EFFECTS OF PRİVATİZATİON PROCESS ON PUBLİC EMPLOYMENT IN TURKEY

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 67 - 90, 01.01.2016

Şahin Çetinkaya Elif Akkaş

Öz

Since 1929 depression, it can be observed that working of free market economy has lost credit. In addition the idea which defends that state intervention to the economy should be limited was forsaken, and Keynesian view defending active state intervention to the economy started to pervade. As a result of rising trend of heavy state intervention to the economy, the number of state owned enterprises has increased and share of state in the economy has expanded. Starting from 1970s, world economy encountered numerous problems; and privatization was proposed as the best solution for these problems. Since the beginning of 1980s, parallel to hegemony of free market economy, “consistency to market mechanism” and “privatization” have been heavily discussed. The government innervations to economy, the reasons of those and also public enterprises are discussed critically in this study. The concept of government enterprises is discussed with the framework of the definition, features, and reasons for establishment. Additionally, privatization concept is analysed with aim of it theoretically. It is aimed to find out the effects of the process of the privatization on public sector employment. In this study, with analysing state economic relations from 1923 till now, it is investigated how privatization affects on public sector employees between 1985 and 2014. The last but not least, lightening with the explanation of state economic relations, the process of privatization effects on public sector in Turkey is discussed

Anahtar Kelimeler

Privatization, Public Enterprises, Economy, Employment.

Türkiye’de Özelleştirme Sürecinin Kamu İstihdamı Üzerindeki Etkileri

Öz

1929 Dünya ekonomik krizinden sonra, serbest piyasa ekonomisinin işleyişine olan güvenin sarsıldığı ve ekonomide devlet müdahalesinin sınırlı düzeylerde tutulması gerektiğini savunan klasik görüşün terk edilerek devletin ekonomiye aktif bir biçimde müdahalesini savunan Keynesyen görüşün hâkim olduğu görülmektedir. 1930’lu yıllardan itibaren yoğunlaşan ve yaygınlaşan müdahalecilik eğilimi sonucunda devletin ekonomiye müdahale araçlarından biri olan kamu işletmeleri artmış ve kamu ekonomileri büyümüştür. 1970’li yıllara gelindiğinde makroekonomik sorunlarla karşılaşan dünya ekonomileri bu sorunlardan kurtulmanın en iyi çözümü olarak özelleştirmeyi uygulamaya koymuşlardır. 1980’li yılların başından itibaren ise piyasa ekonomisinin egemen olmasıyla birlikte “piyasa mekanizmasına uyum” ve “özelleştirme” gibi girişimlere konu olmaya başlamıştır. Bu araştırmanın amacı Türkiye’de özelleştirme sürecinin kamu istihdamı üzerindeki etkileri ortaya koymaktır. Araştırmada Türkiye’de 1923’ten günümüze devlet ekonomi ilişkileri incelenmiş ve 1985-2014 dönemi kamu sektöründe istihdam edilen çalışanlar üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Bu çalışmada devletin ekonomiye müdahalesi ve müdahale nedenleri ile kamu işletmeleri kavramı ele alınmıştır. Kamu işletmelerinin tanımı, özelikleri, kuruluş nedenlerine değinilmiştir. Daha sonra özelleştirme kavramı, özelleştirmenin amaçları, özelleştirme teorileri, özelleştirmenin nedenleri ele alınmıştır. Son olarak devlet ekonomi ilişkileri teorik çerçevede açıklanarak Türkiye’de özelleştirme sürecinin kamu istihdamı üzerine etkileri ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Özelleştirme, Kamu İşletmeleri, Ekonomi, İstihdam

Kaynakça

• Aktan, Coşkun Can (1993), Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Özelleştirme, İzmir: Arkadaş Matbaacılık.
• Cevizoğlu, Hulki (1989), Türkiye’nin Gündemindeki Özelleştirme, İstanbul: Beyaz Yayınları.
• Çetinkaya, Özhan (2012), Türkiye’de Kamu İşletmeciliği ve Özelleştirme, Bursa: Ekin Yayınları.
• Çetintaş, Hakan (2009), Türkiye’de Regülâsyon ve Özelleştirmelerin Gelir Dağılımı Etkileri, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Delice, Güven (2010), “Özelleştirmenin Nedenleri, Amaçları ve Yöntemleri”, Dünya’da ve Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif, (Ed. Cengiz Yavilioğlu, Güven Delice, Onur Özsoy), Ankara: T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Yayını.
• Delice, Güven- Cengiz Yavilioğlu (2010), “Özelleştirme: Kavramsal ve Teorik Çerçeve”, Dünya’da ve Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif, (Ed. Cengiz Yavilioğlu, Güven Delice, Onur Özsoy), Ankara: T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Yayını.
• Doğan, Yahya (1993), Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Özelleştirme, İzmir: Fakülteler Kitabevi.
• Oyan, Oğuz (1994), Özelleştirme Söylemi ve Gerekçeler, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Ölmezoğulları Nalan (1998), Bölüşüm Denge ve Refah Ekonomisi, Bursa: Ezgi Yayınevi.
• Şahin, Hüseyin (2012), Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişimi Bugünkü Durumu, Bursa: Ezgi Yayınevi.
• Ünal, F. Feyza (200), Özelleştirmenin Kamu İktisadi Teşebbüslerinde Verimlilik Üzerine Etkisi, Ankara: Nobel Yayınları.
• Ünsal, M. Erdal (2011). Makro İktisat, Ankara: İmaj Yayıncılık. www.hazine.gov.tr
• Yavilioğlu, Cengiz, Güven Delice, Onur Özsoy, “Özelleştirme: Kavramsal ve Teorik Çerçeve”, Dünya’da ve Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları Teorik ve Tarihsel Bir Perspektif, (Ed. Cengiz Yavilioğlu, Güven Delice, Onur Özsoy), Ankara: T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Yayını.