The issue of praying in and on the Kaʿba

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 172 - 192, 01.07.2023

Mustafa Karabacak

https://doi.org/10.32711/tiad.1230519

Öz

The Kaʿba is the first temple built on earth. The Kaʿba is also the ḳibla for prayer; For Had̲j̲d̲j̲, it is the place around which circumambulation is done. The fact that the qibla is at the center of circumambulation in Had̲j̲d̲j̲ and ʿUmra as in prayer, entering the Kaʿba and performing prayers there created a desire for Muslims to visit and worship there. Another reason is the belief that since the Kaʿba is the center for prayer, the reward to be obtained from the prayer performed inside the Kaʿba will be high. In this article, If the Prophet did not enter the Kaʿba, the narrations about when he entered and whether he prayed inside will be examined. Another issue to be examined in the article is that although the whole world was made a mosque for the Ummah of Muhammad, some narrations mention places where praying is prohibited. It is stated that one of the seven places where it is forbidden to pray is above the Kaʿba. Another subject to be examined in the study is the narrations that prohibit praying on the Kaʿba. The narrations in question will be evaluated in terms of hadith technique.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Kaʿba, Baytullah, Prayer, The Prophet

Kâbe’nin İçinde ve Üzerinde Namaz Kılma Meselesi

Öz

Kâbe, yeryüzünde kurulan ilk mâbeddir. Kâbe aynı zamanda namaz için kıble; hac için ise etrafında tavâfın yapıldığı mekândır. Kıblenin namazda olduğu gibi hac ve umrede tavâfın merkezinde olması Kâbe’nin içine girilip orada namaz kılınması Müslümanlarda orayı ziyaret ve ibadet etme isteği oluşturmuştur. Bir başka etken de Kâbe’nin namaz için merkez olması ve içinde kılınacak namazdan elde edilecek sevabın fazla olacağı inancıdır. Bu makalede Hz. Peygamber’in Kâbe’nin içine girip girmediği şayet girdi ise ne zaman girdiği ve içeride namaz kılıp kılmadığı ile ilgili rivayetler araştırmaya dâhil edilmiştir. Makalede araştırılacak bir başka konu ise bütün yeryüzü Muhammed Ümmetine mescid kılınmasına rağmen bazı rivayetlerde namaz kılmanın yasaklandığı yerlerden bahsedilmektedir. Namaz kılmanın yasak olduğu yedi yerden birinin de Kâbe’nin üzeri olduğu belirtilmiştir. Çalışmada değerlendirilecek bir başka konu da Kâbe’nin üzerinde namaz kılmayı yasaklayan rivayetlerdir. Söz konusu rivayetler hadis tekniği bakımından değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Kâbe, Beytullah, Namaz, Hz. Peygamber

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed. el-Müsned. 6 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2. Basım, 1982.
• Azîmâbâdî, Muhammed Eşref b. Emir el-. Avnu’l-Ma‘bûd şerhu Süneni Ebî Dâvûd. 14 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, 2. Basım, 1415.
• Bedruddîn el-ʿAynî, Ebû Muḥammed Maḥmûd b. Aḥmed. Nuḫabu’l-Efkâr fî Tenḳîḥi Mebânî’l-Aḫbâr fî Şerḥi Meʿânî’l- Âs̱âr. thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhîm. 19 Cilt. b.y.: y.y., 1429/2008.
• Bedruddîn el-ʿAynî, Ebû Muḥammed Maḥmûd b. Aḥmed. ʿUmdetu’l-Ḳârî Şerḥu Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. 25 Cilt. Beyrut: Dâru İḥyâi’t-Turâs̱i’l-ʿArabî, ts.
• Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr el-. Müsnedü’l-Bezzâr. thk. Mahfûz Abdurrahman Zeynüllah vd. 18 Cilt. Medine: Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hıkem, 1988.
• Buḫârî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. İsmâʿîl b. İbrâhîm el-Buḫârî el-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muḥammed Zuheyr en-Nâṣır. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Ṭavḳi’n-Necât, 1422.
• Buḫârî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. İsmâʿîl b. İbrâhîm el-Buḫârî el-. et-Târîḫu’l-Kebîr. thk. Heyet. 8 Cilt. Haydarabad: Dâiratü’l-Meʿârifi’l-ʿOs̱mâniyye, ts.
• Bûsîrî, Ebu’l-Abbâs Ahmed b. Ebû Bekr el-. Misbâhu’z-zücâce fî zevâidi İbn Mâce. thk. Muhammed el-Muntakî el- Kişnevî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Arabiyye, 2. Basım, 1403.
• Dâreḳuṭnî, Ebü’l-Ḥasen ʿAlî b. Ömer b. Ahmed ed-. Sunenu’d-Dâreḳuṭnî. 5 Cilt. Beyrut: Muʾessesetu’r-Risâle, 1424/2004.
• Dârimî, Ebû Muḥammed ʿAbdullâh b. ʿAbdurrahman et-Temîmî ed-. Sunenu’d-Dârimî. thk. Ḥuseyn Selîm ʾEsed ed-Dârânî. 4 Cilt. b.y.: Dâru’l-Muğnî, 1412/2000.
• Dâvûdoğlu, Ahmet. Sahîh-i Müslim Tercemesi ve Şerhi. 12 Cilt. İstanbul: Sönmez Yayınları, 1980.
• Dinçer, Süleyman. Kur’an-ı Kerim’de Kâbe. Tokat: Gazi Osmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Ebû Dâvûd, Suleymân b. el-Eşʿas̱ es-Sicistânî. Sünenü Ebî Dâvûd. thk. Muḥammed Muḥyiddîn ʿAbdulḥamîd. 4 Cilt. Beyrut: el-Mektebetu’l-ʿAṣriyye, ts.
• Günel, Fuat. “Hicr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/455-456. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Hattâbî, Ebû Süleyman Hamd b. Muhammed el-. Aʿlâmü’l-ḥadîs̱ fî şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. thk. Muhammed b. Sa’d b. Abdirrahman Âli Suûd. 4 Cilt. Beyrut: İhyâu Türasi’l-İslâmiyye, 1409.
• Hererî, Muhammedu’l-Emîn b. Abdillah el-. el-Kevkebu’l-vehhâc fî şerhı Sahîhı Müslim b. Haccâc. 26 Cilt. Mekke: Dâru’l-Minhâc, 1430.
• Ḥuseyn b. Muḥammed el-Maġribî, el-Ḥuseyn b. Muḥammed b. Saʿîd el-Lâʿî el-. el-Bedru’t-Temâm Şerḥu Buluġi’l- Merâm. thk. ʿAlî b. ʿAbdullâh ez-Zeben. 10 Cilt. b.y.: Dâru Hicr, 1414/1994-1428/2007.
• Isbâhânî, Ebû Nuaym Ahmed b. Abdillah el-. Hılyetu’l-evliyâ ve tabâtu’l-esfiyâ. 10 Cilt. Mısır: es-Seâde, 1394.
• İbn Battâl, Ebu’l-Hüseyin Ali b. Halef. Şerhu Sahîhı’l-Buhârî. thk. Ebû Temîm Yasir b. İbrahim. 10 Cilt. Riyad: Mektebetu’r-Rüşt, 2. Basım, 1423.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekir Abdullah b. Muhammed. Müsnedü İbn Ebî Şeybe. thk. Âdil b. Yusuf el-Azâzî- Ahmed b. Ferid el-Mezîdî. 2 Cilt. Riyad: Dâru’l-Vatan, 1997.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed. el-Kitabu’l-Musannef fi’l-ehâdîs ve’l- âsâr. thk. Kemal Yusuf el- Hût. 7 Cilt. Riyad; Beyrut: Mektebetü’r-Rüşd, 1409.
• İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fadl Ahmed b. Ali. Fethu’l - bârî şerhu sahîhi’l- Buhârî. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1379.
• İbn Ḥibbân, Ebû Ḥâtim Muḥammed b. Ḥibbân el-Bustî. el-Mecrûḥîn mine’l-Muḥaddis̱în ve’ḍ-Duʿafâ ve’l-Metrûkîn. thk. Maḥmûd İbrahim Zâyed. 3 Cilt. Halep: Dâru’l-Vaʿy, 1396/1976.
• İbn Ḥibbân, Ebû Ḥâtim Muḥammed b. Ḥibbân el-Bustî. es-Ṣaḥîḥ. thk. Şuʿayb el-ʾArnaʾûṭ. 18 Cilt. Beyrut: Muʾessesetu’r-Risâle, 1408/1988.
• İbn Mâce, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. Yezîd el-Ḳazvînî. Sunenu İbn Mâce. thk. Muḥammed Fuâd ʿAbdulbâḳî. 2 Cilt. b.y.: Dâru ʾİḥyâʾi’l-Kutubi’l-ʿArabiyye, ts.
• İbn Saʿd, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. Saʿd b. Menîʿ. eṭ-Ṭabaḳâtu’l-Kubrâ. thk. Muḥammed ʿAbdulḳâdir ʿAṭâ. 8 Cilt. Beyrut: y.y., 1410/1990.
• İbn Şebbe, Ebû Zeyd Ömer. Târihu’l-Medine li’bni Şebbe. thk. Fehîm Muhammed Şeltût. 4 Cilt. Cidde, 1399.
• İbn ʿAbdülber en-Nemerî, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. ʿAbdillâh b. Muḥammed. et-Temhîd li mâ fî’l-Muvaṭṭaʾ mine’l-Meʿânî ve’l-ʾEsânîd. thk. Muṣṭafâ b. ʾAḥmed el-ʿAlevî, Muḥammed ʿAbdulkebîr el-Bekrî. 24 Cilt. Mağrib: Vezâratu ʿUmumi’l-Evḳâf ve’ş-Şuʾûni’l-İslâmiyye, 1387/1967.
• İbnu’l-Es̱îr, Ebû’s-Saʿâdât el-Mubârek b. Muḥammed el-Cezerî. Câmiʿu’l-Uṣûl. thk. ʿAbdulḳâdir el-Arnaûṭ. 12 Cilt. b.y.: Dâru’l-Ḥulvânî, 1389/1969-1392/1972.
• İbnu’l-Mulaḳḳın, Ebû Ḥafṣ ʿOmer b. ʿAlî b. Aḥmed el-Mıṣrî. et-Tavḍîḥ li Şerḥi’l-Câmiʿi’ṣ-Ṣaḥîḥ. Dımaşk: y.y., 1429/2008.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn ʿAbdurraḥmân b. ʿAlî b. Muḥammed el-Bağdâdî. eḍ-Ḍuʿafâʾ ve’l-Metrûkûn. thk. ʿAbdullâh el-Ḳâḍî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1406/1985.
• Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meâli. çev. Hayrettin Karaman vd. Ankara: TDV Yayınları, 1993.
• Keşmîrî, Muhammed Enver Şâh el-. Feydu’l-bârî alâ Sahîhı’l-Buhârî. thk. Muhammed Bedr Âlim. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, 1426.
• Mâlik b. Enes, Ebû ʿAbdullâh Mâlik b. Enes b. Mâlik el-Medenî. el-Muvaṭṭaʾ. thk. Muḥammed Fuʾâd ʿAbdulbâḳî. Beyrut: y.y., 1406/1985.
• Miras, Kâmil. Sahih-i Buharî Muhtasarı Tecrîd-i Sarih Tercemesi. 12 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1982.
• Munâvî, Zeynuddîn Muḥammed ʿAbdirraûf b. Tâcu’l-ʿÂrifîn el-Ḥaddâdî el-. et-Teysîr bi Şerḥi’l-Câmiʿi’ṣ-Ṣağîr. 2 Cilt. Riyad: Mektebetu’l-İmâm eş-Şâfiʿî, 1408/1988.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyin Müslim b. Haccac el-Kuşeyrî. el-Câmiu’s-Sahîh. 3 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1401.
• Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb en-. es-Sünen. 5 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2. Basım, 1401.
• Nesâʾî, Ebû ʿAbdurraḥmân Aḥmed b. Şuʿayb el-Ḫorâsânî en-. eḍ-Ḍuʿafâʾ ve’l-Metrûkûn. thk. Maḥmûd İbrahim Zâyed. Halep: y.y., 1396/1976.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Muḥyiddîn Yaḥyâ b. Şeref en-. Şerḥu’n-Nevevî ʿalâ Muslim. 18 Cilt. Beyrut: Dâru İḥyâi’t- Turâs̱i’l-ʿArabî, 1392/1972.
• Sandıkçı - Koçak, Kemal, Muhsin. Câmiu’l-Usûl Tercüme ve Şerhi. 19 Cilt. İstanbul: Ensar Yayınları, 2008.
• Ṣanʿânî, Ebû İbrahîm Muḥammed b. İsmail el-Kaḥlânî eṣ-. et-Tenvîru Şerḥu’l-Câmiʿi’ṣ-Ṣaġîr. thk. Muḥammed İsḥâḳ Muḥammed İbrâhîm. 11 Cilt. Riyad: Mektebetu Dâru’l-İslâm, 1432/2011.
• Ṣanʿânî, Ebû İbrahîm Muḥammed b. İsmail el-Kaḥlânî eṣ-. Subulu’s-Selâm. 2 Cilt. b.y.: y.y., 1419/1998-1420/2000.
• Seraḫsî, Muḥammed b. Aḥmed b. Ebî Sehl Şemsü’l-ʾEimme es-. el-Mebsûṭ. thk. Ḫalîl Muḥyiddîn el-Meyyis. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr li’t-Ṭabâʿati ve’n-Neşri ve’t-Tevzîʿi, 1421/2000.
• Suheylî, Ebû’l-Ḳâsım ʿAbdurrahman b. ʿAbdullâh b. Aḥmed es-. er-Ravḍ’ul-Unf fî Şerḥi’s-Sîreti’n-Nebevîyye. thk. ʿUmar ʿAbdusselâm es-Selâmî. 7 Cilt. Beyrut: Dâru İḥyâi’t-Turâs̱i’l-ʿArabî, 1421/2000.
• Süyûtî, Abdurrahman b. Ebû Bekr Celâleddin es-. et-Tevşîh şerhu’l-Câmiı’s-Sahîh. thk. Rıdvan Câmi‘ Rıdvân. 9 Cilt. Riyad: Mektebetu’r-Ruşt, 1419.
• Şevkânî, Muḥammed b. ʿAlî b. Muḥammed el-Yemenî eş-. Neylu’l-Evṭâr. thk. ʿIṣâmuddîn eṣ-Ṣabâbıṭî. 8 Cilt. Mısır: Dâru’l-Ḫadîs̱, 1413/1993.
• Şınkîtî, Muhammed Hadır b. Seyyid Abdullah eş-. Kevseru’l-meânî’d-derârî fî keşfi habâyâ sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1415.
• Taberânî, Ebü’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed et-. el-Mu’cemu’l-Kebîr. thk. Hamdî b. Abdulmecit es-Selefî. 25 Cilt. Kahire: Hamdî b. Abdulmecit es-Selefî, 2. Basım, ts.
• Tahâvî, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed et-. Şerhu Meâni’l-Âsâr. thk. Muhammed Zehrâ en-Neccâr vdğr. 5 Cilt. Medine: Alemu’l-Kütüb, 1414.
• Tilmisânî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed et-. Miftâhu’l-vusûl ilâ binâi’l-fürû‘ ale’l-usûl. thk. Muhammed Ali Firkûs. Beyrut: Müessesetü’r-Reyyân, 1419.
• Tirmiẕî, Ebû ʿÎsâ Muḥammed b. ʿÎsâ et-. es-Sunen. thk. Beşşâr ʿAvvâd Maʿrûf. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1998.
• Ünal, Sadettin. “Kâbe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/14-21. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Velevî, Muhammed b. Ali el-. el-Bahru’l-muhîd es-Seccâc fî şerhı Sahîhı’l-İmâmi Müslim b. el-Haccâc. 45 Cilt. b.y.: Dâru İbni’l-Cevzî, 1436.
• Yaşaroğlu, M. Kâmil. “Kâbe (Fıkıh)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/21-22. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Ẕehebî, Ebû ʿAbdillâh Şemsüddîn Muḥammed b. Aḥmed b. ʿOs̱mân eẕ-. Siyeru Aʿlâmi’n-Nubelâ’. 18 Cilt. Kahire: Dâru’l-Ḫadîs̱, 1427/2006.
• Zeylâî, Ebû Muhammed Abdullah b. Yusuf ez-. Nasbu’r-râye li ehâdîsi’l-Hidâye. thk. Muhammed Avvâme. 4 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-Reyyân, 1418.
• Zuhaylî, Vehbe b. Mustafâ ez-. et-Tefsîru’l-Münîr fi’l-akîdeti ve’ş-şerîati ve’l-menheci. 30 Cilt. Dımaşk: Dâru’l-Fikri’l-Muâsır, 2. Basım, 1418.
• Zurḳânî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. ʿAbdulbâḳî b. Yûsuf el-Mâlikî ez-. Şerḥuz-Zurḳânî ʿalâ’l-Mevâhibi’l- Ledunniye bi’l-Menḥi’l-Muḥammediyye. 12 Cilt. b.y.: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1417/1996.