Hale Sınıfı İnsansız Hava Aracı Teknolojisi ve Konvansiyonel (Geleneksel) Savaştaki Yeri

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 17 - 22, 15.06.2021

Mücahit Akpınar , Abdurrahman Topal

https://doi.org/10.51534/tiha.893764

Öz

Uçuş ekibi veya pilot olmadan uçuş prensipleri doğrultusunda sürekli veya yarı otomatik şekilde uçabilen insansız hava araçları daha düşük maliyet ve risk faktörlerinden ötürü geleneksel havacılık yöntemlerine kıyasla askeri ve sivil amaçlar için farklı havacılık uygulamalarında kullanılmaktadır. Farklı teknik özelliklere sahip olan insansız hava araçlarının en temel çalışma alanlarından birisi de askeri savaş teknolojisi alanıdır. Bunlar arasında en göze çarpanı ise yüksek irtifa uzun havada kalış (high altitude long endurance –HALE) sınıfı insansız hava araçlarıdır. HALE sınıfı insansız hava araçları kıtalararası görev yapma becerisine sahip sistem teknolojisiyle ve yarattığı kuvvet çarpanıyla stratejik olarak büyük önem taşımaktadır. HALE sınıfı insansız hava aracı günümüzde etkili savaş araçlarından birisi olarak ön plana çıkmaktadır. Bu çalışma da HALE sınıfı insansız hava araçlarının konvansiyonel savaşlardaki yerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnsansız Hava Aracı, Geleneksel Savaş, Konvansiyonel Savaş, HALE

Hale Class Unmanned Aerial Vehicle Technology and Its Place in Conventional (Traditional) Warfare

Öz

Unmanned aerial vehicles, which can fly continuously or semi-automatically in line with the principles of flight without flight crew or pilot, are used in different aviation applications for military and civil purposes compared to traditional aviation methods due to lower cost and risk factors. One of the main fields of study of unmanned aerial vehicles with different technical features is the field of military warfare technology. The most striking among these are the high-altitude long endurance (HALE) class unmanned aerial vehicles. HALE type unmanned aerial vehicles are strategically important with their system technology capable of intercontinental missions and the force multiplier they create. HALE type unmanned aerial vehicle stands out as one of the effective combat vehicles today. This study aims to reveal the place of HALE type unmanned aerial vehicles in conventional warfare.

Anahtar Kelimeler

Unmanned Aerial Vehicle, Traditional Warfare, Conventional Warfare, HALE

Kaynakça

• Ak T & Sarı G (2018). Güvenliğin Yeni Aktörü Silahlı İnsansız Hava Araçlarının Kullanımında Karar Mekanizmaları. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 623-628.
• Akyürek S, Yılmaz M A & Taşkıran M (2012). İnsansız hava araçları muharebe alanında ve terörle mücadelede devrimsel dönüşüm. BİLGESAM, Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi, Rapor, (53), 1-57.
• Arıca N, Cicibaş H & Demir K A (2012). İnsansız Hava Araçları için Çok Kriterli Güzergâh Planlama Modeli. Journal of Defense Sciences/Savunma Bilmleri Dergisi, 11(1), 251-270.
• Boeing (2020). Autonomous systems. https://www.boeing.com/defense/autonomous-systems/index.page, (Erişim tarihi: 20.02.2021).
• Ball M (2020). High-Altitude-Long-Endurance UAS Completes First Flight. https://www.unmannedsystemstechnology.com/2020/07/high-altitude-long-endurance-uas-completes-first-flight/, (Erişim tarihi: 01.12.2020).
• Baştürk R (2015). Kolluk kuvvetlerinin istihbarat temininde başvurabileceği insansız hava araçları (İHA) ve bu açıdan uygun İHA özelliklerinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Harp Akademileri, Stratejik Araştırmalar Enstitüsü.
• Çömert R, Avdan U & Şenkal E (2012).İnsansız Hava Araçlarının Kullanım Alanları Ve Gelecekteki Beklentiler. IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19,
• Thefreedictionary (2021). Dictionary of Military and Associated Terms, US Department of Defense, http://www.thefreedictionary.com/unmanned+aerial+vehicle, (Erişim tarihi: 01.12.2020).
• Doğan İ (2019). İnsansız hava araçlarının geleceği ve muharebe sahasında kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, Milli Savunma Üniversitesi, Alparslan Savunma Bilimleri Enstitüsü.
• Dowd A D (2013). Drone Wars: Rısks And Warnıngs. Parameters, 42(4)/ 43(1), 7-16.
• Gogarty B & Hagger M (2008). The laws of man over vehicles unmanned: The legal response to robotic revolution on sea, land and air. JL Inf. & Sci., 19, 73.
• Goraj Z, Frydrychewicz A, Świtkiewicz R, Hernik B, Gadomski J, Goetzendorf-Grabowski T & Chajec W (2004). High altitude long endurance unmanned aerial vehicle of a new generation–a design challenge for a low cost, reliable and high performance aircraft. Bulletin of the Polish Academy of Sciences: Technical Sciences, 173-194.
• ICAO (2011). Unmanned Aircraft Systems (UAS),Cir. 328, AN/190, 2011.
• Kahveci M & Can N (2017). İnsansız hava araçları: tarihçesi, tanımı, dünyada ve Türkiye'deki yasal durumu. Selçuk Üniversitesi. Müh. Bilim ve Teknik. Dergisi. 5(4), 511-535.
• Karaağaç, C. (2016). İHA Sistemleri Yol Haritası Geleceğin Hava Kuvvetleri 2016-2050, STM Şirketi.
• Karakuş C & Katman F (2019). Male Sınıfı İnsansız Hava Aracı (İHA) Teknolojisi ve Konvansiyonel (geleneksel) Savaştaki Yeri. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6(2), 882-897.
• Kaya A (2015). Will high-altitude long-endurance (HALE) UAVS replace satellites?. International Conference and Exhibition on Satellite, August 17-19, 2015 Houston, USA.
• Korkmaz Y, İyibilgin O & Fındık F (2016). Geçmişten Günümüze İnsansız Hava Araçlarının Gelişimi. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 20(2), 103-109.
• Kurban Ö F (2014). Anlık istihbarat, gözetleme ve keşif ihtiyaçları için mini insansız hava araçlarının yer kontrol istasyonlarının seçimi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdoğan M (2017). Genel Savaş Türleri https://www.researchgate.net/publication/340233347_Genel_Savas_Turleri, (Erişim tarihi: 01 12. 2020).
• Rawat K & Lawrence E (2014). A mini-UAV VTOL Platform For Surveying Applications. IAES International Journal of Robotics and Automation, 3(4), 259.
• Sharma A, Vanjani P, Paliwal N, Basnayaka C M W, Jayakody D N K, Wang H C & Muthuchidambaranathan P (2020). Communication and networking technologies for UAVs: A survey. Journal of Network and Computer Applications, 102739.
• SSM, Türkiye İHA Sistemleri Yol Haritası 2011-2030, Savunma Sanayi Müsteşarlığı, http://www.ssm.gov.tr/_layouts/images/i ha_ekatalog_web/file s/asse ts/seo/toc.html, (Erişim tarihi: 01 12. 2020).
• TDA (2021). İnsansız hava araçlarının sınıflandırılması. https://www.tdefenceagency.com/insansiz-hava-araclarinin-siniflandirilmasi/ (Erişim tarihi: 12.03.2021).
• Taylor J W R & Munson K (1977). Jane's pocket book of remotely piloted vehicles: robot aircraft today. Collier Books.
• Thefreedictionary (2020). IHA. https://acronyms.thefreedictionary.com/IHA, (Erişim tarihi: 12.03.2021).
• Uyar T (2010). SavunmaSanayi.NET: ANKA Başarısı ve İnsansız Hava Araçları 22 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (Erişim tarihi: 01 12. 2020).
• Yayla M (2013). Hukuki Bir Terim Olarak Siber Savaş. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 104, 177-202.