Özel Gereksinimi Olan İşitme Kayıplı Çocukların Ailelerinde Gelişim Basamaklarının Farkındalığının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 15 - 20, 31.08.2024

Banu Baş , Pınar Şahin , Zeynep Kırılmaz

Öz

Amaç: İşitme kaybı olan özel gereksinime ihtiyacı olan ve olmayan 3-12 yaş arasındaki çocuklara sahip ebeveynlerin çocuklarında işitme, denge, dil ve konuşma becerilerinin farkındalığının araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: İşitme Kayıplı Çocuklarda İşitme, Denge, Dil ve Konuşma Becerileri İçin Ebeveyn Farkındalık Tarama Ölçeği (İDKEFÖ) kullanılmıştır. Ölçek ebeveynlere yüz yüze ve online platformda uygulanmış ve veriler toplanmıştır. Ölçek toplam 21 sorudan oluşan 5’li Likert tipi ölçektir. SPSS 21.0 ile istatistiksel analizleri yapılmıştır.
Bulgular: Dil-konuşma becerileri açısından ebeveyn farkındalıkları karşılaştırıldığında, özel gereksinimi olan çocuklara sahip ebeveynlerin %63,2’sinde, olmayanların %90,9’unda yüksek farkındalık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Özel gereksinimi olan çocuklara sahip ebeveynlerin %81,8’i, olmayanların %90,9’u yüksek işitsel farkındalığa sahiptir. Bir diğer alt başlık olan denge farkındalığında özel gereksinimi olan çocuklara sahip ebeveynlerin %36,4’ü, olmayanların %63,6’sı yüksek farkındalığa sahiptir. Yine özel gereksinimi olan çocuklara sahip ebeveynlerin %63,6’sı olmayanların tamamı ebeveyn desteği verdiklerini belirtmişlerdir. Son alt başlık olan ebeveynlerin belirtileri fark etmelerinde anlamlı bir farklılık çıkmış ve özel gereksinimi olan çocuklara sahip ebeveynlerinin hiçbiri, olmayanların ise %63,6’sında yüksek farkındalık olduğu bulunmuştur.
Sonuç: İşitme kayıplı özel gereksinimi olan çocuklara sahip olan ve olmayan ebeveynlerin çocuklarındaki belirtileri fark etmeleri açısından iki grupta anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Özel gereksinimi olan çocuklar başta olmak üzere işitme kayıplı çocukların gelişimleri için ebeveynlerin çocuklarının tüm gelişim alanlarında farkındalıklarının arttırılmasına ihtiyaç vardır. Ayrıca her gelişim basamağı için ilgili uzman ile ebeveynin işbirliği içinde olması gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Engelli Çocuklar, İşitme Kaybı, Koklear İmplantlar, Büyüme ve Gelişim, Farkındalık

Kaynakça

• Beer, J., Harris, M. S., Kronenberger, W. G., Holt, R. F., & Pisoni, D. B. (2012). Auditory skills, language development, and adaptive behavior of children with cochlear implants and additional disabilities. Int J Audiol, 51(6), 491–498. https://doi.org/10.3109/14992027.2012.664291
• Berrettini, S., Forli, F., Genovese, E., Santarelli, R., Arslan, E., Chilosi, A. M., & Cipriani, P. (2008). Cochlear implantation in deaf children with associated disabilities: challenges and outcomes. Int J Audiol, 47(4), 199–208. [CrossRef] Caragli, V., Monzani, D., Genovese, E., Palma, S., & Persico, A. M. (2023). Cochlear implantation in children with additional disabilities: a systematic review. Children (Basel), 10(10), 1653. [CrossRef]
• Cupples, L., Ching, T. Y. C., Button, L., Leigh, G., Marnane, V., Whitfield, J., …, & Martin, L. (2018). Language and speech outcomes of children with hearing loss and additional disabilities: identifying the variables that influence performance at five years of age. Int J Audiol, 57(sup2), S93–S104. [CrossRef]
• Cupples, L., Ching, T. Y. C., Crowe, K., Seeto, M., Leigh, G., Street, L., …, & Thomson, J. (2014a). Outcomes of 3-year-old children with hearing loss and different types of additional disabilities. J Deaf Stud Deaf Educ, 19(1), 20–39. [CrossRef]
• Cupples, L., Ching, T. Y. C., Crowe, K., Seeto, M., Leigh, G., Street, L., …, & Thomson, J. (2014b). Outcomes of 3-year-old children with hearing loss and different types of additional disabilities. J Deaf Stud Deaf Educ, 19(1), 20–39. [CrossRef]
• Dettman, S. J., Fiket, H., Dowell, R. C., & Charlton, M., Williams, S. S., Tomov, A. M., & Barker, E. J. (2004). Speech perception results for children using cochlear implants who have additional special needs. The Volta Review, 104(4) (monograph), 361–362. https://www.researchgate.net/publication/234597211