COVID-19 pandemisinde filyasyon ve temaslı yönetimi

Yıl 2020, Cilt: 77 Sayı: 3, 269 - 280, 01.09.2020

Asiye Çiğdem Şimşek Ateş Kara Fatma Nur Baran Aksakal Mehmet Gülüm Bahattin İlter Levent Ender Yunus Emre Bulut Hasan Gül Hasan Irmak Kerime Altunay Deniz Çakmak Ercüment Tosun Enver Cihangir Gülegen Muhittin Demirkasımoğlu Nilüfer Tavukçu Avni Aydoğmuş

Öz

Amaç: Pandeminin toplum düzeyindeki etkisi virüsün bulaştırıcılığına, hastalık oluşturma yeteneğine, toplumdaki bireylerin bağışıklık durumuna, bireyler arası temas ve toplumlar arası ulaşım özelliklerine, risk faktörlerinin varlığına, sunulan sağlık hizmetlerine ve iklime bağlı olarak değişiklik göstermektedir. COVID-19 pandemisinin başlangıcından itibaren ülkeler kapasiteleri ve mevcut sağlık altyapılarının durumuna göre değişik stratejiler yürütmüştür. Türkiye’de ilk COVID-19 vakası 11 Mart 2020 tarihinde görülmüş ve salgın başlangıcından itibaren vaka görülen ülkelere karşılıklı uçuşların durdurulması, okulların kapatılması, evden çalışma olanaklarının sağlanmasına yönelik yasal düzenlemeler, 65 yaş ve üstü ile 20 yaş ve altı kişiler için sokağa çıkma kısıtlması, topluma yönelik süreli sokağa çıkma uygulaması gibi önlemler alınmıştır. Bir yandan sağlık kurum ve kuruluşlarının güncellenmiş pandemi hazırlık planları kapsamında yataklı tedavi kurumlarının “pandemi hastanesi” yaklaşımı ile ikinci ve üçüncü basamak hizmet sunumu devam ederken bir yandan da birinci basamak sağlık hizmetleri dahilinde salgın kontrolüne yönelik olarak sahada vaka bulma ve temaslı takibi amacıyla “filyasyon çalışmaları” planlanmış ve yürütülmüştür. Ankara ilinde COVID-19 test sonucu pozitif bulunan vakalar ile onların temaslılarına yönelik “filyasyon” tespit, sevk ve takip çalışmalarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Laboratuvar Bilgi Yönetim Sistemi LBYS , Halk Sağlığı Yönetim Sistemi HSYS , Filyasyon ve İzolasyon Takip Sistemi FİTAS ve Aile Hekimliği Bilgi Sistemi AHBS ile Ankara ilinde COVID-19 test sonucu pozitif vakalar ile onların temaslılarına yönelik “temaslı izleme yöetimi” tespit, sevk ve takip çalışmalarını değerlendirmeyi amaçlayan araştırmamız tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırma kapsamında 11 Mart 2020 ile 31 Mayıs 2020 tarihleri arasındaki çalışmalar incelenmiştir. Çalışmanın yapılması ve yapılan çalışmanın bilimsel dergilerde yayımlanması amacıyla T.C.Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünden 12/06/2020 tarihli ve 119016548 sayılı izin alınmıştır. Bulgular: Ankara’da ilk vakanın konfirme edildiği 13 Mart 2020 ile 31 Mayıs 2020 arasında toplam 190.823 PCR testi yapılmış ve 7231 pozitif vaka tanımlanmıştır. Pozitiflik oranı %3.78’dir. Ankara’da vaka başına ortalama temaslı kişi sayısı 4,07 olup vaka başına kişi takibi sayısı ise 4,05’tir. İl genelinde 1 doktor ve 2 sağlık personelinden oluşan toplam 398 “Filyasyon Ekibi” ile saatte ortalama 50± standart sapma %99.4’e ulaşılmıştır. Sonuç: Virüsün yayılmasını önlemek için en etkili yöntemler olan maske kullanımı, sosyal mesafe, el yıkama, hijyen kuralları, iç mekan ortam havalandırması gibi enfeksiyon önleme çalışmaları ve GPS tabanlı mobil uygulama FİTAS ile ülke genelinde hizmet sunan Saha Filyasyon Ekipleri ve Aile Hekimleri aracılığıyla yapılan temaslı yönetimi gibi halk sağlığı müdahaleleriyle salgının kontrol altına alınması beklenmektedir

Anahtar Kelimeler

COVID-19, COVID-19 pandemi kontrolü, filyasyon

Contact tracing management of the COVID-19 pandemic

Öz

Objective: The new type of Corona virus SARSCoV-2 is the most important item on the agenda, currently affecting our world. The number of cases has exceeded millions and the number of dead has exceeded hundreds of thousands. The precautions to be taken by societies and individuals, especially states, will undoubtedly be the most important task at the end of this epidemic. In our study, analyzes the data and consequences regarding COVID-19, making use of worldwide experiences and national statistics. In the report writing process, evidence-based and scientific tables and charts were used. In these times when most citizens have just begun to encounter the word pandemic, this report has been prepared using the data and scientific facts of the Ministry of Health of the Republic of Turkey. In this study, it was aimed to evaluate “contact tracing management” detection, referral and follow-up studies for positive cases with COVID-19 test results and their contacts in Ankara. Methods: With the Laboratory Information Management System LBYS , Public Health Management System HSYS , Contact Tracing and Isolation Tracking System FITAS and the Family Medicine Information System AHBS prepared by our Ministry, the COVID-19 test results in Ankara were directed towards the “the Our study, which aims to evaluate contact tracing management” detection, referral and follow-up studies, is a descriptive study. Within the scope of the research, the studies between March 11, 2020 and May 31, 2020 were examined. In order to use the data in the study, permission was obtained from the General Directorate of Public Health of the Ministry of Health of the Republic of Turkey.dated 06/12/2020 and numbered 119016548. Results: In Ankara, the number of contacts per case is 4.07 and the number of contact tracing per case is 4.05. With a total of 398 “Field Contact Tracing Teams” consisting of 1 doctor and 2 health care personnel throughout the city, the average of 50 ± standard deviations reached 99.4% within hours. Conclusion: The most effective way to prevent the spread of the virus; the epidemic is expected to be brought under control by public health interventions such as mask use, social distance, hand washing, hygiene rules, infection prevention activities such as indoor ventilation and contact management made through “Field Contact Tracing Teams” and Family Medicine providing service across the country with GPS-based mobile application FITAS.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, COVID-19 pandemic control, contact tracing

Kaynakça

• 1. T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Rehberi, 14 Nisan 2020, Ankara.
• 2. T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Bulaşıcı Hastalıklar İle Mücadele Rehberi, 2017, Ankara.
• 3. Halk Sağlığı Temel Bilgiler, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2006, Sayfa: 865-87, Ankara.
• 4. Temel Epidemiyoloji, Sabahat Güven Tezcan, Hipokrat Yayınevi, 2017, Sayfa: 190-209, Ankara.
• 5. World Health Organization (2020). Coronavirus Disease (COVID-19) events as they happen [online]. Website: https:// www.who.int/emergencies/ diseases/novel-coronavirus-2019/ events-as-theyhappen [accessed 28 April 2020].
• 6. T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı, 2019, Ankara.
• 7. Ankara İl Sağlık Müdürlüğü, İl Pandemi Planı, 2019, Ankara.
• 8. Demirbilek Y, Pehlivantürk G, Özgüler Z, , Alp Meşe E. COVID-19 Outbreak control, example of Ministry of Health of Turkey, Turkish Journal of Medical Sciences (2020) 50: 489-94.
• 9. Nussbaumer-Streit B at all, Quarantine alone or in combination with other public healthmeasures to control COVID-19: a rapid review, Cochrane Database of Systematic Reviews.
• 10. Boccia S., Ricciardi W., Ioannidis J., What other countries can learn from ıtaly during the COVID-19 Pandemic, JAMA Intern Med. Published online April 7, 2020. doi:10.1001/jamainternmed.2020.1447.
• 11. Anelli F. at all. Italian doctors call for protecting healthcare workers and boosting community surveillance during Covid-19 outbreak, BMJ 2020;368:m1254 doi:10.1136/bmj.m1254 (Published 26 March 2020).
• 12. World Health Organization (WHO), Rational use of personal protective equipment for coronavirus disease (COVID-19): interim guidance, 27 February 2020.
• 13. Choi JY. Covid-19 in South Korea. Postgrad Med J. 2020 May 4. pii: postgradmedj-2020-137738. doi: 10.1136/postgradmedj-2020-137738. [Epub ahead of print].
• 14. Cha V. A Timeline of South Korea’s response to COVID-19, March 27, 2020. https://www.csis.org/ analysis/timeline-south-koreas-response-covid-19.
• 15. Hao-Yuan Cheng, MD, MSc,1 Shu-Wan Jian, DVM, MPH,1 Ding-Ping Liu, PhD,1 Ta-Chou Ng, BSc,2 Wan-Ting Huang, MD,3 and Hsien-Ho Lin, MD, ScD, Contact tracing assessment of COVID-19 transmission dynamics in taiwan and risk at different exposure periods before and after symptom onset, JAMA Intern Med. 2020 May 1 : e202020.
• 16. Wölfel R, Corman VM, Guggemos W. Virological assessment of hospitalized patients with COVID-2019. Nature. 2020 doi: 10.1038/s41586- 020-2196-x. published online April 1. [CrossRef] [Google Scholar].
• 17. He X, Lau EHY, Wu P. Temporal dynamics in viral shedding and transmissibility of COVID-19. Nat Med. 2020 doi: 10.1038/s41591-020-0869-5. published April 15. [CrossRef] [Google Scholar].
• 18. Ferretti L, Wymant C, Kendall M. Quantifying SARSCoV-2 transmission suggests epidemic control with digital contact tracing. Science. 2020 doi: 10.1126/ science.abb6936. published online March 31. [CrossRef] [Google Scholar].
• 19. Salathé M, Althaus C, Neher R, Stringhini S, Hodcroft E, Fellay J, Zwahlen M, Senti G, Battegay M, Wilder-SmithA, Eckerle I, Egger M, Low N. COVID-19 Epidemic in Switzerland: On the Importance of Testing, Contact Tracing and Isolation. Swiss Med Wkly. 2020;150:w202205, oi:10.4414/smw.2020.20225.
• 20. Steinbrook R. Contact Tracing, Testing, and Control of COVID-19—Learning From Taiwan JAMA Intern Med. Published online May 1, 2020. doi:10.1001/ jamainternmed.2020.2072, doi: 10.1001/ jamainternmed.2020.2020 [Epub ahead of print].
• 21. COVID-19 Situational Assessment Report (COVID-19 Pandemi Değerlendirme Raporu), Turkish Academy of Sciences, March 17, 2020. Ankara.