Bir Erdem Olarak ‘Kendini Bil’ Öğretisi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 518 - 535, 31.12.2022

İsmail Şimşek

https://doi.org/10.32711/tiad.1142073

Öz

‘Kendini bil’ öğretisi düşünce tarihinde neredeyse tüm dini mistik yapıların temel ahlaki öğretilerinden birisi olmuştur. Çünkü insanın ahlaki eylemlerde bulunabilmesi için öncelikle kendisini tanıması, varoluş gayesini bilmesi gerekir. Varlığını, varoluş gayesini anlamlandıran insan bu gaye ve amaca göre hareket edecek nihayetinde erdemli olacaktır. İnsanın varoluş gayesini bilmesi birçok açıdan önemlidir. Birincisi, var olmak için kendi kendine yeterli olup olmadığını fark edecektir. Buna göre varlığı için başka bir varlığa ihtiyaç duyduğunu fark edince ihtiyaç duyduğu varlıkla ilişkisini yeniden oluşturacaktır. İkincisi, kendisini bilen insan sonlu, sınırlı ve geçici bir varlık olduğunu anlayacak, dünyayla, toplumla, diğer fertlerle ve temelde Tanrı ile ilişkisini bu düşünce üzerinden temellendirecektir. Üçüncü, kendini bilen insan somut anlamda kendisini sağlıklı kılacak, hayatını devam ettirecek veya kolaylaştıracak şeyleri öğrenmeye çalışacak, kendi refah seviyesini yükseltecektir. Dördüncüsü, kendini bilen insan aslında neyi bilip neyi bilemeyeceğinin farkına varacaktır. Bu nedenle düşünce tarihinde en üstün bilginin kendini bilmek olduğu hep vurgulanmıştır. Bu anlamda Sokrates’in ‘bildiğim bir şey varsa o da hiçbir şey bilmediğimdir,’ sözünü unutmamak gerekir. Daha birçok nedenden dolayı ‘kendini bil öğretisi’ temel ahlaki öğretilerden birisi olmuştur. Biz bu çalışmada bu öğretiyi bilmek, bulmak ve olmak şeklinde üç aşama biçiminde değerlendireceğiz.

Anahtar Kelimeler

Gnothi Sauton, Kendini Bil, Erdem, İnsan, Tanrı

The Doctrine of 'Know Thyself' as a Virtue

Öz

The doctrine of 'know thyself' has been one of the basic moral teachings of almost all religious mystical structures in the history of thought. Because in order for a human to act morally, he must first know himself and know the purpose of his existence. A human who makes sense of his existence and purpose of existence will act according to this purpose, and eventually will be virtuous. Knowing the purpose of human existence is important in many ways. First, he will realize whether he is self-sufficient to exist. Secondly, a human who knows himself will understand that he is a finite, limited and temporary being, and will base his relationship with the world, society, other individuals and God on this thought. Third, a human who knows himself will try to learn things that will make him healthy, continue his life or make it easier, and increase his own level of well-being. Fourth, the human who knows himself will realize what he actually knows and what he does not know. For this reason, it has always been emphasized in the history of thought that the highest knowledge is self-knowledge. In this sense, it should not be forgotten that Socrates said "if there is one thing I know, it is that I know nothing". For many other reasons, the 'know thyself doctrine' has become one of the fundamental moral teachings. In this study, we will evaluate this teaching in three stages as knowing, finding and perfection.

Anahtar Kelimeler

Gnothi Sauton, Know Thyself, Virtue, Human, God

Kaynakça

• Aristotle. Metaphysics. London: George Bell and Sons, 1896.
• Arslan, Ahmet. İlkçağ Felsefe Tarihi 2 / Sofistlerden Platon’a. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2017.
• Augustine, Saint. The Confessions of Saint Augustine. trans. Edward B. Pusey. New York: The Modern Library, 1949.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 2013.
• Çam, Nusret. Aşk Dini. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2011.
• Çınar, Aliye. “Modern Düşüncede İnsanın Kendini Bilmesi”. Muhafazakar Düşünce Dergisi 2/6 (2005), 107-120.
• Eflâtun. Birinci Alkibiades. çev. İrfan Şahinbaş. İstanbul: MEB Yayınları, 1989.
• Eucken, Rudolf. Yaşamın Anlamı ve Değeri. çev. Ahu Karasulu. İstanbul: İzdüşüm, 2000.
• Foucault, Michel. “Tecnologies of The Self”. Tecnologies of the Self A Seminar with Michel Foucault. USA: Massachusetts University Press, 1988.
• Gusdorf, George. İnsan ve Tanrı. çev. Zeki Özcan. Bursa: Emin Yayınları, 2013.
• Kierkegaard, Søren. Concluding Unscientific Postscript to Philosophical Fragments. Princeton: Princeton University Press, 1992.
• Kierkegaard, Soren. Günlüklürden ve Makalelerden Seçmeler. çev. İbrahim Kapaklıkaya. İstanbul: Anka Yayınları, 2005.
• Kierkegaard, Søren. Korku ve Titreme. çev. İbrahim Kapaklıkaya. İstanbul: Ağaç Kitabevi Yayınları, 2011.
• Kierkegaard, Soren. Ya /Ya Da. çev. Nur Beier. İstanbul: Alfa Yayınları, 2020.
• Konuk, Ahmed Avni. Mesnevî-i Ma’nevi Şerhi. Konya: Rumi Yayınları, 2013.
• Platon. Phaidon. çev. Hamdi Ragip Atademir. İstanbul: Sosyal Yayınları, 2001.
• Platon. Protagoras. çev. Nurettin Kösemihal. İstanbul: Sosyal Yayınları, ts.
• Plotinus. The Enneads. çev. Stephen MacKenna. London: Faber and Faber Limited, ts.
• Rousseau, Jean Jacques. İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kökeni. çev. Ertuğ Ergün. Ankara: Yeryüzü Yayınevi, 2003.
• Schumacher, E. F. A Guide for The Perplexed. London: Cox & Wyman Ltd, 1986.
• Şeriati, Ali. Kendini Bilmek. çev. Selim Naci Karaarslan. Ankara: Endişe Yayınları, 1990.
• Şimşek, İsmail. Düşünce Tarihinde Tanrı’nın Özgürlüğü Sorunu. Ankara: Elis Yayınları, 2017.
• Tatçı, Mustafa. Yunus Emre Dîvân-ı İlâhiyât. İstanbul: Kapı Yayınları, 2012.
• Topaloğlu, Aydın. Filozofların Tanrısı: Teistik Perspektif. İstanbul: Ufuk Yayınları, 2014.
• Vico, Giambattista. Yeni Bilim. çev. Sema Önal. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2007.