DERİ ÜZERİNE EBRU BOYAMA TEKNİĞİNİN ÖRNEK ÇALIŞMA BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, , 173 - 188, 31.10.2022

Dilara Nur Atalan , Özcan Demir , Ebru Coruh

https://doi.org/10.54976/tjfdm.1083009

Cited By: 1

Öz

Geleneksel Türk Sanatları alanında yüzyıllardır var olan ebru sanatı ve dericilik başlangıçta ihtiyaçları karşılamak amacıyla ortaya çıkmıştır. İlerleyen zamanlarda birer sanat olarak icra edilmeye başlanmıştır. Ebru sanatı farklı birçok materyal üzerine uygulanmaktadır. Sürekli olarak gelişmekte ve kullanım alanını genişletmektedir, moda, aksesuar, ayakkabı, çanta, tekstil gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Dericilik yaşam koşullarından korunmak amacı ile ortaya çıkmış ve işleme yöntemlerinin keşfedilmesi sonucunda bir sanat haline gelmiştir. Pek çok deri çeşiti ve süsleme teknikleri bulunmaktadır. Deri günümüzde çanta, cüzdan, ayakkabı, ceket, aksesuar, moda ve mobilya sektöründe tercih edilmektedir. Dayanıklı, sağlam ve esnek olması ile uzun yıllar boyunca kullanılmaktadır. Deri süsleme tekniklerinden biri olan boyama tekniği ebru sanatı bağlamında ele alınmıştır. Çalışma kapsamında ebru sanatı keçi derisi üzerine uygulanmıştır. Türk Sanat tarihinde önemli yerlere sahip olan ebru sanatı ve dericilik özellikleri, tarihçeleri ve çeşitleri ile aktarılmış ve bir arada kullanılarak ürünler elde edilmiştir. Örnek çalışmaların aşamaları fotoğraflanarak açıklanmış ve elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ebru Sanatı, Dericilik, Geleneksel Türk Sanatları, Deri Süsleme, Keçi Derisi

EVALUATION OF EBRU DYEING TECHNIQUE ON LEATHER IN THE CONTEXT OF SAMPLE STUDY

Öz

The art of marbling and leatherwork, which has existed for centuries in the field of Traditional Turkish Arts, initially emerged to meet the needs. In the following times, they started to be performed as an art. The art of marbling is applied on many different materials. It is constantly developing and expanding its usage area, it is used in many areas such as fashion, accessories, shoes, bags, textiles. Leatherworking has emerged with the aim of protecting from living conditions and has become an art as a result of the discovery of processing methods. There are many types of leather and decoration techniques. Today, leather is preferred in bags, wallets, shoes, jackets, accessories, fashion and furniture sectors. It has been used for many years as it is durable, robust and flexible. Dyeing technique, which is one of the leather decoration techniques, has been discussed in the context of marbling art. Within the scope of the study, the art of marbling was applied on goat skin. The art of marbling and leatherwork, which have an important place in the history of Turkish Art, have been transferred with their history and varieties, and products have been obtained by using them together. The stages of the sample studies were explained by photographing and the results were interpreted.

Anahtar Kelimeler

Ebru Art, Leatherwork, Traditional Turkish Arts, Leather Decoration, Goat Skin

Kaynakça

• Adıbelli, T. S. (2005). Dekoratif Ürünlerde Ebru. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Dekoratif Ürünler ve Çiçek Eğitimi Sanat Dalı , Konya.
• Ayyıldız, G. (2015). Ebru Sanatının Kumaş ve Deri Üzerine Aktarılıp Performans Özelliklerinin Araştırılması ve Modada ki Örnekleri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı , Isparta.
• Babaoğlu, A. (2013). Ustalarla Buluşma (Cilt 3). İstanbul, Küçükçekmece, Türkiye: Kültür Yayınları.
• Barutçugil, H. (2010). Geçmişten Günümüze Ebru Sanatı ve Çağdaş Bir Yorum ile Günümüz Tekstiline Uygulanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi , Haliç Üniversitesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı , İstanbul.
• Barutçugil, H. (2001). Suyun Rüyası-Ebru/Yaşayan Gelenek. İstanbul, Türkiye: Ebristan Yayınları .
• Begiç, H. N. (2015). Unesco Dünya Kültürel Miras Listesinde Yer Alan Geleneksel Türk Ebru Sanatında Yeni Yorumlar . Türkiyat Araştırmaları Dergisi , 587-605.
• Berkmen, D. H. (2011). Bir Sufi Sanatı: Ebru. Ekim 2021 tarihinde halukberkmen.net: http://www.halukberkmen.net/pdf/109.pdf adresinden alındı
• Çınar, N., & Büyükyazıcı, M. (2017). Türk Cilt Sanatında Kullanılan Deriler ve Özellikleri . Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi (11), 256-275.
• Çınar, N., & Tozun, H. (2020). Deri Eserlerin Tanımlanmasında Kullanılan Bazı Arkeometrik Analiz Yöntemleri . Akdeniz Sanat Dergisi , 15 (27), 21-38.
• Deniz , D., & Çelik, Ö. (2020). Safranbolu El Sanatları Ustaları Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Doğu Coğrafya Dergisi (43), 123-138.
• Dere, Ö. F. (2007). Ebru Sanatı Tarihçe, Malzeme, Uygulama . (M. Altıntaş, Dü.) İstanbul, Türkiye: İsmek Yayınları .
• Derman, U. (1997). Türk Sanatında Ebru. U. Derman içinde, Türk Süsleme Sanatları Serisi (Cilt V, s. 6-63). İstanbul: Ak Yayınları.
• Ekelik, D. (2019). Geleneksel Türk El Sanatlarından Ebru Sanatının İkat Dokuma Tekniğine Uyarlanması. Yayımlanmamış Yüksek Lİsans Tezi , Beykent Üniversitesi, Tekstil Tasarımı Ana Sanat Dalı , İstanbul.
• Erdinç, Y. S. (2014). Ebru Sanatının Farklı Materyaller Üzerine Uygulanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı, Isparta.
• Güven, İ. M. (2015). Türk Ebru Sanatında Çağdaş Bir Tasarım Öğesi Olarak Eli Belinde Motifi. Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı, Antalya.
• İnalpulat, E. B. (2014). Damlalar Suya Düştüğü Zaman Başlar Ebrunun Hikayesi. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür/Ayrıntı , 2 (17), 38-43. İpek, H., Ulusan, E., & Budak, M. (2013). Ustalarla Buluşma (1. b.). İstanbul, Küçükçekmece: Kültür Yayınları.
• Kalafat, E. (2012). Giyimde ve Aksesuarda Derinin Yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı, İstanbul. Koizhaiganova, M., Coşkun, S. N., & Onca, A. (2016). Karacu Dericiliği ve Günümüzde ki Durumu. Social Sciences , 243-257.
• Kolçir, O., & Etikan, S. (2016). Ebru Sanatında Akkase Tekniği. SDÜ Art-e Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi , 9 (17), 246-261.
• Küçük, S. D. (2020). Türk Sanatında Deride Kullanılan Bezeme Motiflerinin ve Tekniklerinin Günümüz Modasındaki Deri Ürünlerine Uygulanması (Giysi ve Aksesuar). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi , Nişantaşı Üniversitesi , Tekstil ve Moda Taasarımı Ana Sanat Dalı, İstanbul.
• Maktal, Erbaş, A. ve Uyan, S. (2019). Türk Sanatlarında Ebru’nun Hat ve Tezhip Disiplinleriyle Tasarlanmasında Yeni Yaklaşımlar , TJFDM., 1 (1): 47-60 Özdamar, H. (2012). Ebru Tekniğinin Farklı Yöntemlerle İşlenmiş Deri Malzeme Üzerine Uygulanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı , Isparta.
• Özdemir, M. (2004). Geçmişte ve Günümüzde El Sanatları Çerçevesinde Üretilen Deri Ürünleri Üzerinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi , Ankara Üniversitesi, Ev Ekonomosi (El Sanatları) Ana Bilim Dalı , Ankara.
• Öztürk, S. (2013, Mayıs 23-25). Geçmişten Günüme Keçi. 9. Ulusal Zootekni Öğrenci Kongresi , 283-285. Erzurum , Türkiye.
• Sultan, G. (2018). Moğolistan ve Türkiyenin Deri Sektörü Durumu ve Moğol Tüketicilerin Türk Deri Ürünlerine Bakış Açısının Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
• Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi , Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı , Antalya.
• Tozun, H., & Uzunca, G. (2015). Ebru Sanatının Tekstilde Kullanımı. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi , 5 (12), 93-99.
• Türk Dil Kurumu. (tarih yok). Türk Dili Kurumu Sözlükleri . Kasım 26, 2021 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Türkoğlu, T., & Pelit, D. (2019). Somut Olmayan Kültürel Miras Değerlerinin Turizme Yansımaları: Ebru Sanatı Üzerine Bir İnceleme. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi , 3 (1), 101-118. Unesco. (2014). Unesco Türkiye Milli Komisyonu. Kasım 8, 2021 tarihinde Unesco.org: https://unesco.org.tr adresinden alındı
• Uzunca, G. (2012). Ebru Sanatının Tekstilde Kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi , Gazi Üniversitesi, El Sanatları Ana Bilim Dalı , Ankara.