Hemşirelik Lisans Öğrencilerinde Yeme Bağımlılığı ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 27 - 41, 07.06.2021

Handan Alan , Serkan Güngör , Gizem Gümüştağ Hakan Bilgin Serra Vuraler

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, bir kamu üniversitesinin hemşirelik fakültesinde okuyan öğrencilerin kişisel özellikleri ile yeme alışkanlıklarını belirleyerek yeme bağımlılığı ile ilişkili faktörleri ortaya koymaktır.
Gereç ve yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımdaki bu çalışma Şubat 2020’de bir kamu üniversitesinin hemşirelik fakültesinde 3. ve 4. sınıfta okuyan gönüllü 155 öğrenci ile yürütüldü. Veriler, kişisel bilgiler ve beslenme alışkanlığına ait bilgi formu ile Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistikler ve karşılaştırmalar için parametrik karşılaştırma analizleri kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin çoğunluğu (%63.2) düzenli beslenmediğini, günde iki-üç kez öğün dışı (atıştırmalık) yediğini (%58.1) ve öğün atladığını (%92.9), öğün atlayanların %45.2’si ise bunu sık sık yaptığını belirtti. En sık atlanan öğün ise kahvaltı olarak (%50.7) bildirildi. Öğrencilerin (n=77) %49.7’sında yeme bağımlılığı olduğu görüldü. Öğrencilerin “yurt/öğrenci evinde kalanlar”, “düzenli beslenmediğini”, “günde iki-üç kez atıştırmalık” ve “haftada üçten fazla ayaküstü yemek (fastfood) yediğini” belirten gruplarda yeme bağımlılığı sorununun istatistiksel düzeyde anlamlı olduğu saptandı (p<0.05).
Sonuç: Üniversite öğrencilerinin yeme alışkanlıklarının düzensiz olduğu ve öğrencilerde yeme bağımlılığı oranının yüksek olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Beslenme alışkanlıkları, hemşirelik öğrencisi, yeme bağımlılığı

Food Addiction and Affecting Factors In Nursing Undergraduate Students

Öz

Aim: The aim of this study is to reveal the factors related to eating food addiction by determining the personal characteristics and eating habits of the students in the nursing faculty of a public university.
Material and Methods : The data of this study, conducted in descriptive and correlational design, was composed of 155 volunteer students in 3rd and 4th grade at a nursing faculty of a public university in February 2020. The data were collected using an information form, and the Yale Food Addiction Scale. In evaluating the data, parametric comparison analysis was used for descriptive statistics and comparisons.
Results: Most of the students participating in the study (63.2%) stated that they did not eat regularly, ate snacks two or three times a day (58.1%), skipped meals (92.9%), and 45.2% of those who skipped meals did this frequently. The most frequently missed meal was breakfast (50.7%). It was observed that 49.7% of the students (n = 77) had food addiction. It was determined food addiction statistically significant level among the student groups who stated that “those who stay in dormitories or student houses”, “those who do not eat regularly”, “eat snacks two or three times a day” and “eat more than three times fastfoods in a week”(p <0.05).
Conclusion : It has been determined that the eating habits of university students are irregular and the rate of food addiction among students is high.

Anahtar Kelimeler

Eating habits, food addiction, nursing student

Kaynakça

• 1. Saygın M, Öngel K, Çalışkan S, Yağlı M, Has M, Gonca T ve ark. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. SDÜ Tıp Fak Derg. 2011;18(2):43-47.
• 2. Bozan N, Bas M, Asci FH. Psychometric properties of Turkish version of Dutch eating behaviour questionnaire (DEBQ). A preliminary results. Appetite. 2001;56(3):564-566.
• 3. Berthoud HR. Multiple neural systems controlling food intake and body weight. Neurosci Biobehav Rev. 2002;26(4):393-428.
• 4. Geary N. Estradiol, CCK and satiation. Peptides. 2001;22(8):1251-1263.
• 5. Robinson SW, Dinulescu DM, Cone RD. Genetic models of obesity and energy balance in the mouse. Annu Rev Genet. 2000;34(1):687-745.
• 6. Işık E. Erişkinlerde klinik psikofarmakoloji. Güncel Temel ve Klinik Psikofarmakoloji (Eds E Işık, T Uzbay). 2009:337-359.
• 7. Tekin A, Yetkin A, Gürsoy Ç. Genç erişkinlerde yeme bağımlılığı ile dürtüsellik arasındaki ilişkinin incelenmesi. OTJHS. 2018;3(4):171-178.
• 8. Moreno C, Tandon R. Should overeating and obesity be classified as an addictive disorder in DSM-5?. Curr Pharm Des. 2011;17(12):1128-1131.
• 9. Davis C, Curtis C, Levitan RD, Carter JC, Kaplan AS, Kennedy JL. Evidence that ‘food addiction’is a valid phenotype of obesity. Appetite. 2011;57(3):711-717.
• 10. Davis C, Carter JC. Compulsive overeating as an addiction disorder. A review of theory and evidence. Appetite. 2009;53(1):1-8.
• 11. Gearhardt A, Davis C, Kuschner R, D Brownell K. The addiction potential of hyperpalatable foods. Curr Drug Abuse Rev. 2011;4(3):140-145.
• 12. Ziauddeen H, Farooqi IS, Fletcher PC. Food addiction: is there a baby in the bathwater?. Nat Rev Neurosci. 2012;13(7):514-514.
• 13. Ziauddeen H, Farooqi IS, Fletcher PC. Obesity and the brain: how convincing is the addiction model?. Nat Rev Neurosci. 2012;13(4):279-286.
• 14. Ziauddeen H, Fletcher PC. Is food addiction a valid and useful concept?. Obes Rev. 2013;14(1):19-28.
• 15. Avena NM, Bocarsly ME, Hoebel BG, Gold MS. Overlaps in the nosology of substance abuse and overeating: the translational implications of “food addiction”. Curr Drug Abuse Rev. 2011;4(3):133-139.
• 16. Marcus MD, Wildes JE. Obesity: is it a mental disorder?. Int J Eat Disord. 2009;42(8):739-753.
• 17. Kaleli S, Kılış N, Erdoğan M, Erdoğan N. Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. OTJHS. 2017;2(2):12-8.
• 18. Plotnikoff RC, Costigan SA, Williams RL, Hutchesson MJ, Kennedy SG, Robards SL, at al. Effectiveness of interventions targeting physical activity, nutrition and healthy weight for university and college students: a systematic review and meta-analysis. IJBNPA. 2015;12(45):1-10.
• 19. Langet A, Anvret A, Maramis C, Moulos I, Papapanagiotou V, Diou C, et al. Objective measures of eating behaviour in a Swedish high school. JBIT. 2017;36(10):1005-1013.
• 20. Mazıcıoğlu MM, Öztürk A. Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Derg. 2003;25(4):172-178.
• 21. Nolan LJ, Geliebterallan A. Night eating is associated with emotional and external eating in college students. Eat Behav. 2012;13:202–206.
• 22. Striegel-Moore RH, Franko DL, Thompson D, Affenito S, Kraemer HC. Night eating: prevalence and demographic correlates. Obesity. 2006;14(1):139-147.
• 23. Thompson S, Thompson SH, Romeo S. Gender and racial differences in emotional eating, food addiction symptoms, and body weight satisfaction among undergraduates. J Diabetes Obes. 2015;2(2):1-6.
• 24. Lewis S, Anderson M, Pobocik R, Ludy M. Food addiction among college students in an introductory nutrition course. J Nutr Educ Behav. 2015;47(4):50-51.
• 25. Gearhardt AN, Corbin WR, Brownell KD. Preliminary validation of the Yale food addiction scale. Appetite. 2009;52 (2):430-436.
• 26. Kıcalı GD. Üniversite öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve yeme bağımlılığının farklı kişilik ve psikiyatrik belirtilerle ilişkisinin incelenmesi. 2015. Tıpta Uzmanlık Tezi. Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Konya.
• 27. Tanrıverdi E. Üniversite öğrencilerinin duygusal yeme davranışlarının ve duygusal iştahlarının incelenmesi. 2020. Doktora tezi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• 28. Heşeminia T, Çalışkan D, Işık A. Ankara’da yüksek öğretim öğrenci yurtlarında kalan öğrencilerin beslenme sorunları. İbni Sina Tıp Derg. 2002;7:155-167.
• 29. Durmaz H, Sağun E, Tarakçı Z. Yüksekokul öğrencilerinin içme sütü tüketim alışkanlıkları. YYÜ. Vet. Fak. Derg. 2002;13(1-2):69-73.
• 30. Garibağaoğlu M, Budak N, Öner N, Sağlam Ö, Nişli K. Üç farklı üniversitede eğitim gören kız öğrencilerin beslenme durumları ve vücut ağırlıklarının değerlendirmesi. Sağlık Bilim Derg. 2006;15(3):173-180.
• 31. Gearhardt AN, White MA, Masheb RM, Morgan PT, Crosby RD, Grilo CM. An examination of the food addiction construct in obese patients with binge eating disorder. Int J Eat Disord. 2012;45(5):657-663.
• 32. Gearhardt A, Corbin W, Brownell K. Preliminary validation of the Yale food addiction scale. Appetite. 2009;52(2):430-436.
• 33. Bayraktar F, Erkman F, Kurtuluş E. Adaptation study of Yale food addiction Scale. Bulletin of Clinical Psychopharmacology. 2012;22(1):38.
• 34. Ünal E, Aydın R, Gökler ME, Ünsal A. Eating disorders and anxiety among high school students in western area of Turkey. Int J Res Med Sci. 2017;4:3513–20.
• 35. Wiss DA, Brewerton TD. Incorporating food addiction into disordered eating: The Disordered Eating Food Addiction Nutrition Guide (DEFANG). Eat Weight Disord. 2017;22:45-59.
• 36. Albayrak Ö, Föcker M, Kliewer J, Esber S, Peters T, Zwaan M, et al. 2017. Eating‐related psychopathology and food addiction in adolescent psychiatric inpatients. Eur Eat Disord Rev. 2017;25(3):214-220.
• 37. Mies GW, Treur JL, Larsen JK, Halberstadt J, Pasman JA, Vink JM. The prevalence of food addiction in a large sample of adolescents and its association with addictive substances. Appetite. 2017;118:97-105.
• 38. Chen G, Tang Z, Guo G, Liu X, and Xiao S. The Chinese version of the Yale Food Addiction Scale: An examination of its validation in a sample of female adolescents. Eat Behav. 2015;18:97-102.
• 39. Tanrıverdi D, Savaş E, Gönüllüoğlu N, Kurdal E, Balık G. Determination of high school students' eating attitudes, eating behavior and self-esteem. Gaziantep Med J. 2011;17(1): 33-39.
• 40. Ulaş B, Uncu F, Üner S. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığı ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg. 2013;2:15-22.
• 41. Yılmaz E, Özkan S. Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Derg. 2007;2(6).
• 42. Köse A. Zonguldak İl Merkezinde 15-17 yaş grubu genel lise öğrencilerinde öğün dışı yeme alışkanlığının incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi] Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2005.
• 43. Sormaz Ü, Sürücüoğlu MS, Akan LS. Beslenme kültüründeki eğilim: fastfood yemek tercihleri. ICANAS Maddi Kültür Kitabı; 2005. 3. Cilt; p.1211–31.
• 44. Akdevelioglu Y, Gümüs H. Eating disorders and body image perception among university students. Pak J Nutr. 2010;9(12):1187-1191.
• 45. Garibağaoğlu M, Mergen Ö, Öner N. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu öğrencilerinin ağırlık durumları ile beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. İst Tıp Fak Derg. 2005;68(3):64-70.
• 46. Murphy CM, Stojek MK, Mackillop J. Interrelationships among impulsive personality traits, food addiction, and body mass index. Appetite. 2014;73:45–50.
• 47. Brunault P, Ducluzeau PH, Bourbao-Tournois C, Delbachian I, Couet C, Réveillère C, et al. Food addiction in bariatric surgery candidates: prevalence and risk factors. Obes Surg. 2016;26(7):1650-1653.
• 48. Eichen DM, Lent MR, Goldbacher E, Foster GD. Exploration of “food addiction” in overweight and obese treatment-seeking adults. Appetite. 2013;67: 22-24.
• 49. Meule A. Focus: Addiction: Back by popular demand: A narrative review on the history of food addiction research. Yale J Biol Med. 2015;88(3):295.
• 50. Berenson AB, Laz TH, Pohlmeier AM, Rahman M, Cunningham KA. Prevalence of food addiction among low-income reproductive-aged women. J Womens Health. 2015;24(9):740-744.
• 51. Pursey KM, Collins CE, Stanwell P, Burrows TL. Foods and dietary profiles associated with ‘food addiction’in young adults. Addict Behav Rep. 2015;2:41-48.
• 52. Meadows A, Nolan LJ, Higgs S. Self-perceived food addiction: prevalence, predictors, and prognosis. Appetite. 2017;114:282-298.