Kur’ân Âyetleri Işığında Lût Kavminin Eylemleri ve Günümüze Yansımaları

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 934 - 956, 31.12.2024

Muhyettin Polat

https://doi.org/10.32711/tiad.1551153

Öz

Kur’ân-ı Kerim’de; yüce Allah’ın insanlık tarihinin başlangıcından bu yana gelmiş geçmiş bütün kavimleri, peygamberler vasıtasıyla ilâhî emir ve yasaklarına uymaya davet ettiği bildirilmektedir. İşte o kavimlerden biri de “livâta” (eşcinsellik) “sihâk” (lezbiyenlik) ve “fuhuş” gibi fiilleri işleyen Lût kavmidir. Livâta eylemi, Kur’ân-ı Kerim’de, fuhuş olarak nitelenmektedir. Lût kavminin, kimlik haline getirerek yaygınlaştırdıkları ve bir insanlık sorunu olan bu eylemlerin günümüzde de artarak devam ettiği görülmektedir. Bu makale, Lût kavminin helâkına sebep olan “livâta” ve livâta ile ilişkili “sihâk” ve “fuhuş” kavramlarının sözlük ve terim anlamları ile bu kavramların Kur’ân, hadis ve tefsir kaynaklarında nasıl geçtikleri ve hangi anlamlarda kullanıldıklarının yanı sıra günümüz dünyasında işlenen bu eylemlerin ve “LGBTİ+” kavramının da Kur’ân, hadis, tarihî kaynaklar ve diğer disiplinlerde hangi anlamları ihtiva ettiklerine ve bu eylemlerin günümüze nasıl yansıdığına odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Hz. Lût, Livâta, Lût kavmi, Sihâk, Fuhuş

The Actions of the People of Lut in the Light of the Qur'anic Verses and Their Reflections on the Present Day

Öz

In the Holy Qur'an, it is reported that Allah (Almighty) has invited all the tribes that have come and gone since the beginning of human history to obey the divine commands and prohibitions through prophets. One of those tribes was the people of Lut who committed acts such as “livâta” (homosexuality), “sihâk” (lesbianism) and “fornication”. Livâta is described as prostitution in the Qur'an. It is seen that these acts, which the people of Lut made an identity and popularized and which are a human problem, continue to increase today. This article focuses on the dictionary and terminological meanings of the concepts of “livâta” and the related concepts of “sihâk” and “prostitution”, which caused the destruction of the people of Lut, and how these concepts are mentioned in the Qur'an, hadith and tafsir sources and in what meanings they are used, as well as the meanings of these acts committed in today's world and the concept of ‘LGBTI +’ in the Qur'an, hadith, historical sources and other disciplines and how these acts are reflected in the present day.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Prophet Lut, Livâta (homosexuality), People of Lut, Sihâk (lesbianism), Prostitution

Kaynakça

• Abdulbaki, Muḥammed Fuâd. el-Muʿcemu’l-mufehres li elfâẓi’l-Ḳur’âni’l-Kerim. Kahire: Dâru’l-Ḥadis̠, 1364/1945.
• Alûsîzâde, Numan. İbn Seyyid Mahmut Efendi. Galiyetü’l-Mevaʻiz. Mısır: Mirîye Matbaası, 1301.
• Atik, Mehmet Kemal. “Kur’ân’da Lût Kavmi ve Düşündürdükleri”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2 (1988), 287-308.
• Avcı, Mustafa. “Osmanlı Hukukunda Livâtanın Cezası”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 26/2 (Eylül 2018), 15-45.
• Balık, Emrah. “Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Lût Kıssasında Zikredilen Olumsuz Tutum ve Davranışların Değerler Eğitimi Açısından Tahlili”. Kocatepe İslami İlimler Dergisi 7/2 (Haziran 2024), 99-120.
• el-Bekri, es-Seyyid. İanetu’t-Talibin. Mısır: Darı Küttübi’l-ʻArâbîyye, 1298.
• Beğavî, Mesut, Alî b. Muhammed b. Ahmed el-Biblâvî el-İdrîsî el-Hüseynî. Tefsiru’l-Beğavî-Meʻâlimu’t-Tenzil. Riyad: Dâru’t-Tayyibe. 1409.
• Beydâvî, Nasıruddîn. Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl. Beyrut: Dâru’l-İhyai’t-Turasi’l-Arabi, 1418/1998.
• Beyhakî, Ebi Bekir Ahmed. b. el-Hüseyin b. Ali. es-Sünenü’l-kübrâ. Mısır: Meclisu Dairetu’l-Mearifu’n-Nizamiyye. 1353/1998.
• Bozkurt, Nebi. “Fuhuş”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi. 13/211-214. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Buhârî, Ebû ʿAbdillâh Muḥammed b. İsmâʿil. el-Câmiu’s-sahih. nşr. Muḥammed Züheyr b. Nasr. 9. Cilt. Dımaşkî: Dâru Tavḳiu’n-Necât, 1422/2001.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Ḥammâd. Tacu’l Luğa ve Sıhahu’l Arabiyye. Kahire: Daru’l-Hadis, 1430/2009.
• CNNTürk.com.“İstanbul'da eşcinsel evlilik”. Erişim 10 Kasım. https://www.cnnturk.com/turkiye/istanbulda-escinsel-evlilik.
• Cürcânî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eş-Şerîf el-Cürcânî el-Hanefî. Kitabu’t-Taʻrîfât. Kahire: Dâru’l-Fadile, 1253.
• Çeker, Orhan. “Livâta”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi. 18/491-492. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Çimen, Abdullah Emin. Neden Helâk Oldular. İzmir: Işık Akademi TDV yayınları, Yayınları, 2007.
• DİB, Diyanet İşleri Başkanlığı “Basın Açıklaması”. 10 Kasım 2024. https://www.diyanet.gov.tr
• Ebû Hayyân, Muhammed. b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelûsi el-Bahru’l-Muhit. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l ʻİlmiyye, 1413/1993.
• Fromm, Erich. Sevme Sanatı. çev. Işıtan Gündüz, y.y: Say Yayınları, 1985.
• Gerçek Taraf. “İzmir’de Eşcinsel İki Erkek Evlendi”. Erişim 10 Kasım 2024. https://gercektaraf.com/gundem-izmirde-escinsel-iki-erkek-evlendi-video-haber
• Güven, Umut. Lgbt+ Temel Kavramlar Atölye Kolaylaştırıcı Kılavuzu. Ankara: Atalay Konfeksiyon Matbaacılık, 2021.
• Haberler.Com. “İstanbul'da İlk Eşcinsel Evlilik”. Erişim 10 Kasım 2024. https://www.haberler.com/guncel/istanbul-da-ilk-escinsel-evlilik
• Harman, Ömer Faruk. Lût”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi. 27/227-228. Ankara: TDV Yayınları. 2003.
• Hazin, Ebü’l-Hasen Alaüddin Alî. b. Muhammed b. İbrâhîm el-Hâzin el-Bağdâdî. Tefsîrü’l-Hâzin. Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiye. 1425/2004.
• İbn Âşûr, Muḥammed. Tahir. Tefsīru’t-taḥrīr ve’t-tenvîr. Tunus: ed-Dâr et-Tünesiye li’n-Neşr, 1984.
• İbn Düreyd, Muhammed. b. el-Hasen b. Düreyd el-Ezdi el-Basrî. Cemheretu’l-Luğa. thk. Remzi Münir Baʻlebekî. Beyrut: Daru’l İlmi ve’l-Melâyin. ts.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmâʿil b. ʿÖmer. Tefsîru’l- Ḳur’âni’l-ʿazîm. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1419/1998.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. es-Sünen. çev. Haydar Hatipoğlu. İstanbul: Kahraman Yayınları, 2012.
• İbn Manẓûr, Muḥammed b. Mükrim. Lisanu’l- Arap. Beyrut: Daru’s-Sadr, ts.
• İbnü’l-Esir, Ebü’l-Hasen İzzüddîn. Alî b. Muhammed b. eş-Şeybânî el-Cezerî. En-Nihaye fi Ğaribi’l-Hadis ve’l-Eser. Riyad: Daru İbnu’l Cevziyye, 1421.
• İsfahânî, Râgıb. Ebû’l- Kasım el-Hüseyin b. Muḥammed. el-Müfredat fi Ğaribi’l- Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Maʿrife, ts.
• Kalkan, Ahmet. “Fuhuş/Zinâ”. Kur’ân Kavramları Ansiklopedisi. Erişim 17 Haziran 2024.
• Karaman, Hayrettin vd., Kur’ân Yolu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. 2020.
• Karasu, Bilge. Ne Kitapsız Ne Kedisiz ne Kaos gel’siz. Ankara: Ayrıntı Basımevi, 2011.
• Kılınç, Okan vd. “Cinsiyet Değişikliğinin Adli Tıp Açısından Değerlendirilmesi: Dört Olgu Sunumu”. Akdeniz Tıp Dergisi 10/1 (Ocak 2024), 165-171.
• Köksal, Mustafa Asım. Peygamberler Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. el-Câmi’ li-Ahkâmi’l-Kur’ân. Beyrut, Müesestu’r-Risâle, 1427/2006.
• Ma‘lûf, Luvîs. el-Müncit. Beyrut: Kasolikya Matbaası, ts.
• Merâğî, Ahmed Mustafa. Tefsiru’l-Merâğî. Mısır: Şirketu Mektebeti ve Matbaati Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evladihi, 1365/1946.
• Mesûdî, Ebu’l-Hasan b. Hüseyin. Murucuzzeheb ve Madinu’l-cevher. thk. Muhammed Muhyuddin Abdülhamid. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1393/1973.
• Mustafa, İbrahim. vd., el-Muʻcemül-Vasit. Beyrut: y.y., ts.
• Müftüoğlu, Ömer. Kur’ân’da Hz. Lût ve Kavmi. Eskişehir: İslâmî İlimleri Vakfı Yayınları,1997.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. Sahihu Müslim. Mısır: Dâru’l İhyai’l-Kutubi’l-ʻArabiyye, 1375/1956.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn. Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Nesefî. Medariku’t-Tenzil ve Hakaiku’t-Te’vil. Beyrut: Daru’l Kelime’ti-Tayyib, 1419/1998.
• Öğüt, Salim. “Sihâk”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi. 27/169. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Ömer, Ahmet Muhtar. Mu’cemu’l-Lugati’l Arabiyyeti’l Muâsıra. Kahire: Alemi’l-Kutub. 1429/2008.
• Özalp, Ahmed. “Flört”. Şamil İslâm Ansiklopedisi. Erişim 20 Haziran 2024. https://muhabbetullah.com/ansiklopedi/flort.htm
• Polat, Kemal. “Lût Kıssasına Kitab-ı Mukaddes ve Kur’ân Perspektifinden Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 24 (2005), 147-165.
• Razî, Ebû Abdillâh Fahreddin. b. Ömer b. Hüseyni er-Râzî et-Taberistânî. Mefâtiḥu’l- ġayb. Ḳâhire: Dâru’l-Fakır, 1401/1981.
• Rıda, Ahmet. el-Allamet’i-Lügavî eş-Şeyh Ahmed. Muʻcemu Metni’l-Luğa. Beyrut: Daru Mektebetü’l-Hayat, 1377/1958.
• Sabûnî, Muhammed Ali. Safvetu’t-Tefasir. Beyrut: Daru’l-Kur’âni’l-Kerim, 1402/1981.
• Saʻlebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm es-Sa‘lebî en-Nisâbûrî. Kıssasu’l-Enbiyâ. Beyrut: El-Mektebetü’l Sukafiyye, ts.
• Şevkânî, Muḥammed b. Ali b. Muḥammed. Fetḥu’l-ḳadîr el-câmiʿ beyne feniyyi’r-rivâyeti ve’d-dirayeti min İlmi’l-tefsîr. Beyrut: Dâru’l-Maʿrife, 1428.
• Şinkitî, Muhammed Emin b. Muhammed emini-Muhtar. el-Azmu’n-Nemir Min Mecalisi’ş-Şinkitî fi’l-Tefsir. Kahire: Daru İbn Affan, 1424/2003.
• Taberî, Muhammed. b. Cerir. Tarîhü’l-Ümemi ve’l-Mülûk (Tarîhü’t-Taberî). Riyad: Beytül-Efkaru’d-Devliyye, ts.
• Taberî, Muhammed. b. Cerir. Camiu’l-Beyân, an Tevi’li-Ayi’l Kur’ân. Kahire: Müessesetu’r-Risale, 1422/2001.
• Tantâvî, Muhammed. b. Sa‘d b. Süleyman b. Ayyâd eş-Şâfiî. el-Cevahir. Mısır: Mustafa el-bali Matbaası, 1347.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmiu’l-Kebîr Sünenü’t-Tirmîzî. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâm, 1988.
• Tuncer, Faruk.“Hz. Lût’un Kavmine Karşı Kızlarını Sunmasının Anlamı”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 26 (Eylül 2012), 111-136.
• Tümer, Günay. “Lût”, Diyanet İslâm Ansiklopedisi. 13/209-211. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri, Erişim Eylül 2024. https://sozluk.gov.tr
• Yaşaroğlu, Mehmet Kamil. “Lût”, İslâm Ansiklopedisi. 27/229-230. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
• Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Eser Neşriyat ve Dağıtım, 1979.
• Zehebî, el-İmam el hafız Şemseddin. Kitabu’l-Kebâir. Beyrut: el-Mektebetu’l-Sukafiyye, ts.
• Zemahşerî, Ömer. Ebû’l-Kasım Mahmûd b. Ömer el-Hârizmî. el-Keşşâf ʻan Hakâiki Ğavâmidi’t-Tenzîl ve ʻUyûni’l-Akâvîli fi Vucûhi’t-Te’vîl, Beyrut: Daru’l-Küttübi’l-ʻArâbî, 1418/1998.
• Zemahşerî, Ömer. Ebü’l-Kasım Mahmûd b. Ömer el-Hârizmî. Esâsu’l-Belâğa. thk. Muhammed Bâsil ‘Uyûnu’s-Sûd. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ʻİlmiyye, ts.