SUSTAINABILITY APPROACHES IN TEXTILE BRANDS

Yıl 2023, , 47 - 66, 30.06.2023

Hümeyra Çakır , Nilşen Sünter Eroglu

https://doi.org/10.54976/tjfdm.1265096

Öz

Sustainability, which basically means leaving a sustainable and livable world for future generations, is a very important concept for the world and humanity. Sustainability means that a product can continue and renew itself by maintaining its current state. Sustainability, which is a necessity today, is a shaping movement that encompasses many disciplines. As in many sectors, the sustainability policies implemented by companies in the textile sector are very important for supporting the environment, economy and social development. In this research article, the sustainability approaches they apply by examining textile brands that apply the principle of sustainability in Turkey and around the world are discussed. In this aspect, 140 products were selected from 28 companies including domestic and foreign brands. These products produced by selected textile companies within the scope of sustainability activities have been classified according to their application purposes as production methods, raw material contents and product costs. This information about the products was analyzed using histogram distribution and bar graph in comparison with SPSS 24 statistical analysis method. According to the data analyzed, domestic brands used the most natural raw materials at an average rate of 67%, while foreign brands used the most organic raw materials at an average rate of 29%. While the use of natural raw materials in foreign brands is 27% on average, the proportion of organic raw materials used by domestic brands is 6% on average. While the organic raw material usage attitude of foreign brands is quite high compared to domestic brands, this is the opposite trend in the use of natural raw materials. Foreign brands’ preference for organic raw materials is associated with factors such as consumer demands, government policies, international competitiveness. Foreign brands as product content, 27% of organic cotton is used 100%, while in domestic brands this ratio is the second most used content with 7%. The most used content of domestic brands is 100% Cotton fiber with 59%. This shows that the use of 100% cotton in domestic brands is ahead of the use of organic cotton and should be improved. As a result of the study, how the products of textile companies can be developed within the scope of sustainability, activities that can be done in terms of raw materials, production method and recycling and measures that can be taken in terms of producers and consumers were transferred.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, textile, fast fashion, slow fashion, organic cotton

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM MARKALARINA AİT SEÇİLEN BAZI ÜRÜNLERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Temelde gelecek nesillere ekonomik, ekolojik ve sosyal koşulları devam ettirilebilir ve yaşanabilir bir dünya bırakmak anlamına gelen sürdürülebilirlik, dünya ve insanlık için son derece önemli bir kavramdır. Sürdürülebilirlik, bir ürünün mevcut durumunu koruyarak devam edebilen ve kendini yenileyebilen anlamına gelmektedir. Günümüzde bir gereklilik olan sürdürülebilirlik birçok disiplini kapsayan bir biçimlendirme hareketidir. Birçok sektörde olduğu gibi tekstil sektöründe de firmaların uyguladıkları sürdürülebilirlik politikaları çevrenin, ekonominin ve sosyal gelişimin desteklenmesi için oldukça önemlidir. Bu araştırma makalesinde, Türkiye ve Dünya çapında sürdürülebilirlik ilkesini uygulayan tekstil markaları incelenerek uyguladıkları sürdürülebilirlik yaklaşımları ele alınmıştır. Bu doğrultuda yerli ve yabancı markalar olmak üzere 28 adet firmadan 140 adet ürün seçilmiştir. Seçilen tekstil firmalarının sürdürülebilirlik faaliyetleri kapsamında ürettikleri bu ürünler, üretim yöntemleri, hammadde içerikleri ve ürün maliyetleri olarak uygulama amaçlarına uygun sınıflandırma yapılmıştır. Ürünlere ait bu bilgiler, SPSS 24 istatistiksel analiz yöntemi ile karşılaştırmalı olarak histogram dağılımı ve bar grafiği kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz edilen veriler doğrultusunda, yerli markalar yöntem olarak; ortalama %67 oranında en fazla doğal hammaddeyi kullanırken yabancı markalar ortalama %29 oranında en fazla organik hammadde kullanmıştır. Yabancı markalarda doğal hammadde kullanımı ortalama %27 iken yerli markaların kullandığı organik hammadde oranının ortalama %6 olduğu saptanmıştır. Yabancı markaların organik hammadde kullanım tutumu yerli markalara göre oldukça yüksek iken, bu durum doğal hammadde kullanımında tam tersi bir eğilimdedir. Yabancı markalar organik hammaddeleri tercih etmeleri tüketici talepleri, devlet politikaları, uluslararası rekabet gücü gibi faktörler ile ilişkilidir. Ürün içeriği olarak yabancı markalar, %27 oranında %100 Organik Pamuk kullanıldığı görülürken, yerli markalarda ise bu oran %7 ile en çok kullanılan ikinci içeriktir. Yerli markaların en fazla kullanılan içeriği %59 oranı ile %100 Pamuk elyafıdır. Bu durum yerli markalarda %100 pamuk kullanımının organik pamuk kullanımının önünde olduğunu ve geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Çalışma sonucunda, tekstil firmalarının ürünlerinin sürdürülebilirlik kapsamında nasıl geliştirilebileceği, hammadde, üretim yöntemi ve geri dönüşüm açısından yapabilecek faaliyetler ve üretici ve tüketici açısından alınabilecek önlemler aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, tekstil, hızlı moda, yavaş moda, organik pamuk

Kaynakça

• A.BCH, 2021, Sürdürülebilirlik, https://abch.world/pages/about-abch, Erişim Tarihi: 22.11.2021.
• A Hidden Bee, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.ahiddenbee.com/about.asp, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Akgül, U. (2010). ‘‘Sürdürülebilir kalkınma: Uygulamalı antropolojinin eylem alanı’’, Antropoloji , 24, s.133-164.
• Alada, A., Gürpınar, E., ve Budak, S. (1993). ‘‘Rio konferansı üzerine düşünceler’’, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 3-4-5, s.93-103.
• Alpat, F. E. (2011). ‘‘Yavaş Moda Nedir?’’, Akdeniz Sanat, 4, 8, s.45-47.
• Assez, 2022, Sürdürülebilirlik, https://assezistanbul.com/, Erişim Tarihi: 12.11.2022.
• Atölye Ren, 2021, Sürdürülebilirlik, https://atolyeren.com/tr/yavas-moda-ren-nasil-uretir/, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Away Denim, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.awaydenim.com/sustainabledenim, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Bethany Williams, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.notjustalabel.com/bethany-williams, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Bilgili, M. Y. (2017). ‘‘Ekonomik, ekolojik ve sosyal boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınma’’, Journal of International Social Research, 10, 49, s.559-569.
• Boa Studyo, 2021, Sürdürülebilirlik, http://boastudio.blogspot.com/, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Burkut, E. B. (2018). ‘‘Sürdürülebilir mimari tasarımların konya örneğinde incelenmesi’’, Uluslararası Yeşil Başkentler Kongresi, s.208-218.
• Cai, Y. J., & Choi, T. M. (2020). ‘‘A United Nations’ sustainable development goals perspective for sustainable textile and apparel supply chain management’’, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 141, 102010.
• Chloe Bains, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.chloebaines.co.uk/about, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Choi, T. M., & Li, Y. (2015). ‘‘Sustainability in fashion business operations’’, Sustainability, 7, 11, s.15400-15406.
• COS, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.cosstores.com/en/sustainability.html, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Çamur, D., & Vaizoğlu, S. A. (2007). ‘‘Çevreye ilişkin önemli toplantı ve belgeler’’, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6, 4, s.297-306. Doğan, G., & Tokman, L. Y. (2019). ‘‘Sürdürülebilir kalkınmada sosyal sürdürülebilirlik ve işlevsel kalitenin önemi’’, Sürdürülebilir Kalkınma Rolüyle Mimarlık, 1, s.11-30.
• Durmaz, B. (2021). Çevre sorunlarının uluslararası ilişkiler içerisindeki yeri: Rio konferansı, Yök tez merkezi, 677117, s.34-51, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Elif Sözkesen, 2021, Atıktan Sanata İleri Dönüşüm, https://yesilyama.com/markalar/elifsozkesen/, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Emrealp, S. (1998). ‘‘Yerel gündem 21’’, Öneri Dergisi, 2, 10, s.27-28.
• For Days, 2021, Sürdürülebilirlik, https://fordays.com/pages/how-we-recycle, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Freitag, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.freitag.ch/en/production, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Gabriela Hearst, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.gabrielahearst.com/blogs/stories/sustainable-practices-timeline, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Gedik, Y. (2020). ‘‘Sosyal, ekonomik ve çevresel boyutlarla sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma’’, Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3, 3, s.196-215.
• Giyi, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.giyiworld.com/sayfa/surdurulebilirlik-yaklasimimiz, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Halaçeli Metlioğlu, H. & Yakın, V. (2021). ‘‘Tekstilde sürdürülebilirlik: Hızlı moda markalarının sürdürülebilirlik stratejileri’’, OPUS International Journal of Society Researches, Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı, s.1883-1908 .
• Harris, J.M. (2000). ‘‘Basic principles of sustainable development’’, Global Development and Environ, 4, s.21-36.
• Heliotropic, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.heliotropicstudio.com/blog, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• House of Sunny, 2021, Sürdürülebilirlik, https://directory.goodonyou.eco/brand/house-of-sunny, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Iamnotbasic, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.iamnotbasic.com/pages/hikayemiz, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• I Love Fashion, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.ilawfashion.com/ece-gozenle-surdurulebilirlik-uzerine/, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Incomplit, 2021, Sürdürülebilirlik, https://incomplit.com/blogs/news/tagged/sustainable-fashion, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Kapbula, 2021, Sürdürülebilirlik, https://kapbula.com.tr/pages/surdurulebi̇li̇rli̇k, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Kaya, M., & Kaya, M. F. (2013) ‘‘Sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması’’, Marmara Coğrafya Dergisi, 28, s.175-193.
• Kayhan, A. (2016). ‘‘Birleşmiş Milletler Çevre Programı üzerine bir inceleme’’, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 33, 1, s.61-90.
• Kaypak, Ş. (2011). ‘‘Küreselleşme sürecinde sürdürülebilir bir kalkınma için sürdürülebilir bir çevre’’, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1, s.19-33.
• Kemal Karataş, 2021, ‘‘Gündem 21 Nedir?’’, https://kemalkaratas.tr.gg/, G-Ue-NDEM-21-.htm, Erişim Tarihi: 05.11.2021
• Kipöz, Ş. (2020) Modada Yavaşlık, s.41-57, Yeni İnsan Yayınevi, Ekoloji Serisi, Türkiye
• Knitss, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.knitss.com/surdurulebilirlik, Erişim Tarihi: 20.11.2021.
• Korkmaz, C., Yaygın, M. A., & Sağ, N. S. (2019). ‘‘Kentsel dönüşüm projelerinde sosyal sürdürülebilirlik performansının değerlendirilmesi: Yeni mamak kentsel dönüşüm ve gelişim projesi’’, Online Journal of Art and Design, 7, 3, s.37-61.
• Kuşat, N. (2013). ‘‘Yeşil sürdürülebilirlik için yeşil ekonomi: Avantaj ve dezavantajlari–Türkiye incelemesi’’, Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 8, 29, s.4896-4916.
• LC Waikiki, 2022, Sürdürülebilirlik, https://www.lcwaikiki.com/tr-TR/TR/lp/lcw-surdurulebilirlik-21, Erişim Tarihi: 12.11.2022.
• Leticia Credidio, 2021, Sürdürülebilirlik, https://leticiacredidio.com/pages/about-us, Erişim Tarihi: 22.11.2021.
• Maggie Marilyn, 2021, Sürdürülebilirlik, https://maggiemarilyn.com/journal/sustainability-strategy-update-report, Erişim Tarihi: 20.11.2021.
• Mangır, A. F. (2016). ‘‘Sürdürülebilir kalkınma için yavaş ve hızlı moda’’, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 41. Yıl özel sayı, 19, s.143-154.
• Mud Jeans, 2021, Sürdürülebilirlik, https://mudjeans.eu/pages/sustainability-our-impact, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Odabaşı, S. & Sahin, Y. (2019). ‘‘Moda tasarımı eğitiminde sürdürülebilirlik üzerine yaklaşımlar’’, Art-e Sanat Dergisi, 12, 23, s.1-25.
• Odabaşı, S. (2022) Sürdürülebilir Moda Tasarımı, Kavramlar ve Uygulamalar, s.38-39, Nobel Yayınevi, Türkiye
• Oh Seven Days, 2022, Sürdürülebilirlik, https://ohsevendays.com/collections/tops/tops, Erişim Tarihi: 12.11.2022.
• One Square Meter, 2021, Sürdürülebilirlik, https://onesquaremeter.co/blogs/blog/from-our-perspective, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Özçağ, Y. D. D. M. & Hotunluoğlu, Y. D. D. H. (2015). ‘‘Kalkınma anlayışında yeni bir boyut: Yeşil ekonomi’’, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 2, s.303-324.
• Özmehmet, E. (2008). ‘‘Dünyada ve Türkiye sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları’’, Journal of Yasar University, 3, 12, s.1853-1876. Özmen, Ş. Y., Birsen, H. & Birsen, Ö. (2016). “Yavaş hareketi: Çevreden kültüre hayatın her alanında küreselleşmeye başkaldırı’’, İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1, 2, s.38-49.
• Özmete, D. D. E. (2010). ‘‘Sosyal hizmette sürdürülebilir kalkınma anlayışı: Kavramsal analiz’’, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22, 22, s.79-90.
• Öztekin, C. A. (2021). ‘‘Sürdürülebilir yaşam rehberi’’, Journal of Management Theory and Practices Research, 2, 2 s.178-181.
• Pangaia, 2021, Sürdürülebilirlik, https://thepangaia.com/blogs/globalworld/sustainability-in-fashion-relies-on-embracing-diversity, Erişim Tarihi: 22.11.2021.
• Reflect Studio, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.reflectstudio.com/sustainability, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Reformation, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.thereformation.com/pages/sustainable-practices, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Restore Jeans, 2021, Sürdürülebilirlik, https://restorejeans.com/, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Satsuma, 2021, Renkli Sürdürülebilirlik, https://yesilyama.com/markalar/sat-su-ma/, Erişim Tarihi: 25.11.2021.
• Sensessentials, 2022, Sürdürülebilirlik, https://www.sensessentials.com/pages/kumas, Erişim Tarihi: 12.11.2022.
• Seydioğulları, H. S. (2013). “Sürdürülebilir kalkınma için yenilenebilir enerji’’, Planlama, 23, 1, s.19-25.
• Sculpture, 2022, Sürdürülebilirlik, https://sculpturebrand.com/tr-TR/manifesto, Erişim Tarihi: 12.11.2022.
• Souqsamurai, 2022, Sürdürülebilirlik, https://souqsamurai.com/pages/about-us, Erişim Tarihi: 12.11.2022.
• Stella McCartney, 2021, Sürdürülebilirlik, https://www.stellamccartney.com/gb/en/sustainability/social-sustainability.html, Erişim Tarihi: 24.11.2021.
• Taylor Stitch, 2021, Sürdürülebilirlik, https://directory.goodonyou.eco/brand/taylor-stitch, Erişim Tarihi: 22.11.2021.
• Tıraş, H. H. (2012). “Sürdürülebilir kalkınma ve çevre: Teorik bir inceleme’’, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, 2, s.57-73.
• Tı̇caret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü, 2022, Tekstı̇l ve Hammaddelerı̇ Sektörraporu, https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Tekstil%20ve%20Hammaddeleri%20Raporu.pdf, Erişim Tarihi: 27.11.2022
• Thorisdottir, T. S., & Johannsdottir, L. (2019). “Sustainability within fashion business models: A systematic literature review’’, Sustainability, 11, 8, s.2233.
• Tohum, N. (2011). “Sürdürülebilir peyzaj tasarım aracı olarak yeşil çatılar’’, Yrd. Doç. Dr. Aliye Senem Deviren, Yök Tez Merkezi, 311937, s. 7-12, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul
• Tommy Hilfiger, 2021, Sürdürülebilirlik, https://responsibility.pvh.com/tommy/, Erişim Tarihi: 20.11.2021.
• United Colors of Benetton, 2021, Sürdürülebilirlik, https://tr.benetton.com/I/surdurulebilirlik, Erişim Tarihi: 20.11.2021.
• Uzun, A. M. (2001). “Yoksulluk olgusu ve dünya bankasi’’, CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4, 2, s.155-174.
• Vouge, 2022, Sürdürülebilirliğin İmzası, https://vogue.com.tr/haber-moda/surdurulebilirligin-imzasi, Erişim Tarihi: 12.11.2022.
• Yıldız, Ş., Ayvaz, K. M. (2018) “Yavaş moda akımına üniversite öğrencilerinin yaklaşımları: Selçuk Üniversitesi Örneği’’ Akdeniz Sanat, 11, 21, s.29-43.
• Yücel, A. G. F. (2003). “Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında çevre korumanın ve ekonomik kalkınmanın karşıtlığı ve birlikteliği’’, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 11, s.100-105
• %100 İstanbul, 2021, İleri Dönüşüm, https://yesilyama.com/markalar/100de100-istanbul/, Erişim Tarihi: 25.11.2021.