Analysis of the Verses That Say Believers Are or Will Be Superior

Yıl 2024, , 584 - 598, 30.09.2024

Mukadder Arif Yüksel , Abdulhalim Abdullah

https://doi.org/10.32711/tiad.1505692

Öz

It is understood that the believers are given superiority in the 139th verse of the Al-i Imran Surah, "Do not weaken, nor be sad, you are superior if you are believers", and in the sentence "even though you are superior" in the 35th verse of the Muhammad Surah, it is stated that the believers are in a superior position. The nature of this superiority needs explanation. Because based on such texts, some Muslims may see good deeds as unnecessary. However, it is seen that the superiority mentioned in the verses is associated with the victories to be achieved through genuine faith and effort in the commentaries. In this study, the meaning of the verse (واَنْتُمُ الْاَعْلَوْنَ) “you are the superior” and the nature of the rank of superiority given to the believers will be clarified. The issue of the superiority of believers will be clarified through analysis and interpretation.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, Qur’ān, Faith, Superiority, Victory

Müminlerin Üstün Olduğu veya Olacağını Beyan Eden Âyetlerin Tahlili

Öz

Âl-i İmrân Sûresi’nin “Gevşemeyin, üzülmeyin, inanıyorsanız üstün olan sizsiniz.” meâlindeki 139. âyette müminlere üstünlük verildiği anlaşılmakta ve Muhammed Sûresi’nin 35. âyetinde geçen “üstün olduğunuz halde” cümlesinde ise müminlerin üstün konumda olduğu belirtilmektedir. Bu âyetlerde zikredilen üstünlüğün mahiyeti izaha muhtaçtır. Zira bazı Müslümanlar bu gibi naslardan hareketle salih ameli gereksiz görebilmektedir. Oysa âyetlerde zikredilen üstünlüğün tefsirlerde hem sahih imanla hem de ciddi bir çalışma ile ileride elde edilecek zaferlerle ilişkilendirildiği ve farklı yorumlar yapıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, konumuz olan âyette geçen (واَنْتُمُ الْاَعْلَوْنَ) “üstün olan sizsiniz” cümlesinin delalet ettiği anlamın açıklığa kavuşturulması ve müminlere verilen üstünlük payesinin mahiyetinin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Çünkü Müslümanların, temel aldığı referansın mahiyetini bilmesi önem arz etmektedir. Müminlere verilen üstünlüğün mahiyeti; analiz ve yorumlama yöntemiyle açıklığa kavuşturulacaktır. Yaptığımız çalışmada üzerinde durduğumuz âyetlerin bağlamı dikkate alındığında “inanıyorsanız üstünsünüz” beyanıyla müminlerin teselli edildiği ve onlara değer verildiği, “siz üstün iken” beyanıyla da “galibiyet”e vurgu yapıldığı anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, İman, Üstünlük, Galibiyet.

Kaynakça

• Âlûsî, Ebu’l-Fadl Şihâbuddin es-Seyyid Muhammed. Rûhu’l-meânî. 30 cilt. Beyrût: İhyâü’t-Türâsi’l-Arabî, t.s.
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri. 12 cilt. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, t.s.
• Beyzâvî, Nâsiruddin Ebû Said Abdullah b. Ömer. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. thk. Muhammed Abdurrahman el-Mer`aşlî. 5 cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1418/1997.
• Çelikel, Fatih. “Pozitivist Modern Dünya Görüşü ve Kur’an’ın Genel Kabulleri Bağlamında Başarılı İnsan Portresine Mukayeseli Bir Bakış”, Tasavvur 9/2 (Aralık 2023), 907-940.
• Ebû Hayyân, Muhammed b. Yusuf el-Endelûsî. el-Bahru’l-muhît. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Ali Muhammed Mu`avvad. 8 cilt. Beyrût: Dârü’l-Mektebetü’l-İlmiyye, 1413/1992.
• Ebu’s-Suûd, Muhammed b. Muhammed. İrşâdü’l-aklı’s-selîm ilâ mezâye’l-Kur’âni’l-Kerim. 9 cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabi, t.s.
• Herûvî, Ebû `Ubeyd Ahmed b. Muhammed. el-Ġarîbeyn fi’l-Kur’ân ve’l-hadîs. thk. Ahmed Ferid el-Mezîdî. Riyâd: Mektebetü Nizâr Mustafa el-Bâz, 1419/1998.
• İsfahânî, Ebu'l-Kâsım Hüseyin b. Râgıb. el-Müfredât fi ġarîbi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Seyyid Keylânî, Beyrût: Dârü’l-Ma’rife, t.s.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 cilt. Tunus: Dâru’t-Tunusiyye li’n-neşr, 1984.
• İbn `Atıyye, Ebû Muhammed Abdu’l-Hak. el-Muharraru’l-vecîz. thk. Abdüsselâm Abdüşşâfî. 8 cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422/2001.
• İbn Cevzî, Cemalüddin Ebu’l-Ferc Muhammed. Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr. İstanbul: ed-Dârü’ş-Şâmiyye, 1443/2021.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dineverî. Te’vîlu Müşkili’l-Kur’ân. thk. Seyit Ahmet Sakr. B.y.: Y.y., 1393/1973.
• Karaman, Hayreddin. vd. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî. el-Câmiʻ li ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdullah el-Hüseyin et-Türkî. 24 cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1427/2006.
• Kutub, Seyyid İbrâhim Hüseyin eş-Şarbî. Fî Zılâli’l-Kur’ân. Kâhire: Dâru’ş-Şurûk, 1423/2002.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed. Te’vilâtu’l-Kur’ân. 18 cilt. İstanbul: Dârü'l-Mîzân, 2005.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed. en-Nüket ve’l-̉uyun. 6 cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, t.s.
• Mukātil b. Süleymân. Tefsiru Mukātil b. Süleymân. thk. Abdullah Mahmûd Şehhâte. 5 cilt. Beyrût: el- Müessesetü't-Târihü’l-`Arabî, 2002.
• Nesefî, Ebu’l-Berekât Abdullah b. Ahmed. Medârikü’t-tenzîl. thk. Seyyid Zekeriyya. 4 cilt. B.y.: Dâru Nizâr Mustafa el-Bâz, t.s.
• Râzî, Fahreddin. Mefâtihu’l-ġayb. 32 cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr, 1410/1989.
• Reşid Rıza, Muhammd. et-Tefsîru’l-menâr. 12 cilt. Kâhire: Dâü’l-Menâr, 1367/1948.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali. Fethu’l-kadir. 5 cilt. Beyrût: Dâru İbn Kesîr, 1414/1993.
• Taberî, Ebû Câfer Muhammed ibn Cerîr. Câmiu’l-beyân `an te’vîli âyi’l-Kur’ân. Thk. Abdulmuhsin et-Türkî. 26 cilt. Kâhire: Dârü Hicr, 1422/2001.
• Vâhidî, Ebu’l-Hüseyin Ali b. Ahmed. n-Nîsâbûrî, thk. `İsâm b. Abdülmuhsin el-Humeydân. Demmâm: Dâru’l- Islâh, 1412/1992.
• Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. ed. Cüneyt Köksal-Murat Kaya. 6 cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2021.
• Yüksel, Yakup. “‘Necmeddin Erbakan’ın Kur’an Kıssaları Bağlamında Temsili Söylemi’”. Turkish Studies 12/8 (2017), 367-376.
• Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhim. Meâni’l-Kur’ân ve iʹrâbuhû. thk. Abdülcelil Abdühû Şiblî. 5 cilt. Beyrût: Âlemü’l- Kütüb, /1409/1988.
• Zemahşerî, Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf `an hakâiki gavâmdi’t-tenzîl. 4 cilt. Beyrût: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, 1406/1985.
• Zühaylî, Vehbe. et-Tefsîru’l-münîr. 16 cilt. Dımeşk: Dârü’l-Fikr, 10. Baskı, 1430/2009.