Divine Causality in Descartes’s Philosophy: Matter, Power and God

Yıl 2024, , 258 - 277, 01.07.2024

Emine Gören Bayam

https://doi.org/10.32711/tiad.1469753

Öz

This article is about how matter, motion, and force are understood in Descartes' philosophy and God's causal relationship with them. Descartes was on the side of new physics at a time when the Aristotelian understanding of physics was changing towards the understanding of mechanical physics. In contrast to an understanding of matter based on quality in the previous period, a view emerged in the new period that is based on quantity and mathematics and that the only quality of matter is extension. Descartes accepted matter and spirit as completely separate substances and defined matter as res extansa. In this case, the movement of matter originates from outside, not from its nature. According to Descartes, the first and main source of this motion is God. In the article, it was seen that Descartes attributed the laws of motion to the immutability of God and maintained the link between physics and metaphysics in his philosophy. Descartes' understanding of motion and God was interpreted as occasionalism in the Cartesian philosophy. However, in this study it has been understood that it is controversial whether he is an occasionalist or not. In the article, which also evaluates the concurrentist claims attributed to Descartes, it is concluded that moderate occasionalism is more suitable for his philosophy.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, Descartes, Divine Causality, Matter, Motion, Occasionalism

Descartes’ın Felsefesinde İlahi Nedensellik: Madde, Güç ve Tanrı

Öz

Bu makale Descartes felsefesinde maddenin, hareketin, gücün nasıl anlaşıldığı ve Tanrı’nın nedensel olarak bunlarla ilişkisi hakkındadır. Descartes, Aristotelesçi fizik anlayışının mekanik fizik anlayışına doğru değiştiği bir dönemde yeni fizik tarafında yer alır. Önceki dönemde niteliğe dayalı bir madde anlayışına karşı yeni dönemde nicelik ve matematiğin temel alındığı ve maddenin tek niteliğinin uzam olduğu bir görüş ortaya çıkmıştır. Descartes, madde ve ruhu birbirinden tamamen ayrı töz olarak kabul ederek maddeye amaçlılık atfetmeden onu sadece yer kaplayan olarak tanımlamıştır. Bu durumda maddenin hareketi onun doğasından değil, dışarıdan kaynaklanmaktadır. Descartes’a göre hareketin ilk ve asıl kaynağı Tanrı’dır. Makalede, Descartes’ın hareket yasalarını da Tanrı’nın değişmezliğine bağladığı ve felsefesinde fizik ile metafizik arasındaki bağı koruduğu görülmüştür. Descartes’ın hareket ve Tanrı anlayışı kendisinden sonraki Kartezyen felsefede okasyonalizm şeklinde yorumlanmıştır. Ancak bu çalışmada onun okasyonalist olup olmadığının tartışmalı olduğu anlaşılmıştır. Descartes’a atfedilen konkürentizm iddialarının da değerlendirildiği makalede onun felsefesi için ılımlı okasyonalizmin daha uygun olduğu kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Felsefesi, Descartes, İlahi Nedensellik, Hareket, Madde, Okasyonalizm

Kaynakça

• Ariew, Roger. “Descartes ve Skolastisizm: Descartes’ın Düşüncesinin Anlıksal Arka Planı”. çev. Alp Tümertekin. Cogito 10 (1997), 41-62.
• Aristoteles. Fizik. çev. Saffet Babür. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2. Basım, 2001.
• Aristoteles. Gökyüzü Üzerine. çev. Saffet Babür. Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2. Basım, 2018.
• Aristoteles. Metafizik. çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 3. Basım, 2010.
• Bacon, Francis. The Advancement of Learning. ed. Henry Morley, 2021. https://www.gutenberg.org/files/5500/5500-h/5500-h.htm
• Clarke, Desmond M. Descartes. çev. Nur Nirven - Berkay Ersöz. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Descartes. Felsefenin İlkeleri. çev. Mehmet Karasan. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1988.
• Descartes, Renatus. Metafizik Üzerine Düşünceler. çev. Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2013.
• Descartes, Renatus. Yöntem Üzerine Konuşma. çev. Çiğdem Dürüşken. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2013.
• Descartes, René. “Objections and Replies”. çev. John Cottingham. The Philosophical Writings of Descartes. 2/63-399. Cambridge: Cambridge University Press, 17. Basım, 2005.
• Descartes, René. “Principles of Philosophy”. çev. John Cottingham. The Philosophical Writings of Descartes. 1/177-291. Cambridge: Cambridge University Press, 1985.
• Descartes, René. The Philosophical Writings of Descartes: The Correspondence. çev. John Cottingham vd. 3 Cilt. Cambridge: Cambridge University Press, 1991.
• Descartes, René. “The World and The Treatise on Man”. çev. Robert Stoothoff. The Philosophical Writings of Descartes. 1/79-108. Cambridge: Cambridge University Press, 1985.
• Ertene, Merve. “Descartes’ın İkirciği: Hareket”. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi 8/17 (2022), 261-274. https://doi.org/10.25306/skad.1079916
• Freddoso, J. Alfred. “God’s General Concurrence With Secondary Causes: Why Conservation Is Not Enough”. Philosophical Perspectives 5 (1991), 553-585.
• Freddoso, J. Alfred. “Medieval Aristotelianism and the Case against Secondary Causation in Nature”. Divine and Human Action: Essays in the Metaphysics of Theism. ed. Thomas V. Morris. 74-118. Ithaca and London: Cornell University Press, 1988.
• Garber, Daniel. “Descartes and Occasionalism”. Causation in Early Modern Philosophy: Cartesianism, Occasionalism, and Preestablished Harmony. ed. Steven Nadler. 9-26. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press, 1958.
• Garber, Daniel. “Descartes’ Physics”. The Cambridge Companion to Descartes. ed. John Cottingham. 286-334. New York: Cambridge University Press, 10. Basım, 2006.
• Garber, Daniel. “How God Causes Motion: Descartes, Divine Sustenance, and Occasionalism”. The Journal of Philosophy 84/10 (1987), 567-580.
• Gören Bayam, Emine. “Bir İlahi Nedensellik Teorisi Olarak Konkürentizm”. Artuklu Akademi 10/2 (30 Aralık 2023), 183-198. https://doi.org/10.34247/artukluakademi.1332231
• Hatfield, Gary C. “Force (God) in Descartes’ Physics”. Studies in History and Philosophy of Science 10/2 (01 Haziran 1979), 113-140. https://doi.org/10.1016/0039-3681(79)90013-X
• Henry, John. Bilim Devrimi ve Modern Bilimin Kökenleri. çev. Selim Değirmenci. İstanbul: Küre Yayınları, 5. Basım, 2021.
• Jolley, Nicholas. “Descartes Felsefesinin Kabul Edilmesi”. çev. Doğan Şahiner. Cogito 10 (1997), 253-272.
• Koca, Engin. “Aristoteles ve Descartes: Metafizik, Bilim ve Teknik Arasındaki İlişkinin Dönüşümü”. Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları 40 (Eylül 2019), 133-150.
• Koca, Engin. Akıl ve Hareket: Yeni Çağ Doğa Felsefesinin Doğuşu Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Babil Kitap, 2018.
• Locke, John. İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme. çev. Vehbi Hacıkadiroğlu. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2. Basım, 2004.
• Machamer, Peter - Miller, David Marshall. “Galileo Galilei”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2021. https://plato.stanford.edu/archives/sum2021/entries/galileo/
• Malebranche, Nicolas. Dialogues on Metaphysics and on Religion. çev. Morris Ginsberg. London: Routledge, 2013.
• Malebranche, Nicolas. Hakikatin Araştırılması III. çev. Miraç Katırcıoğlu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1950.
• Malebranche, Nicolas. Hakikatin Araştırılması VI. çev. Miraç Katırcıoğlu. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Manchak, John Byron. “On Force in Cartesian Physics”. Philosophy of Science 76/3 (Temmuz 2009), 295-306. https://doi.org/10.1086/649806
• Muhtaroğlu, Nazif. Islamic and Cartesian Roots of Occasionlism. Lexington, Kentucky: University of Kentucky, Doktora, 2012. https://www.proquest.com/openview/d86e917450b6e5febbd69adbf91f4d40/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750
• Nadler, Steven. “Descartes and Occasional Causation”. British Journal for the History of Philosophy 2/1 (2008), 33-54. https://doi.org/10.1080/09608789408570891
• Nadler, Steven. “Doctrines of Explanation in Late Scholasticism and in the Mechanical Philosophy”. The Cambridge History of Seventeenth-Century Philosophy. ed. Daniel Garber - Michael Ayers. 1/513-552. ; Cambridge: Cambridge University Press, 2003.
• Platt, Andrew R. “Divine Activity and Motive Power in Descartes’s Physics”. British Journal for the History of Philosophy 19/4 (2011), 623-646. https://doi.org/doi.org/10.1080/09608788.2011.583415 Schmaltz, Tad M. Descartes on Causation. New York: Oxford University Press, 2008.
• Slowik, Edward. “Descartes’ Physics”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Erişim 30 Eylül 2023. https://plato.stanford.edu/archives/win2021/entries/descartes-physics/ Topdemir, Hüseyin Gazi. “Galileo ve Modern Mekaniğin Doğuşu”. Felsefe Dünyası 24 (1997), 42-52.