Intellectual Accountability in Nursing

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 55 - 67, 22.05.2023

Tuğba Uluocak Köse

Öz

Health services are a set of disciplines in which many different specialists work together. Nursing is the health discipline that is key role evaluated and nurses are health service providers who takes actively charge in all areas where health services are provided. Today, where the effects of globalization and inequalities are discussed more, reaching members of the profession who have a strong scientific basis, sense of accountability and ethics, who are suitable for a patient and patient rights-oriented approach, who have a high quality and high service understanding, is considered as an issue that needs to be emphasized more. In the process of creating value in nursing, it is emphasized that nurses should be aware of their interactions with the society and should care about social, cultural and social phenomena. In this review, in the light of current data and expectations; the basic and expected characteristics of clinical, managerial and academic nurses who will provide quality and effectiveness in providing preventive health services and qualified care, have been evaluated within the framework of intellectual accountability. The aim of the review is to present a perspective on the relationship between intellectuality and nursing and to draw attention to the reflection on possible health care and social outcomes. Emphasizing the importance of nurses to gain a global perspective and to develop their intellectual accountabilities in order to provide these, suggestions were made on the subject.

Anahtar Kelimeler

Accountability, intellectual property, nurse

Hemşirelikte Entelektüel Sorumluluk

Öz

Sağlık hizmetleri çok sayıda farklı uzmanın bir arada çalıştığı disiplinler bütünüdür. Hemşirelik, sağlık hizmetleri içerisinde anahtar rolde değerlendirilen bir sağlık disiplinidir ve hemşireler sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alan sağlık hizmeti sunucularıdır. Küreselleşme ve eşitsizliklerin etkilerinin daha fazla konuşulduğu günümüzde, diğer alanlarda olduğu gibi sağlık bakım alanında da; bilimsel temeli, sorumluluk duygusu ve etik yönü güçlü, hasta ve hasta hakları odaklı yaklaşıma uygun ve kaliteli hizmet anlayışına sahip meslek üyelerine erişilmesi daha fazla üzerinde durulması gereken bir konu olarak değerlendirilmektedir. Hemşirelikte değer yaratma sürecinde hemşirelerin toplumla karşılıklı etkileşimlerinin farkında olmaları ve sosyal, kültürel ve toplumsal olguları önemsemeleri gerektiği üzerinde durulmaktadır. Bu derlemede güncel veriler ve beklentiler ışığında; klinik, yönetici ve akademisyen hemşirelerin, koruyucu sağlık hizmeti ve nitelikli bakım sağlamada kalite ve etkinliği sağlayacak temel ve beklenen özellikleri entelektüel sorumluluk çerçevesinde değerlendirilmiştir. Derlemenin amacı; entelektüel sorumluluk ile hemşirelik arasındaki ilişki hakkında bakış açısı sunmak ve olası sağlık bakım ve toplumsal çıktılara yansımasına dikkat çekmektir. Hemşirelerin küresel bir bakış açısı kazanmaları ve bunları sağlayabilmek için entelektüel sorumluluklarının geliştirilmesi gerektiğinin önemine değinilerek konuya ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Entelektüel özellik, hemşire, sorumluluk

Kaynakça

• 1. Çağan K. Entelektüel İmgesi Üzerine. Ed. Çağan K. Entelektüel ve İktidar. Ankara: Hece Yayınları;2005. s.9-22.
• 2. Braveman P, Gottlieb L. The social determinants of health: It’s time to consider the causes of the causes. Public health reports. 2014 [11.01.2020]. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24385661/.
• 3. 3.International Council of Nurses-3. 2017. [10.12.2019]. Erişim adresi: //www.icnvoicetolead.com/wpcontent/uploads/2017/04/ICN_AVoiceToLead_guidancePack-9.
• 4. Koç ÖE. Kamu kesimi sağlık hizmetlerinin sunumu ve sağlık harcamaları. Ed. Koç ÖE. Türkiye’de Sağlık Harcamaları ve Özel Kesim Uygulamaları. Bursa: Ekin Basım Yayım Dağıtım; 2018. s.47-50.
• 5. Aydoğan İ. Bilim insanı ve entelektüel özellik. Girne American University Journal of Social and Applied Science. 2008;3(6):81-7.
• 6. Oskay Ü, Büyükyılmaz F, Ünaldı-Baydın N, Karaman A, Yılmaz B, Akyüz F. Uluslararası Hemşireler Birliği teması’na genel bakış. FNJN. 2018;26(1):69-78.
• 7. Sam R. Entelektüeller: toplumsal değişim ve gelişim sürecinin öncüleri. Sosyoloji Konferansları. 2017;55(1):333-350.
• 8. Tiryaki MZ. Aydınlar, akademisyenler ve entelektüeller: Savaş bitti şiirine farklı bir bakış. İnsan ve Toplum Dergisi. 2014;4(8):163-84.
• 9. Bodin L. Çeviri: Dündar M. Aydınlar. Ankara: Ayko Yayıncılık; 1984.s.9.
• 10. Le Goff J. Çeviri: Kılıçbay MA. Ortaçağda Entelektüeller. 4. Baskı. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları;2017.s.16-22.
• 11. Foucault M. Çev. Ergüden I, Akınhay O, Keskin F. Entelektüelin Siyasi İşlevi. 4.Basım. İstanbul: Ayrıntı Yayınları;2000.s.24-32.
• 12. Şenşekerci̇ E, Bi̇lgi̇n A. Eleştirel düşünme ve öğretimi. UÜFEFSBD. 2008;9(14):15-43.
• 13. Kongar E. Demokrasi ve Laiklik. İstanbul: Remzi Kitabevi; 1997.s.47.
• 14. Ortaş İ. Öğretim üyesi ya da bilim insanı kimdir? Pivolka Dergisi. 2004;3(12):11–16.
• 15. Özkurt N. Eleştiri ve Aydınlanma. İstanbul: Say Yayınları;1994.s.21.
• 16. Erer MT, Akbaş M, Yıldırım G. Hemşirelik sürecinin evrimsel gelişimi hemşirelik süreci. Lokman Hekim Dergisi. 2017;7(1):1-5.
• 17. Birol L. Hemşirelik Süreci. İstanbul: Etki Yayınları;2010.s.35-45.
• 18. Velioğlu P. Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar. İstanbul: Alaş Ofset Matbaa;1999.s.393-96.
• 19. Ay F. Mesleki Temel Kavramlar. Ed. Ay A. Temel Hemşirelik: Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar. İstanbul: Medikal Yayıncılık;2007.s.35-56.
• 20. Okuroğlu G, Bahçeci̇k N, Ecevi̇t Alpar Ş. Felsefe ve hemşirelik etiği. Kilikya Felsefe Dergisi. 2014; 0(1): 53-61.
• 21. Erer MT, Akbaş M, Yıldırım G. Hemşirelik sürecinin evrimsel gelişimi: Hemşirelik süreci. Lokman Hekim Dergisi. 2017;7(1):1-5.
• 22. Baykara Göçmen Z. Hemşirelik Bakımı Kavramı. Türkiye Biyoetik Dergisi. 2014;1(2):92-9.
• 23. Kaya A, İşler A, Karataş N. Profesyonellik çerçevesinde hemşirelik bilimi: Genel bir bakışı. 2019 [14.04.2020]. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/334203496.
• 24. Karasar N. Temel Kavram İlke ve Yaklaşımlar: Bilimsel Araştırma Yöntemi. 12. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Eğitim; 2003.s.3-43.
• 25. Rutty JE. The nature of philosophy science, theory and knowledge relating to nursing and professionalism. JAN. 1998;28(2): 243–50.
• 26. Karadağ A. Meslek olarak hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2002;5(2):55-62.
• 27. International Council of Nursing (ICN) (part one). Definition of Nursing. 2017 [15.01.2020]. Erişim adresi: http://www.icn.ch/who-we-are/icndefinition-of-nursing/.
• 28. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. 2019 [15.01.2020]. Erişim adresi:http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-developmentgoals.html.
• 29. Kiraz ED. Sağlığın sosyal belirleyicileri. SD (Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü) Dergisi. 2019;52:10-3.
• 30. Toplam Faktör Verimliliği için Politika Çerçevesi Geliştirilmesine Destek Projesi. 2018 [15.01.2020]. Erişim adresi: https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/tr.
• 31. International Council of Nursing (ICN) (part two). Who we are. 2017 [16.01.2020]. Erişim adresi: http://www.icn.ch/who-we-are/who-weare.
• 32. International Council of Nursing (ICN) (part three). What we do. 2017 [16.01.2020]. Erişim adresi: http://www.icn.ch/what-we-do/what-wedo/.
• 33. Gagnon M. Whistleblowing: A Concept Analysis. 2019 [26.01.2020]. Erişim adresi: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/nhs.12667.
• 34. Kaya N, Babadağ K, Aştı T. Yaşam Modeli, Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. İstanbul: Medikal Yayıncılık Ltd. Şti;2008.s.1–7.
• 35. İlçe A, Yüzden GE. Hemşirelik eğitiminde sanat ve spor. IJHS. 2015;12(2):990-1001.
• 36. Buyurgan S, Buyurgan U. Sanat Eğitimi ve Öğretimi. 3.Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık;2012. s.16-20.
• 37. Staricoff RL. Arts İn Health: A Review Of The Medical Literature. 2004 [25.01.2020]. Erişim adresi: https://www.who.int/hrh/news/2019/2020year-of-nurses/en.
• 38. International Council of Nursing (ICN) (part four). Nurses: A voice to lead - Achieving the sustainable development goals. 2017 [26.01.2020]. Erişim adresi: https://www.icnvoicetolead.com/wpcontent/uploads/2017/04/ICN_AVoiceToLead_guidancePack-9.pdf.
• 39. Arazi M. Ortopedi ve Travmatolojide Sosyal Medya Kullanımı. 2014 [25.11.2020]. Erişim adresi:http://aott.org.tr/files/journals/1/articles/2847/public/2847-3623-1-PB.pdf/.
• 40. Şehirlioğlu MA. Bilgi ile enformasyon arasındaki fark: Ortopedi ve travmatolojide sosyal medya kullanımı. TOTBİD Dergisi 2020;19:122–26. doi: 10.14292/totbid.dergisi.2020.15.
• 41. Özkan Ö, Özdil K, Böyüksoy GDB. Hemşirelikte okuyucu sorumluluğu taşımak ve nitelikli okuyucu olmak. EGEHFD. 2016;32(1):156-72.
• 42. Şengül Y. Foucault ve Câbirî’de entelektüel özne. IJSS. 2022;4 (1):71-85. [10.07.2022]. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr/tr/pub/hafizadergisi/issue/71173/1117926.
• 43. Karasu F. Hemşirelik eğitiminde işbirlikli öğrenme modeli. JHVS. 2020;8(3):973-88.