Bir üniversitesinin bazı fakültelerinde okuyan öğrencilerin su tüketimi konusundaki bilgi, tutum ve davranışları

Yıl 2020, Cilt: 77 Sayı: EK-4, 165 - 178, 01.05.2020

Derya Çamur Fatma Sena Konyalıoğlu Gamze Ketrez İbrahim Sefa Güneş Metin Hasde

Öz

Amaç: Bu çalışma, Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nin bazı fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin su tüketimi konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Çalışma tanımlayıcı tiptedir. 2019 yılı Mayıs ve Haziran aylarında Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nin bazı fakültelerinde öğrenim gören toplam 938 öğrenciye ulaşılmıştır katılım oranı %95,0 . Veriler araştırmacılar tarafından oluşturulan anket formu kullanılarak gözlem altında toplanmıştır.Bulgular: Öğrencilerin %51,5’i “su ayak izi” kavramını daha önce duymuştur. Çevre ile ilgili haberleri en fazla takip ettikleri kaynaklar internet %80,1 ve sosyal medya olmuştur. %77,8 . Öğrencilerin %54,4’ünün duş alma süresi 16-30 dakika olup, %18,0’ı günlük yaşamda ne kadar su harcadığına dikkat etmemektedir. Buna dikkat edenlerin en fazla söylediği gerekçe “su kaynakları sınırlı ve bir gün bitecek, o nedenle su savurganlığı yapmam” olmuştur %66,8 . “Sanayileşmenin artması kullanılabilir su kaynaklarının azalmasına yol açar” önermesine tüm grubun %93,5’i, “tarımsal uygulamalar su kaynaklarını kirletir” önermesine tüm grubun %61,7’si doğru yanıt vermiştir. “Evlere su tasarruflu araçlar, musluklar, makineler satın almak için masraf yapmayı gereksiz buluyorum” önermesine “Tuvaleti kullanmadan önce sifona basarım” önermesine grubun %29,0’ı, “dişlerimi fırçalarken/ tıraş olurken musluğu kapatırım” önermesine grubun %86,5’i “sıkça/her zaman” yanıtını vermiştir.öğrencilerin %73,7’si katılmamıştır. Sonuç: Çalışmaya katılan öğrencilerin su kaynakları ve su tüketimi konusunda bilgi eksiğinin olduğu, bireysel su savurganlığına neden olabilecek tutum ve davranışlarının bulunduğu görülmektedir. Su ayak izi kavramını daha önce duymuş olan öğrencilerin bilgiyi değerlendirmeye yönelik soruları daha fazla bildikleri, tutumu değerlendirmeye yönelik önermelerde de olumlu yanıtları daha fazla verdikleri saptanmıştır. Su savurganlığını önlemeye yönelik uygulamaların eğitim müfredatlarında yer alması ve bu konuda farkındalık yaratılması su kaynaklarının korunması ve gelecek nesillerin susuzluktan korunabilmesi için son derece önemlidir

Anahtar Kelimeler

Su ayak izi, su savurganlığı, su tüketim davranışları

Knowledge, attitude and behaviors of students about water consumption in some faculties of the university

Öz

Objective: This study was carried out to evaluate the knowledge, attitudes and behaviors on water consumption of students studying in some faculties of Health Sciences University.Methods: This is a descriptive study. Total of 938 students studying in some faculties of the Health Sciences University were reached in May and June 2019 participation rate 95.0% . The data were collected under observation using the questionnaire created by the researchers.Results: 51.5% of the students heard the concept of “water footprint” before. The most of the sources they follow the news about the environment are internet 80.1% and the social media 77.8% . The shower time of 54.4% of the students is 16-30 minutes, and 18.0% do not pay attention to how much water they spend in daily life. The most reason given by those who pay attention “water resources are limited and one day will be over, so I do not waste water” 66.8% . To the proposition “Increasing industrialization leads to a decrease in usable water resources” 93.5% of the whole group, to the proposition “agricultural practices pollute water resources” 61.7% of the whole group were responded correctly. 73.7% of “Evlere su tasarruflu araçlar, musluklar, makineler satın almak için masraf yapmayı gereksiz buluyorum” önermesine “Tuvaleti kullanmadan önce sifona basarım” önermesine grubun %29,0’ı, “dişlerimi fırçalarken/ tıraş olurken musluğu kapatırım” önermesine grubun %86,5’i “sıkça/her zaman” yanıtını vermiştir.öğrencilerin %73,7’si katılmamıştır. Sonuç: Çalışmaya katılan öğrencilerin su kaynakları ve su tüketimi konusunda bilgi eksiğinin olduğu, bireysel su savurganlığına neden olabilecek tutum ve davranışlarının bulunduğu görülmektedir. Su ayak izi kavramını daha önce duymuş olan öğrencilerin bilgiyi değerlendirmeye yönelik soruları daha fazla bildikleri, tutumu değerlendirmeye yönelik önermelerde de olumlu yanıtları daha fazla verdikleri saptanmıştır. Su savurganlığını önlemeye yönelik uygulamaların eğitim müfredatlarında yer alması ve bu konuda farkındalık yaratılması su kaynaklarının korunması ve gelecek nesillerin susuzluktan korunabilmesi için son derece önemlidir

Anahtar Kelimeler

Wasting water, water consumption behaviors, water footprint

Kaynakça

• 1. Meinhardt PL. Water quality management and water-borne disease trends. In: Wallece RB, ed. Maxcy-Rosenau-Last, Public Health Preventive Medicine. 15th ed. USA: Mc Graw Hill, 2007:863- 99.
• 2. Güler Ç, Vaizoğlu SA, Çobanoğlu Z. Su. In: Güler Ç, ed. Çevre Sağlığı (Çevre ve Ekoloji Bağlantılarıyla). 1. Baskı. Ankara: Yazıt Yayıncılık, 2012:227-52.
• 3. Toprak ve Su Kaynakları. DSİ. http://www.dsi. gov.tr/toprak-ve-su-kaynaklari, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 4. Why does water matter? UNEP (UN Environment Programme). https://www.unenvironment.org/ explore-topics/water/why-does-water-matter, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 5. Mishra AK, Singh VP. A review of drought concepts. J Hydrol, 2010; 391 (1-2): 202-16.
• 6. Final report of the 4th World Water Forum. Mexico, 2006. http://www.worldwatercouncil.org/en/ publications/final-report-4th-world-water-forum, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 7. Güler Ç. Bireysel Su Savurganlığını Azaltmaya Yönelik Uygulamalar. Özgür Doruk Güler Çevre Dizisi No.2. 1. Baskı. Ankara: Yazıt Yayıncılık, 2008.
• 8. Karşılı C. Türkiye’nin su havzalarında kişi başına düşen su miktarının coğrafi bilgi sistemleri ile analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
• 9. Annual freshwater withdrawals (% of total freshwater withdrawal). https://data.worldbank. org/indicator/ER.H2O.FWIN.ZS, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 10. Kırılgan Döngü. TEMA Vakfı. https:// sutema.org/resources/Document/ FileName/2015-12-01_22-13-34-521 KirilganDongu. pdf, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 11. Muluk ÇB, Kurt B, Turak A, Türker A, Çalışkan MA, Balkız Öet al. Türkiye’de Suyun Durumu ve Su Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar: Çevresel Perspektif. İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği- Doğa Koruma Merkezi. 2013.
• 12. Belediye Su İstatistikleri 2018. TÜİK. http://www. tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=LG lldgyCb1rXg5LCqhRDcFyLK1kgVSVXQyJlv3JdnpW F1Fh7LxcF!-1407711289?id=30668, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 13. DeOreo WB, Mayer P, Kiefer J. Residential End Uses of Water, Version 2: Executive Report. Water Research Foundation. 2016. http://www.waterrf. org/Pages/Projects.aspx?PID=4309, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 14. Water footprint. https://waterfootprint.org/en/ water-footprint/, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 15. Dağlı SÇ, Çokluk ST, Coşkun TD. Van İpekyolu İlçesi birinci basamak sağlık merkezlerinde çalışanların su tüketim davranışları. 2. Uluslararası Su ve Sağlık Kongresi. Şubat,13-17, Antalya-Türkiye. 2017.
• 16. Pehlivan E, Burak M, Bektaş D, Bayat S, Kart A. Malatya ilinde yaşayan genç yetişkinlerin su tüketim davranışlarının değerlendirilmesi. Turk Hij Den Biyol Derg, 2017; 74 (EK-1): 135-42.
• 17. Aksakal FNB, Medeni İ, Medeni V, Dikmen AU. Ankara’da bazı aile sağlığı merkezlerine başvuranlarda su tasarrufu bilincinin araştırılması. Ulusal Su ve Sağlık Kongresi. Ekim, 26-30, AntalyaTürkiye. 2015.
• 18. Ergin Ö. “Su farkındalığı” üzerine bir eğitim projesi. TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi. Mart,20-22, Ankara-Türkiye. 2008.
• 19. Hayatın Her Noktasında Su ve Enerji Verimliliği. KOSKİ. Konya, 2011. https://www.koski.gov.tr/ ekler/main/su_verimliligi_kitabi.pdf, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 20. Suyu Korumanın 10 Basit Yolu. TEMA Vakfı. https:// sutema.org/gelecegin-suyu/suyu-korumanin-10- basit-yolu.23.aspx, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).
• 21. Cornwall Rivers Project. http://www. cornwallriversproject.org.uk/, (Erişim Tarihi: 10.09.2019).