Marmara Bölgesi’ndeki Balıkçıların Genel Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 77 Sayı: EK-4, 121 - 130, 01.05.2020

Yusuf Demirtaş Büşra Parlak Somuncu Murat Topbaş

Öz

Amaç: Balıkçılık uzun zamandır en tehlikeli meslek gruplarından biri olarak bilinmektedir. Balıkçılar uzun çalışma saatleri, zorlu hava koşulları ve ağır iş yükü ile karşı karşıya kalmakta ve bu durum sağlık açısından çeşitli riskler oluşturmaktadır. Bununla birlikte balıkçılar bazı hastalıklara karşı koruyucu olduğu bilinen su ürünlerini normal popülasyona kıyasla yüksek miktarda tüketmektedir. Bu çalışmada, Marmara Bölgesi’ndeki balıkçıların genel sağlık durumlarının kontrol grubuyla karşılaştırılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma Nisan 2018-Ağustos 2019 tarihleri arasında İstanbul, Kocaeli, Tekirdağ ve Yalova illerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya, 263 balıkçı ve 89 kontrol dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında; katılımcıların sosyodemografik, bireysel ve sağlık özellikleri ile ilgili sorular içeren bir anket ve genel psikopatoloji düzeyi saptamakta kullanılan Genel Sağlık Anketi kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde Student-t testi, Mann Whitney U testi ve kikare testi kullanılmıştır.Bulgular: Balıkçıların sigara ve alkol kullanım oranlarının kontrol grubuna kıyasla daha yüksek olduğu ancak kronik hastalık varlığı, düzenli ilaç kullanımı ve sağlık yakınması varlığı açısından kontrol grubundan farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Genel Sağlık Anketi puanları yönünden de balıkçı ve kontrol grupları arasında fark bulunmamaktadır. Her iki grupta da 50 yaş ve altında olanlar ile herhangi bir sağlık yakınması bulunanların Genel Sağlık Anketi puanlarının istatistiksel önemli düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Balıkçı grubunda ek olarak kronik hastalığı bulunanların, kontrol grubunda ise sigara kullananların Genel Sağlık Anketi puanları daha yüksek saptanmıştır.Sonuç: Tehlikeli bir meslek kolunda stresli koşullar altında çalışan balıkçılar karşılaşabilecekleri fiziksel ve mental sağlık sorunları açısından yakın izlenmelidir. Bu grupta sigara ve alkol tüketimi gibi riskli sağlık davranışlarının sıkça gözlendiği unutulmamalı ve kişiler bu durumun önlenmesine yönelik profesyonel destek programlarına yönlendirilmelidir

Anahtar Kelimeler

Balıkçı, sağlık, marmara, genel sağlık anketi

Evaluation of the General Health Status of Fishermen in Marmara Region

Öz

Objective: Fishing has long been known as one of the most dangerous occupational groups. Fishermen are faced with long working hours, difficult weather conditions and a heavy workload, and this poses various health risks. However, fishermen consume high amounts of seafood which are known to be protective against various diseases, compared to the general population. In this study, it was aimed to evaluate the general health status of fishermen in the Marmara region by comparing them with the control group.Methods: This descriptive study was carried out between April 2018-August 2019 in Istanbul, Kocaeli, Tekirdağ and Yalova provinces. The study included 263 fishermen and 89 controls. In the collection of the data, a questionnaire containing questions about the sociodemographic, individual and health characteristics of the participants and the General Health Questionnaire used to determine the level of general psychopathology were used. Student-t test, Mann Whitney U test and chisquare test were used for statistical analysis.Results: Fishermen’s smoking and alcohol use rates were found to be higher compared to the control group, but fishermen did not differ from the control group in sağlık yakınması varlığı açısından kontrol grubundan farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Genel Sağlık Anketi puanları yönünden de balıkçı ve kontrol grupları arasında fark bulunmamaktadır. Her iki grupta da 50 yaş ve altında olanlar ile herhangi bir sağlık yakınması bulunanların Genel Sağlık Anketi puanlarının istatistiksel önemli düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Balıkçı grubunda ek olarak kronik hastalığı bulunanların, kontrol grubunda ise sigara kullananların Genel Sağlık Anketi puanları daha yüksek saptanmıştır.Sonuç: Tehlikeli bir meslek kolunda stresli koşullar altında çalışan balıkçılar karşılaşabilecekleri fiziksel ve mental sağlık sorunları açısından yakın izlenmelidir. Bu grupta sigara ve alkol tüketimi gibi riskli sağlık davranışlarının sıkça gözlendiği unutulmamalı ve kişiler bu durumun önlenmesine yönelik profesyonel destek programlarına yönlendirilmelidir

Anahtar Kelimeler

Fisherman, health, marmara, general health questionnaire

Kaynakça

• Su Ürünleri İstatistikleri. http://tuik.gov.
• tr/PreTablo.do?alt_id=1005, 18.04.2019). (Erşim Tarihi:
• Matheson C, Morrison S, Murphy E, Lawrie T, Ritchie L, Bond C. The health of fishermen in the catching sector of the fishing industry: a gap analysis. Occup Med, 2001; 51(5): 305–11.
• Frantzeskou E, Kastania AN, Riza E, Jensen OC, Linos A. Risk factors for fishermen’s health and safety in Greece. Int Marit Health, 2012; 63(3):155- 61.
• Percin F, Akyol O, Davas A, Saygi H. Occupational health of Turkish Aegean small-scale fishermen. Occup Med, 2011; 62(2): 148-51.
• Brunner EJ, Jones PJS, Friel S, Bartley M. Fish, human health and marine ecosystem health: policies in collision. Int J Epidemiol, 2008; 38(1): 93-100.
• Sidhu KS. Health benefits and potential risks related to consumption of fish or fish oil. Regul Toxicol Pharmacol, 2003; 38(3): 336-44.
• Goldberg DP, Blackwell B. Psychiatric illness in general practice: a detailed study using a new method of case identification. BMJ, 1970; 2: 439.
• Goldberg DP, Gater R, Sartorius N, Ustun TB, Piccinelli M, Gureje O, et al. The validity of two versions of the GHQ in the WHOstudy of mental illness in general health care. Psychol Med, 1997; 27: 191-7.
• Dağdelen M. Üretim ve hizmet sektöründe çalışan işçilerde ruhsal sağlık düzeyi, ruhsal belirti dağılımı, algılanan sağlık, iş doyumu, yaşam doyumu ve sosyodemografik özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
• Kılıç C. Genel sağlık anketi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turk J Psychiatry, 1996; 7: 3-11.
• Lawrie T, Matheson C, Ritchie L, Murphy E, Bond C. The health and lifestyle of Scottish fishermen: a need for health promotion. Health Educ Res, 2004; 19(4): 373-9.
• Küresel Yetişkin Tütün Araştırması Türkiye 2012. Ankara: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. 2014.
• Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması. Ankara: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. 2013.
• Üner S, Sevencan F. Bir birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuran kişilerde genel sağlık durumu ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull, 2013; 12(2): 121-8.
• Elkin N, Barut AY. Bir aile sağlığı merkezine başvuran bireylerin genel sağlık anketine göre ruhsal durumlarının değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üni Sağ Bil Derg, 2017; (3): 221-38.
• Öztürk C, Aktaş B. Hemşirelik öğrencilerinin genel sağlık durumları ve bunu etkileyen bazı özelliklerin incelenmesi. Anadolu Hemşire Sağ Bil Derg, 2007; 10(2): 58-65.