Mersin İlinde 2010-2015 yılları arasında tanı konulan Kutanöz Laishmaniasis olgularının epidemiyolojik olarak değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 77 Sayı: 2, 139 - 148, 01.06.2020

Müzeyyen Cömert Aksu Serdar Deniz Altan Togay Fuat Güneş

Öz

Amaç: Leishmaniasis, Leishmania cinsi hücre içi protozoon parazitlerin neden olduğu tüm dünyada ve Akdeniz bölgesinde yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Bu çalışmanın amacı; ilimizde Kutanöz leishmaniasis tanı ve tedavisi alan olguları epidemiyolojik olarak inceleyerek bu olguların epidemiyolojik özelliklerini belirlemek ve yeni oluşan endemik bölgeleri saptayarak oluşturulacak sağlık politikalarına katkı sağlamaktır. Yöntem: 2010-2015 tarihleri arasında devlet hastaneleri, üniversite hastaneleri ve toplum sağlığı merkezlerinde Kutanöz leishmaniasis tanısı konularak Halk Sağlığı Müdürlüğüne bildirimi yapılan 376 olguya ait veriler; yaş grupları, cinsiyet, meslek grupları, tanı konulan aylar, tanı konulan bölgeler, ilimizdeki Kutanöz leishmaniasis insidansı ve tanı konulan kurumlarına göre dağılımları incelenmiştir.Bulgular: Çalışmamızdaki 376 Kutanöz leishmaniasis olgusunun 176 %46.8 ’sı erkek, 200 %53.2 ’ü kadın olup, en sık 143 %38.1 olgu ile 0-9 yaş arasındaki bireylerde görüldüğü saptanmıştır. Meslek gruplarına göre değerlendirildiğinde 74 olgu %19.7 ile en fazla ev hanımları ve emeklilerde tespit edilmiştir. Olguların aylara göre dağılımı incelediğinde en fazla Şubat, Mart 129 olgu , en az Eylül ayında 9 olgu gözlenmiştir. Tanı konulan bölgelere bakıldığında, en fazla olgu 222 olgu %59.0 ile Mut‘ta daha sonra da 92 %24.5 olgu ile Tarsus’ta belirlenmiştir. Bölgelere göre KL insidansı sırayla en yüksek Mut, Bozyazı ve Tarsus’ta saptanmıştır. Bildirim yapan kurumlar irdelendiğinde, en fazla olgu 213 olgu ile devlet hastanelerinde en az 9 olgu %2.4 ile üniversite hastanelerinden bildirilmiştir.Sonuç: İlimizde olguların büyük bir bölümü Mut ve yıllar içinde artan oranlarda Tarsus ilçesinde saptanmıştır. Bu nedenle özellikle bu bölgelerde olmak üzere olguların erken tanısı için sağlık taramalarının yoğunlaştırılması, yapılmasının sağlanması, halk sağlığı eğitimlerinin ve vektör kontrol çalışmalarının yıl boyunca düzenli olarak yapılması gerektiği kanısına varılmıştır.olguların tam tedavilerinin

Anahtar Kelimeler

Kutanöz leishmaniasis, epidemiyoloji, Mersin, retrospektif analiz

Epidemiological evaluation of the patients diagnosed with Cutaneous Laishmaniasis during the period of 2010-2015 in Mersin province

Öz

Objective: Leishmaniasis is a disease, caused by intracellular protozoan parasites, commonly seen all over the world and in the Mediterranean region. This study aimed to determine retrospectively the epidemiological properties of Cutaneous leishmaniasis cases which were diagnosed and treated. Pinpointing areas of endemic and epidemiological characteristics of the patients were asked to contribute to the newly formed health policy.Methods: The data from The Cutaneous leishmaniasis cases which were diagnosed and notified to the state hospital, university hospital and public health directorate, between 2010 and 2015 were analysed and categorized 376 cases according to age group, sex, occupation, diagnosis of the month, incidence, health care organization and district.Results: 376 Cutaneous leishmaniasis cases were notified and 176 patients 46.8% were male, 200 53.2% were female. The highest rate was between 0 and 9 years with 143 cases 38.1% . Then housewives and retired group were 74 19.7% cases.The most cases were reported in February, March 129 cases , and the least in September 9 cases . When analysed by district, the highest number of cases was Mut district 222 cases %59 then Tarsus with 92 %24.5 . According to the regions, the highest incidence of KL is Mut, Bozyazı and Tarsus. While 213 cases was the highest amount at the government hospital and cases wast the least üniversity hospital. Conclusion: The majority of cases were detected in Mut and at an increasing rate in Tarsus. Therefore for these regions, it has been determined thati dentification of health screening, public health, education and vector control work is to be done regularly throught the year.

Anahtar Kelimeler

Cutaneous leishmaniasis, epidemiology, Mersin, retrospective analysis

Kaynakça

• 1. Harman M. Kutanöz leishmaniasis. Turk J Dermatol, 2015; 9:168-76 .
• 2. WHO Technical Report Series, 949; Control of the Leishmaniases: Report of a Meeting of the WHO Expert Committee on the Control of Leishmaniases. 2010.
• 3. Zeyrek FY, Erdoğan DD, Uluca N, Tumer S, Korkmaz M, Kutanöz leishmanias tanısında serolojinin yeri. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 2012;188 (Suppl-A): A121-A124.
• 4. Aytekin S. Kutanöz leyişmanyoziste tedavi yaklaşımları. Türkderm, 2009; 43: 44-7
• 5. Kireççi E, Öztürk P, Güler S, Gül M, Karakaş T, Timur D. Kahramanmaraş ilinde 2011-2013 yılları arasında tanı konan kutanöz leyişmanyoz olgularının retrospektif olarak değerlendirilmesi. Mersin Ünv Sağlık Bilim Derg 2013; 6(2).
• 6. Köktürk A, Baz K, Aslan G, Kaya T, Yazıcı A, İkizoğlu G ve ark. İçel’de kutanöz leishmaniasisin durumu. Türkiye Parazitol Derg, 2002; 26:367-9.
• 7. WHO Regional Publications, Estern Mediterranean Series, 35; Manual for Case Management of Cutaneous Leishmaniasis in the WHO Eastern Mediterranean Region, 2014.
• 8. Gürel MS, Ulukanlıgil M, Özbilge H. Cutaneous leishmaniasis in Saniıurfa: Epidemiologic and clincal features of the last four years (1997-2000). Int J Dermatol, 2002; 41:32-7.
• 9. Uzun S, Durdu M, Memişoğlu HR. Türkiye’de Kutanöz leishmaniasisin dünü, bugünü. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Derg, 2002; 10:133-8.
• 10. T.C Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllıkları. Erişim: http://www.saglik.gov.tr//TR/belge/1-2952/ istatistik-yıllıkları.html.2009.
• 11. Baz K, Köktürk A, Türsem Ü, Kaya Tİ, İkizoğlu G, Kanık A. Anamur’da kutanöz leishmaniasis. Turkiye Klinikleri J Dermatol, 2002;12(1):5-10.
• 12. Çulha G, Akçalı C. Hatay ve çevresinde saptanan Kutanöz Leishmaniasis olguları. Türkiye Parazitol Derg 2006; 30(4):268-271.
• 13. Akman A, Durusoy Ç, Seckin D, Alpsoy E. Antalya’da görülen kutanöz leishmanyazis olgularının epidemiyolojik özellikleri. Turkderm ,2007; 41: 93-6.
• 14. Sucaklı MB, Saka G. Diyarbakır’da Şark çıbanı epidemiyolojisi. Turkiye Parazitol Derg 2007; 31(3):165-9.
• 15. Ser Ö. Çetin H. Kutanöz leishmaniasis ve Antalya ilindeki durumu. Turkiye Parazitol Derg, 2013; 37:84-91.
• 16. Başsorgun İ, Ünal B, Karakaş AK, Alpsoy E, Çİftcİoğlu MA, Uzun S. Akdeniz Bölgesinde kutanöz leişmanyazis olgularının klinikopatolojik değerlendirilmesi. Turk Patoloji Derg, 2015; 31(2): 126-30.
• 17. Zeyrek FY, Gürses G, Uluca N, Doni NY, Toprak Ş,Yavuz Yeşilova YY ve ark. Şanlı Urfa’da şark çıbanı etkeni değişiyor mu? İlk Leishmania major vakaları. Turkiye Parazitol Derg 2014; 38: 270-4.
• 18. Özbilgin A, Çulha G, Uzun S, Harman M, Topal SG, Okudan F ve ark. Leishmaniasis in Turkey: first clinical isolation of Leishmania major from 18 autochthonous cases of cutaneous leishmaniasis in four geographical regions.Trop Med Int Health. 2016;21(6): 783–91.
• 19. Berkel E, Özkan K, Aksu M, Çiçek H, Eser M. Mersin’de bir cutaneous leishmaniasis olgusu. Kocatepe Vet J, 2015; 8(1): 103-5.
• 20. Gürel MS, Yeşilova Y, Ölgen MK, Özbel Y. Türkiye’de kutanöz leishmaniasisin durumu. Türkiye Parazitol Derg 2012;36:121-9.
• 21. Aytekin S. Kutanöz leishmaniasiste tedavi yaklaşımı. Türkderm 2009;43:44-7.
• 22. Kutanöz Leishmaniasis Genelgesi (2003/126). Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 24/10/2003 tarih ve 16130 sayılı genelge.
• 23. Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans ve Kontrol Esasları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete; 02.04.2011 27893. http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2011/04/20110402-3.htm (son erişim tarihi: 06.01.2014).
• 24. Erhan H, Emektaş G, Direkel Ş. Mersin ili Mut ilçesi’ndeki değişik yaş gruplarında Leishmania antikor düzeyleri. Mersin Üniv Sağlık Bilim Derg, 2008; (1)1.
• 25. T.C Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı, 02.01.2014 tarih ve 135883366 sayılı evrak.
• 26. Türkiye Sağlık Raporu Halk Sağlığı Uzmanları Derneği 2014.http://hasuder.org.tr,http:// hasuder.org. ISBN:978-605-84926-4-6.
• 27. Turhanoğlu M, Erdal SA, Bilman FB. Diyarbakır Eğitim ve Araştırma Hastanesinde dokuz yıllık kutanöz leyşmanyazis olgularının değerlendirilmesi. Mikrobiyol Bul, 2014;48(2):335- 40
• 28. Akkafa F, Şimşek Z, Dilmeç F, Bulut K, Alim A, Vural H ve ark. Şanlıurfa ilinde kutanöz leishmaniasis epidemiyolojisi. Türkiye Parazitol Derg 2000; 26 (2):34-7.
• 29. Korkmaz S, Özgöztaşı O, Kayıran N. Gaziantep Fakültesi Tıp Fakültesi Leishmaniasis Tanı ve Tedavi Merkezine başvuran kutanöz leishmaniasis olgularının değerlendirilmesi. Türkiye Parazitol Derg, 2015;39:13-6.
• 30. Bayazıt Y, Özcebe H. Şanlıurfa ili kent merkezinde kutanöz leishmaniasis insidansı ve prevalansı . Türk Hij Den Biyol Derg 2004;(61): 9-14.
• 31. WHO. Urbanization: an ingrising risk factor of leismaniasis. Weekly Epidemiol Rec, 2002; 77: 365-70.
• 32. Klaus SN, Frenkenburg S, Inberg A. Epidemiology of cutaneous leishmaniasis. Clin Dermatol, 1997;17:257-60.