Türkiye'de Yaygın Gazetelerin Habercilik Pratikleri: İçerik Türleri ve Siyasi Haberlere Yaklaşım

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 162 - 178, 26.07.2025

Selman Selim Akyüz

Öz

Gazetecilik, toplumların bilgi edinme süreçlerinde merkezi bir rol oynamaktadır. Dünya genelinde ve Türkiye'de gazetelerin habercilik anlayışları, yayınladıkları içerik türleri ve siyasi taraflılıkları, medya tüketimi ve kamuoyu oluşumu üzerinde belirleyici etkilere sahiptir. Tecimsel yayıncılık yapan medya kuruluşları, hitap ettikleri kitleyi genişletmek için içerik çeşitliliğini arttırmaktadır. Haber açısından bakıldığında insanların ilgi duyabileceği gelişmeler ile toplumun yararına olan bilgilerin iletilmesi arasında haber verme pratiklerine yönelik önemli uygulama farklılıkları ortaya çıkmaktadır. Türkiye’deki gazeteler ağırlıklı olarak güvenlik ve asayiş ile siyaset haberleri yayınlamaktadır. Yapılan akademik çalışmalar, seçim haberlerinin ağırlıklı olarak taraflı bir dil ve ideolojik çerçeveyle sunulduğunu ortaya koymaktadır. Bu eğilim, çok partili hayata geçişin ilk dönemlerine kadar uzanmakta ve günümüzde de özellikle seçim dönemlerinde yoğunlaşmaktadır.
Bu çalışmada, internet ve sosyal medya gazeteciliğinin basılı medyayı gölgede bıraktığı günümüzde, Türkiye’de yaygın olarak yayım yapan günlük 20 gazetenin bir haftalık nüshaları içerik analizi yöntemiyle, haber türleri ve siyasi haberlerin dağılımı açısından incelenmiştir. Araştırma bulguları, Türkiye’de medya içeriklerinin ideolojik ve politik yanlılıklara göre şekillendiğini; gazetelerin haber temalarında ve siyasi aktörlere yer verme biçimlerinde belirgin bir ayrışma sergilediğini göstermektedir. Özellikle çevre, eğitim, tarım ve bilim gibi gelecek odaklı temaların daha arka planda bırakıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gazete , Haber , Siyaset , Parti , Türkiye

Journalism Practices of Mainstream Newspapers in Türkiye: Content Types And Approaches To Political News

Öz

Journalism plays a central role in the process of informing societies. Globally and in Turkey, newspapers' approaches to reporting, the types of content they publish, and their political orientations have significant impacts on media consumption and public opinion formation. Commercial media organizations tend to diversify their content in order to appeal to broader audiences. From a news perspective, a notable difference emerges between delivering information that attracts public interest and providing content that serves the public good. In Turkey, newspapers predominantly publish political news. Academic studies have shown that election-related news is frequently presented using biased language and within an ideological framework. This tendency dates back to the early years of Turkey’s transition to a multi-party system and becomes especially prominent during election periods.
In this study, in an era where online and social media journalism increasingly overshadows print media, the daily issues of 20 widely circulated newspapers in Turkey were examined over a one-week period using content analysis. The study analyzed the distribution of news types and political news content. Findings reveal that media content in Turkey is shaped by ideological and political biases. Newspapers display clear differentiation in the themes they emphasize and in the ways they represent political actors. It was particularly observed that future-oriented themes such as the environment, education, agriculture, and science are often relegated to the background.

Anahtar Kelimeler

Newspaper , News , Politics , Political Party , Türkiye

Kaynakça

• Akyüz, S. S. (2018). Düşman Medya: Türkiye'de siyasi kutuplaşma ve seçmenlerin medya tercihleri. Konya: Literatürk.
• Akyüz, S. S., Sarıtop, B. Z., & Aktuna , O. (2021). İfade özgürlüğünden dezenformasyon ve dijital faşizm tartışmalarına sosyal medya ve platformlar. S. S. Akyüz içinde, Dezenformasyon Çağı (s. 190- 214). Eğitim Yayınevi.
• Allern, S. &.-Ø.–1. (2011). The News Media As A Political Institution: A Scandinavian perspective. . Journalism Studies, 12(1), 92-105.
• Atabek, N., & Özdemir, B. (2020). Engele Sahip İnsanlara İlişkin Haberlerin Birgün, Cumhuriyet, Hürriyet ve Yeni Şafak Gazetelerindeki Sunumu. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 3(1), 1-20 https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.662729.
• Ataman, B., & Çoban, B. (2015). Gezi Direnişi’nde Alternatif Yeni Medya ve “Çapulcu Yurttaş Muhabirler". B. Ataman, & B. Çoban içinde, Direniş Çağında Türkiye’de Alternatif Medya. Kafka Yayınları. Bagdikian, B. (2004). The New Media Monopoly. Beacon Press.
• Basmacı, G. (2022). News Formats of Mustafa Kemal Atatürk on National Holidays: Analysis on the First Pages of Newspapers. The Journal of Social Science. https://doi.org/10.30520/tjsosci.1137433, 6(12), 287-298.
• Bernhardt, D., Krasa, S., & Polborn, M. (2008). Political polarization and the electoral effects of media coverage. Journal of Public Economics, 92(5-6), 1092–1105.
• Cansever, A. B. (2023). Neoliberal Yönetimsellik Bağlamında Türkiye’de Merkez Haber Medyasında Yer Alan Ekonomi Haberlerinin İncelenmesi: ‘Hürriyet’ ve ‘Sabah’ Örneği. Etkileşim, 6(11), 338–364.
• Çalık, Ş. K. (2021). Content Analysis of Nano-news Published Between 2011 and 2018 in Turkish Newspapers. 15, s. 117-132. NanoEthics.
• Çarkoğlu, A., & Yıldırım, K. (2023). Media Effects in a Polarized Political System: The Case of Turkey. Political Behavior, 1(23).
• D'Angelo, P. (2002). News Framing as a Multiparadigmatic Research Program: A Response to Entman. (52), 870-888.
• Dursun, A., & Tunç, A. (2024). Mental Health News Coverage in Turkish National Newspapers with Respect to Episodic and Thematic Framing: A Retrospective Content Analysis. Computational Science and Its Applications. 14815. ICCSA 2024 Workshops. elicit.com. (2025). Türkiye'de basılı medyaya ilişkin yapılan çalışmaların içerik analizi tablosu. Nisan 2025 tarihinde elicit.com: https://consensus.app/search/turkiyede- gazetecilik-icerik-turlerine-dair-yap%C4%B1la/etYwNYTmQtSYu5bFm4c3MQ/ adresinden alındı
• Ersoy, M., & İşeri, E. (2020). Framing environmental debates over nuclear energy in Turkey’s polarized media system. Turkish Studies, 22(3), 410-436.
• Gentzkow, M., & Shapiro, J. M. (2010). What drives media slant? Evidence from U.S. daily newspapers. Econometrica, 78(1), 35-71.
• Groseclose, T., & Milyo, J. (2005). A measure of media bias. The Quarterly Journal of Economics, 120(4), 1191–1237.
• Hoff, B., Pagels, V., & Roth, A. (2020). Negativity Bias, Political Parallelism, Media Ownership: The Case of the 2015 and 2018 Turkish Parliamentary Elections (Working Paper).
• Iyengar, S., Lelkes, Y., Levendusky, M., Malhotra, N., & Westwood, S. J. (2019). The dynamics of political polarization in the United States. Annual Review of Political Science(22), 129-146.
• Kılıç, Y. (2006). "Medyada Amacın Araca Dönüşmesi/Dönüştürülmesi". FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi(2), 155-162.
• Karppinen, K. (2013). Rethinking media pluralism. Fordham University Press.
• Kayıhan, B. (2024). Disaster Journalism Through a Political Economy Framework: An Analysis of the Turkish Press Coverage of the 2023 Kahramanmaraş Earthquakes. Sociology Lens. https://doi.org/10.1111/johs.12462.
• Killmeier, M. A. (2005). Book Review: The Problem of the Media: U.S. Communication Politics in the 21st Century. . 29(4), 369-373.
• Levendusky, M., & Malhotra, N. (2016). Does Media Coverage of Partisan Polarization Affect Political Attitudes? Political Communication, 33(2), 283-301.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294.
• Mutsaerts, A. (2012). National Media Bias in Quality and Popular Newspapers. Erasmus University Thesis. Nielsen, R., & Ganter, S. A. (2018). Dealing with digital intermediaries: A case study of the relations between publishers and platforms. New Media & Society, 20(4), 1600– 1617.
• Oates, S. (2006). Television, democracy and elections in Russia. Routledge.
• Pew Research. (2018). Western Europe, Public Attitudes Toward News Media More Divided by Populist Views Than Left-Right Ideology. Mart 2025 tarihinde pewresearch.org: https://www.pewresearch.org/journalism/2018/05/14/in-western-europe- public-attitudes-toward-news-media-more-divided adresinden alındı
• Saadia, A. (2022). Mass Media and Political Communication: A Comprehensive Review. Human Nature Journal of Social Sciences, 3(4), 515-525.
• Suiçmez, M. (2023). 954 Seçimlerinde Siyasi Partilerin Söylemlerinin Gazeteler Üzerinden İncelenmesi. . 10(1), 223-252.
• Tosuner, A. (2023). Narration of Financial Crisis in Turkish Media. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi. https://doi.org/10.53495/e- kiad.1386452, 14(2), 175-205.
• Väliverronen, J. (2022). Väliverronen, J. (2022). Political Journalism Content in a New Era: The Case of Finnish Newspapers, 1995–2015. European Journal of Communication(37), 373-392.
• Yeşil, B. (2016). Media in New Turkey: The Origins of an Authoritarian Neoliberal State. University of Illinois Press.