Religious Education and Spiritual Guidance in Juvenile Penal Institutions

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 731 - 758, 31.12.2024

Cevdet Tekin

https://doi.org/10.32711/tiad.1548405

Öz

The purpose of the present study is to identify the problems related to religious education and spiritual guidance (RSG) activities carried out by the Presidency of Religious Affairs (PRA) in juvenile penal institutions (JPI) and to develop recommendations on the subject. The study group of the research consists of a total of 44 convicted and detained (C-D) children, 11 girls and 33 boys, staying in Yenişehir Women's Closed Penal Institution, which have a juvenile's section, Maltepe, Aliağa and Sincan Juvenile and Youth Closed Juvenile's Penal Institutions. The fact that there are no other studies examining the DEMAR problems of C-D children makes our study important. The study was conducted using qualitative research approach and designed in a phenomenological pattern. Face-to-face interview techniques were used to collect data. A semi-structured interview form developed by the researcher was used in the interviews. The data collected from C-A children in June, July and August 2021 were analyzed through content analysis, and themes were obtained from categories and codes. In conclusion, the problems related to the Ministry of Justice (MJ), the General Directorate of Prisons and Detention Houses (GDPDH) and JPI; three sub-themes were obtained: problems related to PRA, muftis offices and religious officials, and problems related to C-D children themselves. 23 codes were identified under these themes. Recommendations were developed in connection with the results obtained.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Spiritual Counseling, Convicted and Detained Children, Religious Officials, Rehabilitation.

Çocuk Ceza İnfaz Kurumlarında Din Eğitimi ve Manevi Rehberlik

Öz

Bu çalışmanın amacı; Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) tarafından çocuk ceza infaz kurumlarında (ÇOCİK) yürütülen din eğitimi ve manevi rehberlik (DEMAR) faaliyetiyle ilgili problemleri tespit etmek ve konuyla ilgili öneriler geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu çocuk bölümü bulunan Yenişehir Kadın Kapalı, Maltepe, Aliağa ve Sincan Çocuk ve Gençlik Kapalı ÇOCİK’lerde kalan 11’i kız 33’ü erkek olmak üzere toplam 44 hükümlü ve tutuklu (H-T) çocuk oluşturmaktadır. H-T çocukların DEMAR problemlerini inceleyen başka çalışma bulunmaması, çalışmamızı önemli kılmaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemiyle yapılmış ve fenomenoloji deseninde tasarlanmıştır. Veri toplamada yüz yüze görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşmelerde, araştırmacının geliştirdiği yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. 2021 yılı Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında H-T çocuklardan toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiş, kod ve kategorilerden temalara ulaşılmıştır. Sonuçta Adalet Bakanlığı (AB), Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü (CTEGM) ve ÇOCİK’lere ilişkin problemler; DİB, müftülükler ve din görevlilerine ilişkin problemler ile H-T çocuklara ilişkin problemler olmak üzere üç alt tema elde edilmiştir. Bu temalar altında 23 kod tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlarla bağlantılı olarak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Din Eğitimi, Manevi Rehberlik, Hükümlü ve Tutuklu Çocuklar, Din Görevlileri, İyileştirme.

Etik Beyan

Bursa Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü, Yayın Etiği Kurulu Başkanlığının 26.02.2021 Tarih 2021-02 No.lu kararı ile Etik Kurul Kararı alınmıştır.

Kaynakça

• ABDEKÜK, Adalet Bakanlığı Ders ve Ek Ders Ücretleri Kararnamesi (88/6991). Resmî Gazete 6991 (23 Ağustos 1983). Erişim 5 Eylül 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18190.pdf
• ABDESiBKK, Adalet Bakanlığı Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı (Karar No. 12226). Resmî Gazete 26561 (23 Haziran 2007). Erişim 5 Eylül 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/06/20070623-3.htm
• Acar, Rıdvan. Mardin İl Bölgesinde Okullardaki Sosyal Etkinliklerin (Tiyatro, Müzik, Spor, Dans, Şenlikler) Lise Dönemi Ergen (14-18 yaş) Kişiliğe Etkileri. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017).
• ADİP, Adalet Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı İş Birliği Protokolü. Türkiye: Adalet Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, (2019). Erişim 5 Eylül 2020. https://cte.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/4122019160046diyanet.pdf
• Akgün Kostak, Melahat vd. “Hastanede Yatarak Tedavi Gören 3-6 Yaş Çocukların Uyku Alışkanlıklarının Belirlenmesi”. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 3/1 (2016),123-132.
• Altıntaş, Muhammet Esat. “Ceza İnfaz Kurumlarında Gerçekleştirilen Manevî Rehberlik ve Din Hizmetleri Üzerine Nitel Bir Araştırma (Kayseri Örneği)”. Diyanet İlmî Dergi 55 (2019), 81-119.
• Altunkaya, Hatice. “Ceza İnfaz Kurumlarında Değerler Eğitiminin Öğretmen ve Hükümlü-Tutuklu Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi”. Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. ed. Arzu Güvenç Saygın-Murat Saygı. 1/767 (766-791). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, 2016.
• Arnett, Jeffrey J. Adolescence and Emerging Adulthood. New Jersey: Prentice Hall, 2001.
• Aşlamacı, İbrahim - Yılmaz, Âdem. “Cezaevlerinde Yürütülen Din Hizmetleri ve Manevi Rehberliğin Niteliği: Cezaevi Vaizlerinin Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma”. Cezaevi Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. ed. Mahmut Zengin vd. 17-38. İstanbul: DEM Yayınları, 2018.
• Bacaksız, Pınar. “Cezalandırma ve Topluma Yeniden Kazandırması”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 16 (2014), 4917-4941.
• Balaban, Özlem - Özen, Samet. “Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tutuklu ve Hükümlülerin Eğitim Faaliyetlerine İlişkin Algıları: T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Örneği”. Çalışma İşleri Dergisi, 6/1 (2015), 37-52.
• Başkale, Hatice. “Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 9/1 (2016), 23-28.
• Bayraktar, M. Faruk. Türkiye'de Vaizlik. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1997.
• Bildirici, Yaşar vd. “Okul Çocuklarında Uyku Bozukluğu Semptomları ile Sağlıklı Yaşam Davranışları Arasındaki İlişki”. Osmangazi Tıp Dergisi 45/5 (2023), 732-746.
• Bilgiç, Şükrü. Hapsedilme, İyileştirilme ve Yeniden Suç İşleme. Ankara: Vadi Yayınları, 2012.
• Bulut, Safiye Sarıcı - Alpan, Gülgün Bangir. “Lise Öğrencilerinin Ders Çalışmaya, Desteklenmeye ve Güdülenmeye İlişkin Görüşleri”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,19/1 (2021), 123-144.
• CGTİHK, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun. (Kanun No. 5275). Resmî Gazete 25685 (29 Aralık 2004). Erişim 5 Eylül 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/12/20041229.htm#1
• Ching, Gregory S. “Looking into the Issues of Rewards and Punishment in Students”. International Journal of Research Studies in Psychology 1/2 (2012), 29-38.
• CİKYGTİHY, Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmelik. Resmî Gazete 31083 (29 Mart 2020). Erişim 5 Eylül 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/03/20200329-9.pdf
• Coştu, Kâmil. “Hayat Boyu Eğitim Bakımından Ceza ve İnfaz Kurumlarındaki Tutuklu ve Yükümlülere Yönelik Vaaz ve Dini Danışmanlık Hizmetleri”. Vaaz ve Vaizlik Sempozyumu. 2/30-39. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Coyle, Andrew. Cezaevi Yönetimine İnsan Haklarını Göz Önüne Alan Bir Yaklaşım. çev. İngiltere Dışişleri Bakanlığı. Londra: Uluslararası Cezaevi Araştırma Merkezi, 2002.
• Çavuşoğlu, Hicran. Çocuk Sağlığı Hemşireliği. Ankara: Sistem Ofset Basımevi, 2008.
• Çınar, Fatih. “Ceza İnfaz Kurumlarında Din Eğitimi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/29 (2016), 131- 149.
• Çınar, Fatih. “Ceza İnfaz Kurumlarındaki Din Hizmetlerinde Cezaevi Vaizlerinin Karşılaştıkları Sorunlar”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/43 (2016), 2401-2418.
• Çimen, Âdem. “Ceza İnfaz Kurumlarında Sosyalleşme ve Islah İlişkisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/2 (9 Aralık 2015), 159-188.
• Demir, Mehmet Kaan - Arı, Ercan. “Öğretmen Sorunları- Çanakkale İli Örneği”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 32/1 (2013), 107-126.
• DİBKGHK, Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun (Kanun No. 633). Resmi Gazete 12038 (2 Temmuz 1965). Erişim 5 Eylül 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12038.pdf
• Dilekmen, Mücahit - Ada, Şükrü. “Öğrenmede Güdülenme”. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 1 (2005), 113-123.
• Erbay, Ayhan. “Çocuk Ceza İnfaz Kurumlarının Çocuk Tutuklu/Hükümlüler Üstündeki Psikolojik Etkileri”. Aydın Toplum ve İnsan Dergisi 1 (2017), 23-33.
• Fidan, Nurettin - Erden, Münire. Eğitime Giriş. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 1994.
• Giddens, Anthony. Sosyoloji, haz. H. Özel, C. Güzel. Ankara: Ayraç Yayınları, 2000.
• Göksoy, Süleyman. “Okulların Altyapı Yeterliliği”. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi 1/1 (2017), 9-15.
• GSMHDDY, Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik. Resmî Gazete 31349 (29 Aralık 2020). Erişim 5 Eylül 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/12/20201229- 3.htm
• Gürler, Âdem. Din ve Suç: Hükümlüler Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma, Isparta: Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
• Güzel, Dilek - Şimşek, Ahmet. “Milli Eğitim Şûralarında Ders Kitapları”. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23/23 (23 Mayıs 2014), 172-216.
• GYHTEİDH, Genç ve Yetişkin Hükümlü ve Tutukluların Eğitim ve İyileştirilme İşlemleri ve Diğer Hükümler Genelge. Türkiye: Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü, 2007. Erişim 5 Eylül 2020. https://cte.adalet.gov.tr/Home/BilgiDetay/13
• HTÖHY, Hükümlü ve tutukluların Ödüllendirilmesi Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete 28603 (30 Mart 2013). Erişim 5 Eylül 2020. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/12/20201229-3.htm
• Işık, Harun - Demir Abdullah. Ceza İnfaz Kurumları Din Hizmetleri Rehberi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2012.
• Işık, Harun. "Ceza İnfaz Kurumları Bağlamında Manevi Rehberliğin Teorik Temelleri: İngiltere ve Türkiye'deki Uygulamaların Karşılaştırılmalı Olarak Değerlendirilmesi". Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. ed. Ali Ayten vd. 2/2015-236. İstanbul: Dem Yayınları, 2016.
• Işık, Harun. “Ceza İnfaz Kurumlarında Din Hizmetleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 3/12 (2010), 250-263.
• İğde, İsrafil. Mahkûmları Suça Yönelten Faktörler ve Din Anlayışları Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• Jody Sundt vd., “The Role of the Prison Chaplain in Rehabilitation”. Journal of Offender Rehabilitation 35/3-4 (2002), p. 59-86.
• Karademir, Kemal. Suçluların Topluma Kazandırılmasında Din Eğitiminin Rolü. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1997.
• Karafazlı, Hazel - Tuna Cem, “Türkiye’de Cezaevlerinde Uygulanan Eğitim Politikaları”. EYPO 1/2 (2020), 42-53.
• Karan, Cuma. “Cezaevlerinde Din Hizmetleri ve Mahkûmlarla İletişim Dili”. Diyanet İlmi Dergi 49/1 (2013), 107- 122.
• Kaya, Zeki. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 2006.
• Koç, Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Cezaevlerindeki Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri (1950-2018): Sınırlılıklar ve Bir Eğitim Programı”. Cezaevi Hizmetlerinde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. ed. Mahmut Zengin vd. 1/321-371. İstanbul: DEM Yayınları, 1. Basım, 2019.
• Kuş, Elif. Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri, Nicel mi, Nitel mi? Ankara: Anı Yayıncılık, 2009.
• Küçükahmet, Leyla. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Gazi Büro Kitabevi Yayınları, 1994.
• Lasswell, Jennifer - Kargın, Vedat. “Çocuk Mahkûmlara Uygulanan Bilişsel Davranış Tedavisi Etkili Bir Suç Önleme Yöntemi midir?”, Suç Önleme Teorik ve Pratik Değerlendirme. ed. M. Alper Sözer - Daniel R. Lee. 157- 178. Ankara: Adalet Yayınevi, 2011.
• Özdemir, Şuayip. "Cezaevi Din Görevlileri ve Yöneticilerine Göre Cezaevlerinde Din Eğitimi". Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 2 (2002), 1-19.
• Özdemir, Şuayip. “Cezaevi Din Hizmetlerinin Yeterlilik Sorunu”. Hapishane Kitabı. ed. Emine Gürsoy Naskalî - Hilal Oytun Altun. 346-358. İstanbul: Kitabevi Yay., 2005.
• Özdemir, Şuayip. “Cezaevlerinde Din Eğitimi ve Dini Danışmanlık", Din Eğitimi, ed. Mustafa Köylü - Nurullah Altaş. 363-392. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2012.
• Özdemir, Şuayip. “Cezaevlerinde Din Eğitiminin Temel Problemlerine Genel Bir Bakış”. Değerler Eğitimi Dergisi 3/9 (2005), 163-175.
• Özdemir, Şuayip. “Cezaevlerinde Dini İletişim ve Rehberlik”, Din Eğitimi, ed. Recai Doğan - Remziye Ege. 453- 480. Ankara: Grafiker Yayınları, 2. Basım, 2013.
• Özdemir, Şuayip. Cezaevlerinde Din Eğitimi. İstanbul: Arı Sanat Yayınları, 2006.
• Sevim, Oğuzhan - Karabulut, Ahmet. “Eğitimde Ödül ve Ceza: Ortaokul Öğretmenlerinin Gözünden Bir Değerlendirme”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 34/2 (2024), 621-631.
• Sievertsen, Hans Henrik - Burgess, Simon. “Schools, Skills, and Learning: The Impact of Covıd-19 on Education”. CEPR Policy Portal. (Erişim 30. 08.2024).
• Şahin, Yasin - Ulucan, Perihan. “Sınıf Öğretmenlerinin Çeşitli Öğretim Yöntem ve Tekniklerini Kullanma Durumları”. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 13/1 (2023), 995-1030.
• Şen, Şaban. Ceza İnfaz Kurumlarında Verilen Eğitim Faaliyetlerinin Yaşam Boyu Öğrenme Açısından Değerlendirilmesi (Zonguldak İli Örneği). Bartın: Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016).
• Şener, Gönül. “Türkiye’de Yaşanan Eğitim Sorunlarına Güncel Bir Bakış”. Millî Eğitim Dergisi 47/218 (2018), 187- 200.
• Şenol, Vesile vd. “Adolesanlarda Uyku Kalitesi ve Etkileyen Faktörler”. Kocatepe Tıp Dergisi 13/2 (Ağustos 2012),93-104.
• Tecim, Erhan. Cezaevlerinde Dini Yaşantı ve Din Algısı. Konya: Konya Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Tekin, Cevdet - Sağlam, İsmail. “Ceza İnfaz Kurumu Öğretmenlerinin Sorunları (Bursa İli Örneği)”. Balıkesir İlahiyat Dergisi 14 (2021), 403-457.
• Tekin, Cevdet. Ceza İnfaz Kurumlarında Din Eğitimi: Çocuk Kapalı Ceza İnfaz Kurumları ve Çocuk Eğitimevleri Üzerine Bir Araştırma. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2022.
• THDAGSİP, Adalet Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı Arasında Tutuklu ve Hükümlülerin Dinî ve Ahlâkî Gelişmelerini Sağlamaya Yönelik İş Birliği Protokolü. Türkiye: Adalet Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı, (2011).
• THDAGSYİP, Adalet Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı Arasında Tutuklu ve Hükümlülerin Dinî ve Ahlâkî Gelişmelerini Sağlamaya Yönelik İş Birliği Protokolü. Türkiye: Adalet Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı, (2001).
• Topuz, İlhan, “Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetlerinde Temel Nitelik ve Yeterlilikler”. Manevi Danışmanlık ve Manevi Rehberlik. ed. Ali Ayten “vd.” 1/237-257. İstanbul: Ensar Yayınevi, 2016.
• Turgut, Hüseyin. Cezaevi İdaresi. Ankara: Yarı Açık Cezaevi Matbaası, 1986.
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 10. Basım, 2016.
• Zengin, Oğuzhan. “Görüşmeye Başlama: İlk Görüşme ve Amacın Belirlenmesi”, Sosyal Hizmette Görüşme İlke ve Teknikleri, ed. Gülay Günay. 26-44. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, 2018.