Şanlıurfa Yöresi Sokak Köpeklerinde Toxoplazmosis, Leishmaniosis Ve Listeriosisin Seroprevalansı

Yıl 2007, Cilt: 64 Sayı: 3, 11 - 16, 01.12.2007

Cahit Babür Mehtap Gül Altaş Bekir Çelebi Murat Sevgili Ayşegül Taylan Özkan Ahmet Gökçen

Öz

Amaç: Zoonoz hastalık etkenlerinden Toxoplasma gondii, Leishmania infantum ve Listeria monocytogenes'in bulaştırılmasında ve yayılmasında sokak köpeklerinin çok önemli rolü olduğu bilinmektedir. Çalışmamızda Şanlıurfa Belediyesi Hayvan Barınağında bulunan sokak köpeklerinde bu enfeksiyonların seroprevalansının araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem:Toxoplasmosis tanısı için SFDT, leishmaniasis için IFAT ve listeriosis için Osebold Aglutinasyon Testi uygulanmıştır. İstatistiksel değerlendirmede Ki-kare testinden yararlanılmıştır. Bulgular:80 köpek serumunun 78'inde %97.5 anti-T.gondii antikorları, 15'inde %18.75 L.monocytogenes seropozitifliği saptanmış, hiçbir örnekte L.infantum seropozitifliği bulunamamıştır. T.gondii seropozitifliğinin erkek köpeklerde %100, dişilerde %96.2 p=0.547 , 0- 2 yaş grubunda %100.00, 3-5 yaş grubunda %98.00 , 5 yaş üstünde % 93.75 olduğu belirlenmiştir p= 0.518 . L.monocytogenes seropozitifliğinin dişi köpeklerde %20.75 , erkek köpeklere %14.81 nazaran daha yüksek olduğu saptanmış p=0.730 ; ayrıca 3-5 yaş grubundaki köpeklerde listeriosis pozitifliğinin %11.76 , 0-2 yaş %23.07 ve 5 yaş üstündeki %37.50 gruplara göre daha düşük olduğu belirlenmiştir p=0.060 . Hem toxoplasmosis hem de listeriosis enfeksiyonlarında yaş ve cinsiyet açısından istatistiki olarak önemli bir fark bulunamamıştır p>0.05 Sonuç:Şanlıurfa yöresindeki köpeklerde T.gondii ve L.monocytogenes seropozitifliğinin yüksek bulunması, veteriner ve insan halk sağlığı yönünden önemli olup, gerekli tedbirler alınmalıdır

Anahtar Kelimeler

Toxoplasmosis, leishmaniosis, listeriosis, köpek, Şanlıurfa

Seroprevalance of Toxoplasmosis, Leishmaniosis and Listeriosis in Stray Dogs in the Province of Sanliurfa, Turkey

Öz

Objective: The aim of this study was to determine the seroprevalance of Toxoplasma gondii, Leishmania infantum and Listeria monocytogenes in stray dogs in Şanlıurfa. Methods: The Sabin-Feldman Dye Test SFDT , Indirect Fluorescence Antibody Test IFAT and Osebold Agglutination Test OAT tests were used. Results:Out of 80 dogs examined, 97.5% were seropositive for T. gondii and 18.7% for L. monocytogenes. Non of the serum samples was positive for L. infantum. The seroprevalance for T. gondii was 100% in male dogs and 96.2% in female dogs p=0.547 . The seropositivity for T. gondii was 100%, 98% and 93.75% p= 0.518 in the 0-2, 3-5 and over 5 age groups, respectively. The seroprevalance for L. monocytogenes was 14.8% in male and 20.8% in female dogs p=0.730 . The seropositivity for L. monocytogenes, was 23.1%, 11.8% and 37.50% p=0.060 in 0- 2, 3-5, over 5 years-old animals, respectively Consclusion:The high seroprevalence of T. gondii and L. monocytogenes in stray dog in the province of Sanliurfa indicates that these diseases might be very important in the region.

Anahtar Kelimeler

Toxoplasmosis, leishmaniasis, listeriosis, dog, Sanliurfa

Kaynakça

• Dubey JG and Beattie CP. Toxoplasmosis of Animals and Man. CRC Press, Boca Raton, Florida, 1988:1-220.
• Beyer TV and Shevkunova EA. A review toxoplasmosis of animals in the U.S.S.R. Vet.Parasitol., 1986;19:225-243
• Tanır G, Taylan Ozkan A, Daglar E. Pediatric visceral Leishmaniasis in Turkey. Pediatrics International., 2006; 48:66-69.
• Ok UZ, Balcıoğlu C, Taylan Ozkan A, Ozensoy S, Ozbel Y. Leishmaiasis in Turkey. Acta Tropica, 2002; 84: 43- 48.
• Betini S and Gradoni L. Canine leishmaniosis in the Mediterranean area and its implication for human leishmaniosis. Insect Sci.Appl., 1986;7:241-245.
• WHO. Epidemiology, diagnosis and control of lei shmanios i s in the mediteranean area MZCP/LEISH/93.3 Athens, Greece. 1993.
• Lorber B. Listeriosis. Clin. Infect. Dis.,1997;24:1-11
• Low JC, and Donachie W. Areview of L.monocytogenes and Listeriosis. Vet. J., 1997;153: 9-29.
• Johnson GC, Fales WH, Maddox CW, Ramos JA: Evaluation of laboratory tests for confirming the diagnosis of encephalitic listeriosis in ruminants, J. Vet. Diag. Invest., 1995; 7: 223-228.
• Abranches P, Silva-Pereira MCD, Conceicau-Silva FM, Santos-Gomes GM, and Janz JG. Canine leishmaniosis: pathological and ecological factors influencing transmission of infection. J. Parasitol., 1991; 77: 557- 561.
• Sabin AB, and Feldman, HA. Dyes as microbial indicators of new immunity phenomenon affecting a protozoon parasite (Toxoplasma). Science, 1948;108: 606-663.
• Osebold J, Aalund O, and Chrips CE,.Chemical and immunological composition of surface structers of Listeria monocytogenes. J. Bacteriol., 1965;89: 84- 89
• Mc Culloch WF, Foster BG, and Braun JL,. Serologic survey of toxoplasmosis in lowa domestic animals. JAWMA, 1964;144 (3):272-275
• Campell RSF, Martin WBB, and Gordon ED. Toxoplasmosis is accomplication of canine distemper. Vet. Rec., 1955;67:708-712
• Lin DS. Seropravelence to Toxoplasma gondii in privately-owned dogs in Taiwan. Prev. Vet. Med., 1998; 35:21-27.
• Ali CN, Harria JA, Watkins JD and Adesiyum AA. Seroepidemiology of Toxoplasma gondii in dogs in Trinidad an Tobago. Vet. Parasitol., 2003;113:179- 187.
• Katsube Y, Hagiwara T, Imaizumi K, Hanaki T and Nobuta K. Reliability of the dye and modified haemagglutination test for he latent infection of Toxoplasma. Jap. J. Vet. Sci., 1972; 34:123-133.
• Babür C, Bıyıkoğlu G, Pişkin FÇ, ve Erdal N. İstanbul sokak köpeklerinde toxoplazmosisin seroprevalansı. Türk. Parazitol. Derg., 1997;21 (4): 413-416.
• Aktaş M, Babür C, Karaer Z, Dumanlı N, ve Köroğlu E,. Elazığ'da sokak köpeklerinde toxoplasmosisin seroprevelansı. Vet. Bil. Derg., 1998;14: 47-50.
• Çakmak A, Karaer Z, Bıyıkoğlu G, Babür C, ve Pişkin FÇ,. Ankara'da sokak köpeklerinde toxoplasmosisin seroprevalansı. FÜ. Sağlık Bil. Derg., 1996;10(2), 279- 282
• Eren H, Babür C, Özlem MB. Durukan A, ve Ulutaş B,. Aydın ili kedi ve köpeklerinde anti-T.gondii antikorlarının Sabin-Feldman boya testi ile araştırılması. Bornova Vet. Kont. Araşt. Enst. Derg., 1998; 37: 23-28.
• İnci A, Babür C, ve Kalınbacak A,. Gemlik Askeri Harası Köpeklerinde anti-Toxoplasma gondii Antikorlarının Sabin-Feldman Boya Testi ile Araştırılması. Turk. Parazitol. Derg., 1996; 20(3-4): 413-416.
• Sevinç F, Dik B, Babür C, Kamburgil K, ve Uslu, U,. Konya sokak köpeklerinde Toxoplasma gondii'nin Sabin Feldman boya testi, indirekt fluoresan antikor testi ve modifiye aglutinasyon testi ile seroprevalansı. Turk. Parazitol. Derg., 2000; 24:61- 64.
• Örgev C, Kılıç S, Taylan Özkan A, Babür C. Sakarya Sokak Köpeklerinde Toxoplasma gondii'nin Sabin Feldman Boya Testi İle Seroprevalansı. Pendik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi, 2001; 32 (1-2), 21- 25.
• Harith AE, Slappendel RJ, Reiter I, Knapen F, Korte P, Huigen E, and Kolk AHJ,. Aplication of a direct agglutination test for detection of specific antiLeishmania antibodies in the canine reservoir. J. Clinical Microbiol., 1989; 27:2252-57
• Ozensoy S, Ozbel Y, Turgay N, Alkan MZ, Gul K, GilmanSachs A, Chang KP, Reed SG, Ozcel MA. Serodiagnosıs and epidemiology of visceral leishmaniasis in Turkey. Am. J. Trop. Med. Hyg., 1998; 59(3): 363369
• Coşkun Ş, Batmaz H, Levent A, veYılmaz F,. Türkiye'nin Batısında Köpeklerde Leishmania spp. İnfeksiyonunu Seroprevalansı. Turk. Parazitol. Derg., 1997; 21:287-91.
• Ertabaklar H, Özensoy Töz S, Şakru N, Keleş E, ve Özbel Y,.Muğla İli Göktepe Köyünde Çocuklarda Ve Köpeklerde Visseral Leishmaniasis'in Araştırılması. Turk. Parasitol. Derg., 2001; 25(2):128-31.
• Özbel Y, Oksam L, Ozensoy S,Tursay N, Aklan MZ, Jaffe CL, ve Özcel MA,. A survey on canine leishmaniasis in western Turkey by parasite, DNA and antibody detection assays. Acta Trop., 2000; 74: 1-6.
• Gültekin B, Ertuğ S, Eren H, Karagenç T, Turgay N, ve Doyuran ES.Aydın ili Ketendere köyünde visseral leishmaniosis epidemiyolojisi. Turk. Parazitol. Derg., 2003:27,102-105.
• Taylan Özkan A, Babür C, Kılıç S, Örgev C, Töz ÖS. Sakarya sokak köpeklerinde visseral leishmaniosis'in indirekt fluoresan antikor (IFAT) yöntemi ile araştırılması. Turk. Parazitol. Derg., 2003; 27: 97-101.
• Oni OO, Adesiyun AA, Adekeye JO and Saidu SNA. Seroprevalence of agglutinins to Listeria monocytogenes in Nigerian domastic animals. Revue-d' Elevage et de Medecine Veterinarie des Pays Tropicaux. 1989; 42(3):383-388.
• Börkü MK, Ural K, Gazyağcı S, Özkanlar Y, Babür C ve Kılıç S,. Serological detection of Listeriosis at a Farm. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 2006; 30:279-282.
• Ceylan E, Karaca M, Akkan HA, Keleş İ, Kutlu İ. Van yöresi sokak köpeklerinde listeriozis seroprevalansı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005:8(1-2):15-17.