Elektromanyetik Radyasyondan Koruyucu Kumaşların Günlük Giysiye Uyarlanması

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 14, 31.03.2025

Pınar Köymen Çağar , Sevda Kutluay

https://doi.org/10.54976/tjfdm.1561560

Öz

Teknolojinin gelişimi bireylerin yaşam standartlarını artırmış ve konfor alanlarını genişletmiştir. Yaşadığımız yüzyılda insanlar günlük hayatta pek çok elektrikli ve elektronik cihaz kullanmakta ve bu cihazların yaşamı kolaylaştıran ya da bilgiye erişimi hızlandıran avantajlarından faydalanmaktadır. Ancak, bu gelişmelerin beraberinde getirdiği çeşitli dezavantajlar da mevcuttur. Söz konusu cihazlar, yaşamı kolaylaştırmanın yanı sıra, elektromanyetik radyasyon yaymakta, kullanıcılar elektromanyetik alan etkisine maruz kalmakta ve bu etki uzun vadede canlı sağlığını olumsuz etkilemektedir. Buna ek olarak radyasyon; çeşitli sektörlerde üretim, ölçüm, tespit ve tedavi amaçlarıyla da kullanılmaktadır. Çeşitli metal fiberler ile dokunarak iyonize olmayan elektromanyetik radyasyondan korunmak amacıyla kalkanlama özelliği kazandırılan kumaşlar elde etmek mümkündür. Pazarda mevcut olan elektromanyetik kalkanlama özelliği olan kumaşlar ile üretilen tekstil ürünleri, kullanıcıları, söz konusu cihazların kullanımıyla maruz kalınan radyasyondan kısmen korumakta, radyasyonun vücuda etkisini azaltmaktadır.
Bu çalışmada elektromanyetik radyasyondan korunmak amacıyla gümüş filament karışımlı kalkanlama kumaşı seçilerek günlük yaşamda kullanılabilecek, kalça hizasında basit bir atlet modeli tasarlanmış ve dikilmiştir. Böylece, kalkanlama özelliği gösteren kumaşların çeşitli dikiş makineleri ile dikiş performansı özelliğinin incelenmesi, bu kumaşlar ile üretilmiş giyim ürünlerinin çeşitlendirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması, radyasyonun sağlığa zararları konusunda toplumsal farkındalık yaratılması hedeflenmiştir. Bu makale Ege Üniversitesi, Moda ve Tasarım Yüksekokulu tarafından başvurulan ve TÜBİTAK tarafından desteklenen “Elektromanyetik Radyasyondan Koruyucu Kumaşların Günlük Giysiye Uyarlanması” adlı TÜBİTAK 2209A projesinden üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Elektromanyetik Kalkanlama, Radyasyondan Koruyucu Giysi, Dikiş Performansı

Etik Beyan

Etik onay gerektiren bir çalışma yapılmamıştır.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

"Elektromanyetik Radyasyondan Koruyucu Kumaşların Günlük Giysiye Uyarlanması” adlı TÜBİTAK 2209A projesinden üretilmiştir.

Teşekkür

TÜBİTAK 2209A projesi kapsamında finansal desteklerinden dolayı TÜBİTAK'a teşekkür ederiz.

Adaptation of Electromagnetic Radiation Protective Fabrics to Daily Wear

Öz

The advancement of technology has increased individuals' living standards and expanded their comfort zones. In the current century, people utilize numerous electrical and electronic devices in their daily lives, benefiting from the advantages these devices offer in terms of facilitating life and accelerating access to information. However, these advancements also come with various disadvantages. While these devices ease daily tasks, they emit electromagnetic radiation, exposing users to electromagnetic fields, which can adversely affect health in the long term. Additionally, radiation is utilized in various sectors for production, measurement, detection, and treatment purposes. It is possible to create fabrics with shielding properties that protect against non-ionizing electromagnetic radiation by incorporating various metal fibers. Textiles made from fabrics with electromagnetic shielding capabilities can partially protect users from the radiation exposure associated with these devices, thus reducing the impact of radiation on the body.
In this study a basic tank top model at hip length that can be used in daily life was designed and sewn by selecting a shielding fabric containing silver filament in order to protect from electromagnetic radiation. This study aims to evaluate the sewing performance of shielding fabrics using various sewing machines, diversify clothing products made from these fabrics, and promote their use. Additionally, it seeks to raise awareness about the health risks associated with radiation. This article is produced from the TÜBİTAK 2209A project titled “Adaptation of Electromagnetic Radiation Protective Fabrics to Casual Clothing”, applied by Ege University, School of Fashion and Design and supported by TÜBİTAK.

Anahtar Kelimeler

Electromagnetic Shielding, Radiation Protective Clothing, Sewing Performance

Proje Numarası

"Elektromanyetik Radyasyondan Koruyucu Kumaşların Günlük Giysiye Uyarlanması” adlı TÜBİTAK 2209A projesinden üretilmiştir.

Kaynakça

• Aydın, Ö., Karakan Günaydın, G. (2011). Elektromanyetik kalkanlama amaçlı koruyucu tekstiller. Akdeniz Sanat Dergisi, 7(4), 85-88.
• Bedeloğlu, A., Sünter N. ve Bozkurt Y. (2010). Elektriksel olarak iletken tekstil yapıları üretim yöntemleri ve kullanım alanları. Tekstil ve Mühendis Dergisi, 17(79), 7-17
• Boz, S., Öndoğan, Z. (2012). An Investigation on the cutting parameters for various types of fabrics. Tekstil ve Konfeksiyon, 22(1), 52–57
• Çelik, S. (2012). X ışınlarından korunmada yeni bir kompozit materyalin geliştirilmesi. (Tez No: 324203) Yüksek Lisans Tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyomekanik Anabilim Dalı, Dokuz Eylül Üniversitesi
• Çetin, H. (2011). Tıbbı amaçlı X ışını uygulamalarında radyasyondan korunmak amacıyla kullanılan kurşunlu önlük malzemelerine alternatif olarak üretilen kurşunsuz örneklerin soğurma özelliklerinin incelenmesi. (Tez No: 316922) Yüksek Lisans Tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Medikal Fizik Anabilim Dalı, Dokuz Eylül Üniversitesi, s. 59, İzmir
• Dhawan, S. K., Singh, N. ve Venkatachala, S. (2002). Shielding behaviour of conducting polymer-coated fabrics in X-band, W-band and radio frequency range. Synthetic Metals, 129(3), 261-267. http://dx.doi.org/10.1016/S0379-6779(02)00079-6
• Duran, D. (2011). Tekstillerin elektromanyetik korumada kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. (Tez No: 285049) Doktora Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Ege Üniversitesi. s. 218, İzmir.
• Emikönel, S. (2015). Barit kaplanmış bazı kumaş türlerinin radyasyon soğurma özelliklerinin araştırılması. (Tez No: 392017) Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı, Süleyman Demirel Üniversitesi. s. 71, Isparta.
• Erdoğan, M. Ç., Boz S. ve Küçük M. (2020). Hazır giyim üretiminde dikimhanede kullanılan makineler. Ege Üniversitesi Basım Evi, 1. Baskı, ISBN: 978-625-409-126-1, ss. 85–86
• Haylamaz, G. (2022). Moda tasarımında kavramsal yaklaşımlar. The Journal of Social Sciences, 9(61), 305-312. https://sobider.com/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=65821, doi:10.29228/SOBIDER.65821
• Kaçar, A. (2006). Yapılarda radyasyon kalkanı olarak kullanılan barit agregalı ağır beton elemanların zırh kalınlık hesaplarının belirlenmesi. (Tez No: 23753), Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yapı Eğitimi Anabilim Dalı, Süleyman Demirel Üniversitesi. s. 60, Isparta.
• Kılıç, G., Örtlek H. G., Saraçoğlu Ö. M. (2007). Elektromanyetik çevre kirliliği ve bu kirlilikten korunmada tekstil çözümleri. Tekstil ve Mühendis Dergisi, 67(14), 1–41
• Kumar, S. K., Rengaraj, R., Venkatakrishnan, G. R. ve Chandramohan, A. (2021). Polymeric metals for electromagnetic shielding–a review. Materials Today: Proceedings, 47(15), 4925–4928, https://doi.org/10.1016/j.matpr.2021.03.720
• Lee, C.Y., Lee, D.E., Jeong, C.K., Hong, Y.K., Shim, J.H., Joo, J., Kim, M.S., Lee, J.Y., Jeong, S.H., Byun, S.W., Zang, D.S. ve Yang, H.G. (2002), Electromagnetic interference shielding by using conductive polypyrrole and metal compound coated on fabrics. Polymers for Advanced Technologies, 13(8), 577–583. https://doi.org/10.1002/pat.227
• Özkan, E. B. (2011). Elektromanyetik koruyucu özellikte üç boyutlu fonksiyonel örme kumaşların geliştirilmesi. (Tez No: 300040) Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Erciyes Üniversitesi
• Pamuk, G., Kayacan Ö., Kayacan O. ve Uğurlu S. (2022). Electromagnetic shielding effectiveness of carbon yarn-based woven fabrics. Journal of Industrial Textiles, 51(7), 1143–1160, DOI: 10.1177/1528083719896769
• Şeker, S., Çerezci, O. (2018). Radyasyon kuşatması: Elektriğin ve nükleer enerjinin sağlığımıza etkileri. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul
• Şen Kılıç, A., Ünal, C. ve Öndoğan, Z. (2024). AnMePa: development of a new method for preparing trousers pattern by using the antropometric measurement system. International Journal of Clothing Science and Technology, 36(2), 367–382
• Yakıncı Z. D. (2016). Elektromanyetik alanın insan sağlığı üzerindeki etkileri. T.C. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 4(2), 44–54
• Yang, Y., Becthold, T., Redl, B., Caven, B ve Hu, H. (2017). A Novel Silver-Containing Absorbent Wound Dressing Based on Spacer Fabric. Journal of Materials Chemistry B, 5, 6786–6793. https://doi.org/10.1039/C7TB01286A
• Yılmaz R. (2014). Elektromanyetik kalkanlama özelliği olan malzemeler. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(1), 136–150, Mayıs 2014
• URL 1: https://www.emrkoruma.com/index.php?part=perde4 Erişim tarihi: 04.10.2024