The leadership of Hz. Prophet the Islamic Education Method System or Recommended By The Qur'an

Yıl 2022, , 109 - 137, 30.06.2022

Dr.ahmet Hamitoglu , Mehmet Salih

https://doi.org/10.32711/tiad.1106857

Öz

The Qur'an, which was revealed to offer the happiness of the two worlds to people, continues to maintain its importance as a source of guidance for people in line with its purpose for centuries. Hz. The Prophet addressed people with the instructions he received from the Qur'an, he guided and educated the people who were in the whirlpool of darkness begore him to bring them to the top of te light. In this study, Mr. the importance of the method followed by the Prophet in educating people and how the varses of the Qur'an refer to it are examined. First of all, a universal educator Hz. it has been seen that the Prophet encouraged education, and this education was supported by the verses of the Qur'an. Also, Hz. Muhammed set an example by first applying what he said while giving this education, giving good advice, approaching his interlocutor with wise words, telling stories about the subject of his education, are discussed in the light of verses and hadiths. Thus, it is aimed to contribute to today's education described in the verses of the Qur'an.

Anahtar Kelimeler

The Qur, method, education, teaching, morality

Kur’ân-ı Kerim’in Hz. Peygamber Örnekliğinde Tasvir Ettiği İslâmî Eğitim Metodu/Sistemi

Öz

İki dünya saadetini insanlara sunmak için inen Kur’ân-ı Kerim, geldiği amaç doğrultusunda insanlara hidayet kaynağı olma görevini asırlardır devam ettirmektedir. Hz. Peygamber, Kur’ân-ı Kerim’den aldığı yönlendirmelerle insanlara hitap etmiş, kendisinden önce bir karanlık girdabında boğulan insanları aydınlığına çıkarmak için onlara yol göstermiş ve onları eğitmiştir. Bu çalışmada Hz. Peygamber’in insanları eğitirken izlediği metodun önemi ve Kur’an ayetlerinin buna nasıl atıfta bulunduğu incelenmiştir. Evvela evrensel bir eğitimci konumunda olan Hz. Peygamber’in; eğitim-öğretimi teşvik ettiği, insanlara karşı merhametli davrandığı, eğitim yaparken bireyleri farklılıklarıyla tanıyarak hareket ettiği ve bu eğitimin Kur’ân ayetleriyle desteklendiği görülmüştür. Ayrıca Hz. Peygamber’in; bu eğitimi yaparken söylediklerini önce kendi uygulayarak örneklik etmesi, güzel tavsiyelerde bulunması, muhatabına hikmetli sözlerle yaklaşması, yaptığı eğitimin konusuyla ilgili kıssalar anlatması gibi bazı eğitim yöntemleri ayetler ve hadisler ışığında ele alınmıştır. Böylece Kur’ân-ı Kerim’in ayetlerinde tasvir ettiği eğitimin adımları açıklanarak günümüz eğitim-öğretimine katkı sunmak hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân-ı Kerîm, metot, eğitim, öğretim, ahlak

Kaynakça

• Abdülaziz el-Ali, Nüseybe. el-Esâlîbi’t-Terbeviyye fi’l-Kur’ân ve’s-Sünne. Kuveyt: Lecnetü Sâid Ehake’l-Müslim fî Külli Mekân, 1. Basım, 2002.
• Abdülaziz, Sâlih. et-Terbiye ve Turuki’t-Tedrîs. Mısır: Darü’l-Meârif, 16. Basım, 1976.
• Ali, Said İsmail. es-Sünnetü’n-Nebeviyyetü Rü’yetü Terbeviyyetü. Kahire: Darü’l-Firi’l-Arabi, 1. Basım, 1423.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’s-sahîh, nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 2. Basım, 1422/2001.
• Cemmâli, Muhammed Fâdil. “Nahve Tecdîdi’l-Fikri’t-Terbevi fî Âlemi’l-İslâmî”. Mecelletü’l-Müslimü’l-Muâsır 1 (2017).
• Çalışkan, Necmettin. Cahiliye Dönemi Muallim Algısı Bağlamında Kur’ân’da Ve Hadislerde Risalet Görevi Ve Eğitim İlişkisi. Cemil Meriç-10. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Spor Kongresi Tam Metin Kitabı, ed. Ender Eyuboğlu vd., 908-914. Hatay: Saybilder Yayıncılık, 2018.
• Derşevî, Âmir. “el-Binâü’l-Ahlâki li’d-Duât fî Kissati Mûsâ”. Din, Düşünce ve Ahlak 1. ed. Bayram Kanarya. vd. 45-67. İstanbul: Nida Yayınları, 1. Basım, 2022.
• Ebû Gudde, Abdülfettah. er-Rasülü’l-Muallim ve Esâlîbihi fi’t-Ta‘lîm, Çev. Enbiya Yıldırım Ankara, Takdim Yayınları,19. Basım 2021.
• Ehvânî, Ahmed Fûad. et-Terbiye fi’l-İslâm. Mısır: Darü’l-Meârif, ts.
• Zebîdî, Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs. Mısır: Daru’l-Hidaye, ts.
• Gözütok, Şakir. Hz. Peygamber Döneminde Eğitim Öğretim, İstanbul: Ensar Yayınları, 2017.
• Haşimi, Abdülhamit. er-Rasûlü’l-Arabiyyü’l-Mürabbi. Şam: Darü’s-Sekaveti li’l-Cemi‘, 1401.
• Heysemî, Ali b. Ebî Bekr. Mecme‘u’Zevâid ve Menbe‘u’l-favâid. thk. Hüsameddîn el-Kudsi. Kahire: Mektebetü’l-Kudsi, 1414.
• İbn Kesir, Ebü’l-Fidâ İsmail b. Ömer. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-Azîm. thk. Muhammed es-Seyyid Muhammed, vd. 15 Cilt. Kahire: Darü’l-Hadis, 1. Basım, 1426.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisânü’l-‘Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1990.
• İbnü’l-Esîr, Mübarek b. Muhammed. en-Nihâye fî Garîbi’l-Hadisi ve’l-Eser. thk. Tâhir ez-Zâvî - Mahmud Muhammed et-Tannahî. Beyrût: el-Mektebetü’l-İlmiyye, 1399.
• İsbehânî, Ahmed b. Abdüllah b. Ahmed. el-Müsnedi’l-Müstahrec Ale Sahîhi’l-İmâmü’l-Müslim. thk. Muhammed Hasan Muhammmed eş-Şafii. Beyrût: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1417.
• İsfehânî, Râgıp. Müfredatu Elfazu’l-Kur’ân. Şam: Daru’l-Kalem, 2. Basım, 2009.
• İyad, Ahmed Mahmud Hasan. el-Ehdâfü’t-Terbeviyye li’l-İbâdati fi’’l-İslam. Darü’z-Zehra li’n-Neşri ve’t-Tevzi‘, 1. Basım, 2010.
• Kahtânî, Saîd b. Ali. el-Hedyi’n-Nebeviyyî fî Terbiyeti’l-Evlâd, yy. 2011.
• Kattân, Mennâ Halil. Mebâhis fî Ulûmi’l-Kur’ân. Mısır: Darü’l-Meârif, 3. Basım, 1421.
• Kasapoğlu, Abdurrahman . "Kur’an’da “Tenzîl” Kavramına Eğitim Açısından Bir Yaklaşım". İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/1 (Mart 2014): 41-84.
• Kaynak, Çiğdem Can. Kur’an-ı Kerim Çerçevesinde Eğitim, Eğitimci ve Eğitilen. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24/2, (Haziran 2020), 705-725.
• Kaynak, Çiğdem Can. Kur’an-ı Kerim Çerçevesinde Hz. Peygamber’in Eğitim Yöntemleri Ve Uygulama Örnekleri, Bayburt: Bayburt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• Kaya, Remzi. "Kur’ân-ı Kerim’de Öğrenci ve Eğitimci Olarak Hz. Muhammed". Afyon Kocatepe Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi. 1 / 1 (Aralık 2018), 20-56.
• Kayadibi, Fahri. Kur’an’ın Eğitim, Bilim Ve Araştırmaya Verdiği Önem, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 14/1, (Nisan 2006), 1-15.
• Kutup, Seyyid. Menhecü’t-Terbiyyettü’l-İslâmiyye. Beyrût: Darü’ş-Şurûk, 1981.
• Mahcûb, Abbâs. Usûlü’l-Fikri’t-Terbevi fi’l-İslâm. Süriye: Darü İbn Kesir, ts.
• Mennavi, Muhammed Abdürraûf b. Ali. et-Tavkîf Ale Mühimmâti’t-Tarîf. Kahire: Âlemü’l-Kitâb, 1. Basım, 1410. Mürsi, Ali b. İsmail. el-Muhkem ve’l-Muhit ve’l-‘Azam. thk. Abdülhamit el-Hindavi. Beyrût: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1421.
• Nisâbûrî, Muhammed b. Abdullah. el-Müstedrek ‘Ale’s-Sahîhayn. thk. Mustafa Abdülkadir ‘Atâ. Lübnan: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1411.
• Nisâbûrî, Müslim b. Haccac. el-Müsned Sahihi’l-Muhtasar Sahihi’l-Müslim. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâki. Beyrût: Darü İhyâü’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Okumuşlar, Muhiddin . "Kur’an’da Tebliğ, Davet Ve Emir-Nehiy Kavramlarının Eğitim Felsefesi Açısından Değerlendirilmesi". Marife Dini Araştırmalar Dergisi 7/1 (Nisan 2007): 93-104.
• Saîd, Muhsin Muhammed. el-İlmü ve Ehlühü fi’l-Hadîss’n-Nebeviyyi. Beyrût: Müessestü’r-Reyyân, 1. Basım, 1998. Semmân, Muhammd Abdullah. et-Terbiye fi’l-Kur’âni’l-Kerim. Tunus: Daru Ebû Selâme li’t-Tibâti ve’n-Neşr ve’t-Tevzi‘, 1981.
• Sicistânî, Süleyman b. Eş’as. Sünenü Ebî Davûd. thk. Şuayb el-Arnavûtî. Beyrût: Darü’r-Risâleti’l-Alemiyye, 2009. Süveri, Yûsuf Hâtır Hasan. Esâlîbü’r-Rasûl fi’d-D’aveti ve’t-Terbiye. Sundûkü’t-Tekâfü’l-li Riayeti’l-User, 1991.
• Şanver, Mehmet . "Dinî Tebliği ve Eğitim Açısından Kur'an'da İnsan Psikolojisi ve Özellikleri". Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/1 (Ocak 2001): 137-164.
• Şener Büyüköztürk, Ebru Kılıç Çakmak, Özcan Erkan Akgün, Şirin Karadeniz, Funda Demirel, Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2018.
• Tahhân, Mustafa Muhammed. et-Terbiye ve Devruha fî Teşkîli’s-Sülûk. Lübnan: Darü’l-Marife, 1. Basım, 1427. Zîr, Muhammed b. Hasan. el-Kasasü fi’l-Hadisi’n-Nebeviyyi. Riyad, 3. Basım, 1985.
• Zürkânî, Mustafa. el-Medhalü’l-Fıkhü’l-Âm. Şam: Darü’l-Kalem, 2. Basım, 1425.