Sheıkh Hasan Afandı's Work El-Kahı And Cehdu’l-Mukıl Fı Reddı Satahatı’l-Munkıarı’l-Mudıl

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 287 - 319, 31.12.2019

Halim Gül

https://doi.org/10.32711/tiad.657163

Cited By: 1

Öz

Throughout history, every
occupational group has been fake and genuine. It is a fact that in sufism,
there are people who look like sheikhs / fake sheikhs and those who really
represent this path. From the first period, the sufis criticized the
interpretations that contradicted the apparent verses or disregarded the verses,
and wrote works in response to such ideas. From the early periods of the
history of sufism, it is seen that in the sufism classics, the evaluations
between the real ascetic and the fake ascetic, the sufi and the ones who seem
to be sufi are included. Sheikh Hasan Afandi, in his work "Cehdu’l-Mukil
Fi Raddi Satahati’l-Munkikiri’l-Mudil", expresses the falsity of the
claims of a fake sheikhs / look like sheikh person who claims sheikh.

In this study, the claims
of the person who claims to be the sheikh in the work of sheikh Hasan Afandi
and the answers given to these claims will be examined and evaluated. The
translation of the work from arabic to turkish will take place at the end of
the study.

Anahtar Kelimeler

Sheikh, Fake Sheikh, Hasan Afandi, Sufism, Sufi

Şeyh Hasan Efendi El-Kahî ve Cehdü’l-Mukıl Fî Reddi Şatahâti’l-Münkiri’l-Mudıl Adlı Eseri

Öz

Tarih boyunca her meslek grubunun içinde sahtesi
ve hakikisi olmuştur. Tasavvuf erbabı içinde de müteşeyyihler/ şeyh görünümlü
kişiler olduğu gibi bu yolu gerçek mahiyette temsil edenler de vardır. Sûfiler
ilk dönemden itibaren nasların zahiri ile çelişen veya nasları dikkate almayan
yorumları tenkit ermişler, bu gibi fikirlere cevap mahiyetinde eserler kaleme
almışlardır. Tasavvuf tarihinin ilk dönemlerinden itibaren tasavvuf
klasiklerinde gerçek zâhidlerle, sahte zâhidler, sûfî olanlarla, sûfîlik
taslayanlar gibi değerlendirmelere yer verildiği görülmektedir. Şeyh Hasan
Efendi de “Cehdü’l-Mukıl fî Reddi Şatahâti’l-Münkiri’l-Mudıl” adlı eserinde
şeyhlik iddiasında bulunan bir müteşyyihin/ şeyh görünümlü kimsenin
iddialarının yanlışlığını dile getirmektedir.

Bu çalışmada Şeyh Hasan Efendi’nin bu eserinde
şeyhlik iddiasında bulunan kimsenin iddiaları ve bunlara verilen cevaplar
incelenip değerlendirilecektir. Eserin Arapçadan Türkçeye çevirisi ise
çalışmanın sonundu yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Şeyh, Müteşeyyih, Hasan Efendi, , Tasasvvuf, SUfî

Kaynakça

• Bennigsen, Alexandre-Chantal Lemercier-Quelquejay. Sufi ve Komiser. Rusya ’da İslam Tarikatları. Trc. Osman Türer. Ankara: Akçağ, 1988.
• CEVAT İZGİ. “İBNÜ’d-DEVÂDÂRΔ. TDV İslâm Ansiklopedis. 21: 11-13. TDV Yayınları, 2000.
• Erel, Şerafettin. Dağıstan ve Dağıstanlılar. İstanbul: İstanbul Matbaası, 1961.
• Gül, Halim. Hasan Hilmi Dağıstânî ve Tasavvufî Görüşleri,. Ankara: İlâhîyât Yayınları, 2016.
• Habiçoğlu, Bedri. Kafkasya’dan Anadolu ’ya Göçler. İstanbul, 1993.
• Hucvirî, Ali b. Osman Cüllâbî. Keşfü’l-mahcûb. Trc. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1996.
• John, Baddeley. Rusların Kafkasya’yı istilası ve Şeyh Şamil. Trc. Sedat Özden. İstanbul: Kaynak Yayınları, 1995.
• Kelâbâzî, Muhammed b. İshak Buhârî. et-Ta’arruf li mezhebi ehli’t-tasavvuf. Trc. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1992. Kuşeyrî, Abdülkerim. Kuşeyrî Risâlesi. Trc. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları, 1991.
• Özsoy, İsmail. Dağıstan’ın Sosyo-Ekonomik Tarihi. İzmir: Kaynak Yayınları, 1977.
• Reis, Bedriye. “Sûfîlere Yöneltilen Tenkitlere Bir Cevap: Akşemseddin ve Def‘U Metâini’s-Sûfiyye İsimli Eseri”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/3 (15 Haziran 2014).
• Reşat Öngören. “Ebû Ahmed Abdurrahmân b. Ahmed es-Sugūrî el-Avârî (1792-1882)”. TDV İslâm Ansiklopedisi. EK-2: 528-529. TDV Yayınları, 2016.
• Serrâc, Ebû Nasr e’t-Tûsî. el-Lüma’ fî Târihi’t-tasavvufi’l-İslâmî,(İslâm Tasavvufu). Trc. Hasan Kâmil Yılmaz. İstanbul: Altınoluk, 1996.
• Sülemî, Ebu Abdurrahman. Tabakâtu’s-Sûfiyye. Halep, 1986.
• Şa‘rânî, Ebü’l-Mevâhib (Ebû Abdirrahmân) Abdülvehhâb b. Ahmed b. Alî eş-Şa‘rânî el-Mısrî eş-. el-Minenü’l-Kübra. t.y. Tavkul, Ufuk. Kafkasya’da İslam Medeniyeti. İstanbul, 2000.
• Temizkan, Abdullah. “‘Kuzey Kafkasya Müridzmi, Müridzmin Yayılma Stratejisi Ve Feodal Beylerle İlişkileri’”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies IX/2 (2009).
• Uludağ, Süleyman. “‘Ârif’.” Diyanet İslam Ansiklopedisi. 3: 361-362. İstanbul: TDV Yayınları., 1991.
• Vicdânî, Ebû Rıdvân M., Sâdık. Tomar-ı Turûk-ı Aliyye. İstanbul., 1340.