/2017.
- 12. Kalkan Ş, Tunçok Y, Güven H. İlaç ve Zehir Danışma
Merkezine bildirilen olgular. Dokuz Eylül Üniv Tıp Fak
Derg, 1998; 12: 275-83.
- 13. Bütün C, Beyaztaş FC, Engin A, Büyükkayhan D,
Can M. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli
Tıp Anabilim Dalı’na başvuran besin zehirlenmesi
olgularının değerlendirilmesi. Van Tıp Derg, 2009;
16(1): 19-23.
- 14. Deniz T, Kandiş H, Saygun M, Büyükkoçak Ü, Ülger
H, Karakuş A. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil
Servisine başvuran zehirlenme olgularının analizi.
Düzce Tıp Fak Derg, 2009; 11(2): 15-20.
- 15. Şimşek F. Besin Zehirlenmeleri. Toksikoloji Derg,
2005; 3(1): 3-9.
- 16. Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Botulism from home-canned bamboo shoots--Nan
Province, Thailand, March 2006. MMWR Morb Mortal
Wkly Rep, 2006; 55(14): 389-92.
- 17. Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Multiple outbreaks of gastrointestinal illness among
school children associated with consumption of flour
tortillas--Massachusetts, 2003–2004. MMWR Morb
Mortal Wkly Rep, 2006; 55(1): 8-11.
- 18. Dorman V, Aslan S, Ceylan A, Nacar Küçük S, Günel
A, Sarı H ve ark. Aynı fabrikadan yemek alan iki
inşaat firması işçilerinde meydana gelen toplu besin
zehirlenmesi. Dicle Tıp Derg, 2010; 37 (3): 248-53.
- 19. Uçak G. İstanbul’da tüketime sunulan hazır sebze
salatalarının mikrobiyal güvenliğin belirlenmesi.
Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, 2014.
- 20. Tutuş C, Börekçi D, Parcıklı G, Temel F, Sucaklı MB.
2013 yılında Muğla ili Marmaris ilçesinde görülen
Staphylococcus aureus enterotoksin kaynaklı gıda
zehirlenmesinin değerlendirilmesi. Turk Hij Den
Biyol Derg, 2016; 73(2) 131-138.
- 21. Heymann DL. Control of Communicable Diseases
Manual. 19th ed. Washington: American Public
Health Association, 2008; 239-250
- 22. Kartal, ED. Gıda Kaynaklı İnfeksiyonlar. I. Türkiye
Zoonotik Hastalıklar Sempozyumu Kitabı, 14-15
Kasım 2006, Ankara: 187-193.
- 23. Demirbilek Y, Öztürk H, Şenol M, Özçelik R, Çoban
SÇ, Temel F ve ark. Düğün yemeği sonrası besin
zehirlenmesi; Afyonkarahisar, Çayırbağ Beldesi,
2014. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2016; 15(1)
:38-43.
- 24. İncili GK, Dikici A, Çalıoğlu M. Bacillus Cereus .
Turkiye Klinikleri Journal of Food Hygiene and
Technology-Special Topics, 2015; 1(3): 87-91.
- 25. Dierick K, Van Coillie E, Swiecicka I, Meyfroidt G,
Devlieger H, Meulemans A et al. Fatal family outbreak
of Bacillus cereus-associated food poisoning. Journal
of clinical microbiology, 2005; 43(8): 4277-4279.
- 26. Kalkan O, Gulay M, Zhu BP, Temel F, Sucakli B,
Torunoglu MA. Outbreak of Bacillus cereus FoodPoisoning with a Fatality After a Feast Bagli Village,
Bursa Province, Turkey, September 2012. http://
www.cdc.gov/eis/downloads/2013- EIS-Conference.
pdf Erişim tarihi: 30/10/2017.
- 27. Logan NA, Bacillus and relatives in foodborne
illness. Journal of Applied Microbiology, 2012;
112(3): 417-429
- 28. Şenses Ş, Sarı H, Ertaş S, Berberoğlu U, Cesaretli
Y, Irmak H. Tüketime sunulan çeşitli hazır yemek
ürünlerinin mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi.
Turk Hij Den Biyol Derg, 2015; 72(3): 199-208.
- 29. Dewall CS, Bhuiya F (2007). Outbreaks By The
Numbers: Fruıts and Vegetables. Center For
Scıence In The Publıc Interest Washıngton, Dc
20009, http://www.cspinet.org/foodsafety/
IAFPPoster.pdf Erişim tarihi: 30/10/2017.
- 30. Şengün Yİ, Karapınar M. Inactivation of Salmonella
typhimurium inoculated on some vegetables by
using lemon juice and vinegar. Gıda Dergisi, 2006;
31(3): 161-167.
- 31. Demırdal T, Demırtürk N, Aktepe OC. Bir
Üniversitede saptanan besin zehirlenmesinin
incelenmesi. Trakya Univ Tip Fak Derg, 2007;
24(3): 205-208.
- 32. Dündar C, Elmacıoğlu F, Topbaş M, Pekşen Y.
Samsun il merkezindeki hastane mutfaklarının
hijyen durumunun değerlendirilmesi. Türk Hij Den
Biol Derg, 2000; 57(1): 1-6.
- 33. Zubaroğlu AH, Boz A, Topal S, Temel F, Sucaklı MB,
Levent B ve ark. Manisa’da aynı yemek şirketinden
yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen
stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi. Turk Hij
Den Biyol Derg, 2015; 72(3) :209-218.
- 34. Günay O. Bulaşıcı hastalık salgınlarının
incelenmesi. İn: Halk Sağlığı Genel Bilgiler ed:
Öztürk Y, Günay O. Önder Ofset, 2011, Kayseri:
895-898.
- 35. Özkan M. Tüketime sunulan günlük hazır yemekler ve
salataların mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi.
Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009.