Farklı Tekniklerle Planlanan Göğüs Duvarı Işınlamalarında Yüzey Dozunun Dozimetrik Olarak Karşılaştırılması

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 10, 20.09.2022

Fatma Altıntaş , Suheyla Aytaç Arslan , Gonca Altınışık İnan , Zerrin Gani , Gizem Var , Yılmaz Tezcan

Öz

Amaç: Bu çalışmada göğüs duvarı ışınlamalarında hasta cildinin aldığı yüzey dozunun farklı tekniklerle yapılan planlamalarda elde edilen değerler ile ölçüm sonucu elde edilen değerlerin kıyaslanması amaçlanmıştır.
Yöntem: Rando fantomun boluslu ve bolussuz olmak üzere Bilgisayarlı Tomografide iki farklı görüntülemesi yapıldı. Görüntülemesi yapılan fantom görüntüleri konturlama sistemine aktarıldı. Gögüs duvarına benzer şekilde hedef hacim ve kritik organlar çizildi ve planlama sistemlerine aktarıldı. Çizilen bu konturlar üzerinden Tomotherapy ve Linac tedavi cihazlarına ait Tedavi planlama Sistemlerinde (TPS) göğüs duvarı bölgesine günlük 2 Gy den 25 iş günü toplamda 50 Gy doz tanımlanarak farklı tekniklerle planlamalar yapıldı. Varian True Beam Milenyum lineer akseleratör tedavi cihazında 3BRT, IMRT ve VMAT, Accuray Radixact TomoTherapy tedavi cihazında ise Helikal tedavi planlaması hazırlandı. Onaylanan planlar tedavi cihazlarında rando- fantom üzerinde belirlenen noktalara mosfet yerleştirilerek ışınlandı ve yüzey dozu ölçümleri alındı. Tedavi planlama sisteminde okunan yüzey dozları ile mosfet ile okunan yüzey dozları karşılaştırıldı.
Bulgular: Planlama tekniğinden bağımsız işaretlenen noktaların plan üzerindeki ortalama değerleri ile ölçümleri arasında istatistiksel açıdan bir fark yoktur (p > 0.05). Boluslu rando fantom üzerinde çalışılan farklı tedavi tekniklerinde planlamalarda tüm tekniklerinde hedef doza yakın sonuçlar elde edilmiştir. Bolussuz planlamalarda ise tomotherapy ile yapılan planlamada yüzey dozu reçete dozuna en yakın değerlere sahiptir (Bolussuz; Planlanan \ Ölçülen: 4593 ± 227 \ 4408 ± 52, Boluslu; Planlanan \ Ölçülen; 5122 ± 104 \ 5025 ± 175).Bolussuz rando fantom üzerinde çalışılan farklı tedavi tekniklerinden elde edilen ölçüm sonuçlarının ortalamaları arasında anlamlı farklılık yoktur (p=0.075). Fakat ölçülen değerlerin ortalama ve standart sapma değerlerine göre 5.000 cGy doza en yakın olan Helikal tekniktir (4408 ± 52). VMAT planlamadan elde edilen ölçüm sonucu ise reçete dozuna göre en düşük doza sahiptir (3425 ± 175).
Sonuç: Planlama algoritmaları yüzey dozunu öngörmede güvenilir bulunmuştur. Yüzey dozu her iki durum da da Helikal planlama tekniğinde reçete dozuna en yakın, VMAT planlama tekniğinde ise en düşüktür. Bu durum yüzey dozunun yüksek tutulması istenildiği durumda göz önünde bulundurulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Meme kanseri, Radyoterapi, Tedavi Planlama, Rando Fantom, Mosfet, Bolus

Kaynakça

• Overgaard M, Hansen PS, Overgaard J, et al Postoperative radiotherapy in high-risk premenopausal women with breast cancer who receive adjuvant chemotherapy: Danish Breast Cancer Cooperative Group 82b Trial. N Engl J Med.; 1997: 949–55.
• Overgaard M, Jensen MB, Overgaard J, et al Postoperative radiotherapy in high-risk postmenopausal breast cancer patients given adjuvant Tamoxifen: Danish Breast Cancer Cooperative Group (DBCG) 82c randomized trial. Lancet; 1999: 1641–8.
• Ragaz J, Olivotto IA, Spinelli JJ, et al. Locoregional radiotherapy in patients with high-risk breast cancer receiving adjuvant chemotherapy: 20-year results of the British Columbia randomized trial: J Natl Cancer; 2005: 116–26.
• Clark, R. M., Whelan, T., Levine, M., et al.. Randomized clinical trial of breast irradiation following lumpectomy and axillary dissection for node-negative breast cancer: an update: Journal of the National Cancer Institute; 1996: 1659-1664.
• Waljee, J. F., Hu, E. S., Ubel, P. A., et al., Effect of esthetic outcome after breast-conserving surgery on psychosocial functioning and quality of life: Journal of Clinical Oncology; 2008: 3331-3337.
• Instruction Manuel Of Art Phantoms” Radiology Support Devices.
• Volker Rudat, Alaa Nour, Abdul Aziz Alaradi, Adel Mohamed and Saleh Altuwaijri, In vivo surface dose measurement using GafChromic film dosimetry in breast cancer radiotherapy: comparison of 7-field IMRT, tangential IMRT and tangential 3D-CRT: Radiation Oncology; 2014: 9-156.
• Johnathon R. Wake, Feng Qin Chen, Simon Ashworth, Karen Byth, Wei Wang, Kirsty E. Stuart, Verification using in vivo optically stimulated luminescent dosimetry of the predicted skin surface dose in patients receiving postmastectomy radiotherapy: Medical Dosimetry; 2020: 0-57.
• Jan Seppälä, Aleksi Voutilainen, Janne Heikkilä, Marko Vauhkonen, Surface doses of flattening filter free beams with volumetric modulated arc therapy dose delivery for breast cancer: Elsevier; 2017: 17–22