Orta Kutupsallarda Faz Çözünürlüklü X-ışın Analizi: PQ Gem ve V2069 Cyg

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 273 - 274, 11.12.2020

Yakup Pekön

Öz

Orta Kutupsallar, Kataklismik Değişkenlerin manyetik bir alt kolu olup genelde bir anakol yıldız ve ondan madde aktarmakta olan bir beyaz cüceden oluşmaktadır. Bu sistemler, kısa yörüngesel ve dönme periyotlarına sahip olduklarından x-ışını yayma mekanizmalarını ve soğurgan etkilerini faz üzerinden incelemek için ideal adaylardır. Bu çalışmada PQ Gem ve V2069 Cyg adlı orta kutupsal sistemlerin XMM-Newton x-ışını uydusu ile alınmış verileri yörünge periyotları üzerinden incelenmiştir. Her iki kaynakta da x-ışınları yörünge periyotunda disk üzerindeki kitlenin soğurmasından kaynaklanan değişimler gözlenmiştir. PQ Gem sisteminde diskten kaynaklanan bu soğurma etkisi faz çözünürlüklü tayf analizi neticesinde açık olarak tespit edilebilmiştir.

Anahtar Kelimeler

novae, cataclysmic variables, compact objects

Kaynakça

• Bernardini F., de Martino D., Falanga M., Mukai K., Matt G., Bonnet-Bidaud J.-M., Masetti N., Mouchet M., 2012, A&A, 542, 22
• Duck S.R., Rosen S.R., Ponman T.J., Norton A.J., Watson M.G., Mason K.O., 1994, MNRAS, 271, 372
• Evans P. A., Hellier C., Ramsay G., 2006, MNRAS, 369, 1229
• Hellier C., 1997, Monthy Notices of the RAS, 288, 817
• James C. H., Ramsay G, Mark C, Branduardi-Raymont, G., 2002, MNRAS, 336, 550
• Kiziloglu U., Baykal A., Alev M., Gogus E., 1998, ApSpSci, 259, 191
• de Martino D., Matt G., Belloni T., Haberl F., Mukai K., 2004, A&A, 415, 1009
• de Martino D., Bonnet-Bidaud J. M., Falanga M., Mouchet M., Motch C., 2009, ATel, 2089, 1
• Parker, T. L., Norton, A. J., & Mukai, K., 2005, A&A, 439, 213
• Scaringi S., Bird A. J., Norton A. J., Knigge C., Hill A. B., Clark D. J., Dean A. J., McBride V. A., Barlow E. J., Bassani L., Bazzano A., Fiocchi M., Landi R., 2010, MNRAS, 401, 2207
• Thorstensen J.R., Taylor C.J., 2001, MNRAS, 326, 1235