Üriner kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonlarında ölüm ile ilişkili faktörlerin incelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 77 Sayı: 3, 325 - 332, 01.09.2020

Can Hüseyin Hekimoğlu Selda Şahan

Öz

Amaç: Sağlık hizmeti ile ilgili en yaygın enfeksiyonlardan biri olan üriner kateter ile ilişkili idrar yolu enfeksiyonları ÜKİ-ÜSE , morbidite, mortalite, hastanede kalış süresi ve maliyetini artırır. 2008 yılından 2017 yılına kadar Türkiye’de ÜKİ-ÜSE hızında % 70’lik bir azalma meydana gelmiştir. Ancak 2017 yılında sürveyans verilerine göre Türkiye’de sağlık hizmeti ile ilişkili en sık görülen enfeksiyonlardan biri ÜSE idi ve bunların % 77.9’u üriner kateter ile ilişkili idi. Bu çalışmada yoğun bakım ünitelerinde ÜKİ-ÜSE gelişen hastalarda ölüm üzerine ilişkili faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu retrospektif kohort çalışmasının evreni, Türkiye’de 2015-2017 yılları arasında 18 yaşın üzerinde ÜKİ-ÜSE tanısı konan yoğun bakım ünitesi hastalarıdır. Veriler, Türkiye’deki tüm hastanelerde yürütülen aktif ve ileriye dönük Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Sürveyansı kapsamında enfeksiyon kontrol hemşireleri tarafından toplanmıştır. Çalışmanın bağımlı değişkeni hastaneden çıkış şekli olup taburcu ve ölüm olmak üzere iki kategoride ele alınmıştır. Çalışmadaki bağımsız değişkenler yaş, cinsiyet, hasta günü, entübasyon, diyabet, böbrek yetmezliği, sekonder kan dolaşımı enfeksiyonudur. Bağımlı değişken üzerine etkili faktörlerin etkisinin eş zamanlı incelenmesi için çok değişkenli lojistik regresyon analizi yapılmıştır. Regresyon modelini doğrulamak için bootstrap yeniden örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Yoğun bakım ünitelerinde ÜKİ-ÜSE gelişmiş hastalarda ölüm üzerine etkili bağımsız faktörler, yaş grubu, hasta günü, diyabet varlığı, böbrek yetmezliği varlığı, entübasyon uygulanmış olması ve sekonder kan dolaşımı enfeksiyonu gelişimi olarak bulunmuştur. Sonuç: ÜKİ-ÜSE gelişen hastalarda ölüm üzerine nedensel etkili faktörlerin ve bu faktörler arasındaki ilişkilerin yapısını anlamak ve belirlemek oldukça zordur ancak bu yapının karmaşık olduğu açıktır. Bu risk faktörlerini modifiye edebilmenin güçlüğü yanı sıra bu risk faktörlerini modifiye etmenin de ölüm üzerine etkisi bilinmemektedir. Bu nedenle bu hasta grubunda ölümlerin azaltılmasına yönelik en akılcı ve verimli yaklaşım ÜKİ-ÜSE gelişiminin önlenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Üriner sistem enfeksiyonu, yoğun bakım ünitesi, sürveyans

Investigation of death related factors in urinary catheter-associated urinary tract infections

Öz

Objective: Catheter-associated urinary tract infections CAUTI , one of the most common healthcarerelated infections, increase morbidity, mortality, length of hospital stay and cost. From 2008 to 2017, CAUTI rates decreased 70% in Turkey. However according to the surveillance data in 2017 one of the most common health care-associated infections in Turkey was urinary tract infection and 77.9% of them were urinary catheterassociated. The aim of this study was to investigate the factors related to mortality in patients with CAUTI in intensive care units. Methods: The universe of this retrospective cohort study is the intensive care unit patients diagnosed with CAUTI over the age of 18 in Turkey in 2015-2017. The data were collected by infection control nurses in all hospitals in Turkey in the context of the National Healthcare-associated Infection Surveillance which is active and prospective. The dependent variable of the study was the type of discharge from the hospital and was evaluated in two categories as discharge and death. The independent variables in the study were age, gender, patient day, intubation, diabetes, renal failure, secondary bloodstream infection. Multivariate logistic regression analysis was performed to investigate the effect of the factors affecting the dependent variable simultaneously. The bootstrap resampling method was used to confirm the regression model. Results: Independent factors related mortality in patients with CAUTI in ICUs were found to be age group, patient day, presence of diabetes, presence of renal failure, intubation, and development of secondary bloodstream infection. Conclusion: In conclusion, it is difficult to understand and determine the structure of causal factors and the relationships between these factors in patients with UTI-UTI, but it is clear that this structure is complex. In addition to the difficulty of modifying these risk factors, the effect of modifying these risk factors on death is not known. Therefore, the most rational and efficient approach to reduce deaths in this patient group is to prevent the development of CAUTI.

Anahtar Kelimeler

Urinary tract infection, intensive care unit, surveillance

Kaynakça

• CDC. Urinary Tract Infection (Catheter-Associated Urinary Tract Infection [CAUTI] and Non-Catheter- Associated Urinary Tract Infection [UTI] and other Urinary System Infection [USI]) Events. 2019.
• Dudeck MA, Horan TC, Peterson KD, Allen- Bridson K, Morrell G, Anttila A, et al. National Healthcare Safety Network report, data summary for 2011, device-associated module. Am J Infect Control. 2013; 41(4):286-300. doi: 10.1016/j. ajic.2013.01.002.
• Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Eenfeksiyonlar Sürveyans Ağı Özet Raporu 2017.
• Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı. Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı (UHESA) Raporu Özet Veri, 2008-2009.
• Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye’de Yoğun Bakım Ünitelerinde İnvaziv Araç İlişkili Enfeksiyonlarda Standardize Enfeksiyon Oranı ve Kümülatif Atfedilebilir Fark özet Raporu 2017.
• Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Sürveyans Ağı Etken Dağılımı ve Antibiyotik Direnç Raporu 2017.
• Lo E, Nicole L, Classen D, Arias KM, Podgorny K, Anderson DJ, et al. Strategies to prevent urinary catheter-associated urinary tract infections in acute care hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol, 2008; 29(Suppl 1):41–50.
• Magill S, Edwrads JR, Bamberg W, Beldavs ZG, Dumyati G, Kainer MA, et al. Multistate point prevalence survey of health care assoicated infections. N Engl J Med, 2014;370(13):1198-208. Doi: 10.1056/NEJMoa1306801.
• Gould C, Umscheid C, Agarwal R, Kuntz G, Pegues DA and the Healthcare Infections Control Practices Advisory Committee (HICPAC). Guideline for prevention of catheter-associated urinary tract infections 2009.
• Umscheid C, Mitchell M, Doschi J, Agarwal R, Williams K, Brennan PJ. Estimating the proportion of infections that are reasonably preventable and related mortality and cost. Infect Control Hosp 10.1086/657912. doi:
• Gillen JR, Isbell JM, Michaels AD, Lau CL, Sawyer RG. Risk factors for urinary tract infections in cardiac surgical patients. Surg Infect, 2015;16(5):504-8. Doi: 10.1089/sur.2013.115.
• Bagshaw SM, Laupland KB. Epidemiology of intensive care unit-acquired urinary tract infections. Curr Opin Infect Dis, 2006;19(1):67-71. Doi: 10.1097/01.
• van der Kooi TI, de Boer AS, Mannien J, Wille JC, Beaumont MT, Mooi BW, et al. Incedence and risk factors of device- associated infections and associated mortality at the intensive care in the Dutch surveillance system. Intensive Care Med, 2007;33(2):271-8. Doi: 10.1007/s00134-006-0464-33.
• Clech C, Schwebel C, Français A, Toledano D, Fosse JP, Garrouste-Orgeas M, et al. Does catheter-associated urinary tract infection increase mortality in critically ill patients? Infect Control Hosp Epidemiol, 2007;28(12):1367-73. Doi: 10.1086/523279.
• Li F, Song M, Xu L, Deng B, Zhu S, Li X. Risk factors for catheter-associated urinary tract infection among hospitalized patients: a systematic review and meta-analysis of observational studies. J Adv Nurs, 2019;75(3):517-27. Doi: 10.1111/jan.13863.
• Greene MT, Chang R, Kuhn L, Rogers MA, Chenoweth CE, Shuman E, et al. Predictors of hospital-acquired urinary tract-related bloodstream infection. Infect Control Hosp epidemiol, 2012;33(10):1001- 7. Doi: 10.1086/667731.
• Kakde P, Redkar NN, Yelale A. Urinary tract infection in elderly: clinical profile and outcome. J Assoc Physicians India, 2018;66(6):14-7.