Eğitim Bilimi Yöntemlerinden İmgelemenin Ayetlerdeki Kullanım Şekilleri

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 221 - 245, 28.03.2025

İsmail Çevik

https://doi.org/10.32711/tiad.1601907

Öz

İmgeleme, kelimelerle resim yapma sanatıdır. Bireyin zihninde, yapılan tasvirler ile hadiseleri yaşıyormuş gibi tasavvur oluşturularak, doğru davranışa yönlendirme amaçlanmaktadır. Algının yokluğunda bile imgeleme yapabilmek mümkündür. Oluşturulan bu imgelerin hepsinin doğada bir karşılığı olmak zorunda değildir. Zihinde canlandırma, yaparak yaşayarak öğrenmenin planlama aşamasıdır. Hayal aleminde ruhun yaşadığı bir simülasyondur. İmgeleme gerçek yaşantıyı taklit etme eylemidir. Kişi yapacağı davranış ile ilgili olumlu ve olumsuz sonuçları zihninde ölçüp tartarak karar vermekte ve eylemde bulunmaktadır. Ayetlerde metafizik olaylardan bahsedilirken bu yönteme başvurulmuştur. Henüz yaşanmamış hadiseleri, bireyin bildiği birtakım olaylardan yola çıkıp düşünce ikliminde yaşatarak öğüt vermeyi ve doğru davranışa yönlendirmeyi amaçlamaktadır. İmgeleme yöntemi fıtrata uygun olduğu için din eğitim-öğretiminde de kullanılması faydalı olacaktır. Yapılan çalışma bir araştırma makalesidir. Araştırmada doküman incelemesi ve betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, imgelemeyi irdeleyip din eğitimi faaliyetlerinde yararlanabilmektir. Neticede bireylerin bu yöntemi kullandıklarında istenen davranış değişikliğini gösterecekleri ve öğrenme hedeflerini gerçekleştirecekleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi , Ahiret Hayatı , İmgeleme , Fıtrat , Tasvir.

The Use of Imagery in Verses, One of the Educational Science Methods

Öz

Imagination is the art of drawing pictures with words. The aim is to create an image in the mind of the individual as if he were experiencing the events with the depictions made, and to direct him to the right behavior. Visualization is the planning stage of learning by doing and experiencing. This method was used when metaphysical events were mentioned in the verses. Since the imagery method is suitable for nature, it will be useful to use it in religious education and teaching. The study conducted is a research article. Document review and descriptive analysis methods were used in the research. The purpose of this study is to examine imagery and to be able to use it in religious education activities. As a result, it was concluded that when individuals use this method, they will show the desired behavioral change and reach their learning goals.

Anahtar Kelimeler

Religious Education , Afterlife , Imagination , Nature , Description

Kaynakça

• Altıntaş, Ersin. Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Pegem Akademi yayınları, 2011.
• Aslan, Veysi. Farklı Yaş Kategorilerindeki Atletlerin Depresyon Düzeyleri ve İmgeleme Biçimlerine Etkisinin Araştırılması. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Atasoy, Basri. Fen Öğrenimi ve Öğretimi. Ankara: Gündüz Yayınları, 2002.
• Bakırcıoğlu, Rasim. Ansiklopedik Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık, 2012.
• Bender, William N. Öğrenme Güçlüğü Olan Bireyler ve Eğitimleri. çev. Hakan Sarı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2022.
• Biçer, Turgay. Yaşamda ve Sporda Doruk Performans Başarının Zihinsel Dinamikleri. İstanbul: Beyaz Yayınları, 1998.
• Bümen, Nilay T. Okulda Çoklu Zeka Kuramı: Ders Planları, Uygulamada Karşılaşılan Güçlükler ve Türkiye’deki Çoklu Zeka Okulu Köy Enstitüleriyle Birlikte. Ankara: Pegem Yayıncılık, 3. bs., 2005.
• Çelikkaya, Hasan. Eğitim Bilimlerine Giriş: Eğitimcilik ve Öğretmenlik. Ankara: Nobel Yayıncılık, 4. Basım, 2009.
• Doğanay, Ahmet. “Öğretimde kavram ve genellemelerin geliştirilmesi”. Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. ed. Cemil Öztürk - Dilek Dursun. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2002.
• Gambrell, Linda B. - Jawitz, Paula Brooks. “Mental Imagery, Text Illustrations, and Children’s Story Comprehension and Recall”. Reading Research Quarterly 28/3 (Temmuz 1993), 264. https://doi.org/10.2307/747998
• Gardner, Howard - Kılıç, Ebru. Zihin Çerçeveleri Çoklu Zeka Kuramı. İstanbul: Alfa yayınları, 2. bs., 2010.
• Girgin, Günseli. Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Anı Yayınları, 7. Basım, 2011.
• Gökçe, Cüneyt. “Berzah”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 07 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/berzah
• İmam Buhari. Sahihi Buhari Muhtasarı Tecridi Sarih. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2020.
• Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. çev. Hayrettin Karaman vd. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• İbn Kesir Hadislerle Kur’an-ı Kerim Tefsiri. çev. Bekir Karlığa - Bedrettin Çetiner. 16 Cilt. Istanbul: Çağrı Yayınları, 2008.
• Kıral, Bilgen. “Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi”. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/15 (2020).
• Kocaarslan, Mustafa. Zihinsel imaj oluşturma öğretiminin 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerini geliştirmeye etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
• Kök, Izzettin - Canbay, Orkun. “An Experimental Study on the Vocabulary Level and Vocabulary Consolidation Strategies”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 15 (2011), 891-894. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.03.206
• Kutub, Seyyid. Fî Zılâli’l-Kur’ân. çev. Bekir Karlığa vd. İstanbul: Birleşik Yayıncılık, 2012.
• Kutub, Seyyid. Kur’an’da Edebi Tasvir. çev. Kamil M. Çetiner. İstanbul: Beka Yayınları, 2016.
• Kutub, Seyyid. Kur’an’da Kıyamet Sahneleri. İstanbul: İşaret Yayınları, 2011.
• Lane, John F. Psychology in Sports: Methods and Applications. Minneapolis: Burgess Publication, 1980.
• Mevdudi, Ebu’l Ala. Tefhimu’l Kur’an / Kur’an’ın Anlamı ve Tefsiri. VII Cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 2017.
• Önder, Alev. Yaşayarak Öğrenme İçin Eğitici Drama. İstanbul: Yeni Çizgi Yayınları, 1999.
• Özden, Yüksel. Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 11. Basım, 2011.
• Pine, Karen vd. “Children’s Misconceptions in Primary Science: A Survey of Teachers’ Views”. Research in Science & Technological Education 19/1 (Mayıs 2001), 79-96. https://doi.org/10.1080/02635140120046240
• Platon. Devlet. çev. Sabahattin Eyüboğlu - M. Ali Cimcoz. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2018.
• Pressley, G. Michael. “Mental Imagery Helps Eight-Year-Olds Remember What They Read.” Journal of Educational Psychology 68/3 (Haziran 1976), 355-359. https://doi.org/10.1037/0022-0663.68.3.355
• Seylan, Ali. Temel Tasarım. İstanbul: Yem Yayınları, 2020.
• Sünbül, Ali Murat. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, 2007.
• Şahin, Süreyya. “Cennet”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 28 Mayıs 2024. https://islamansiklopedisi.org.tr/cennet
• Şen, Hatice. Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinde Zihinde Canlandırmanın Temel Yaşam Desteği Becerisinin Kazanılması ve Kalıcılığına Etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2008.
• Topaloğlu, Bekir. “Kıyamet”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 07 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/kiyamet
• Toprak, Süleyman. “Haşir”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 07 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/mahser
• Yalçın, İlimdar. Profesyonel Futbolcularda Zihinde Canlandırma ile Öz Güven Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
• Yavuz, Kudret Eren. Eǧitim ve Öğretimde Çoklu Zeka Teorisi ve Uygulamaları. Ankara: Ceceli Yayınları, 2003.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Ba’s”. TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 07 Mayıs 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/bas- -dirilis
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. çev. Emin Işık vd. İstanbul: Azim Yayıncılık, 2011.
• Yetkin Atacan, Behiye. Görsel Uzamsal Zekaya Göre Zihinde Canlandırmanın İlköğretim Görsel Sanatlar Dersi Kapsamında İncelenmesi. İzmir, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, 2013.
• TDV İslâm Ansiklopedisi. “Cehennem”. Erişim 28 Mayıs 2024. https://islamansiklopedisi.org.tr/cehennem
• “Depremde 8 yakınını kaybetti! Kıyamet kopuyor zannettim - Son Dakika Haberler”. Erişim 28 Mayıs 2024. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/depremde-8-yakinini-kaybetti-kiyamet-kopuyor-zannettim-42226681
• “TDK Sözlük Anlamı ‘Pervane’”. Erişim 09 Mayıs 2023. https://sozluk.gov.tr/?kelime=pervane
• “TDK Sözlük Anlamı, Zekâ”. Erişim 07 Nisan 2023. https://sozluk.gov.tr/?kelime=zekâ