ANALYSIS OF COVID-19-RELATED DEATHS ACCORDING TO VARIOUS VARIABLES

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 1 - 10, 31.12.2024

Mustafa Filiz , Selman Yakut

Öz

Aim: The aim of this study is to examine various health behaviours, demographic data and specific characteristics related to Covid-19 in individuals who lost their lives due to Covid-19. Understanding the effects of the pandemic and developing measures to manage similar situations are of great importance.

Materials and Methods: Data from 233 individuals who lost their lives to Covid-19 were accessed for the study. A 16-item questionnaire developed by the researchers was used for data collection. The data were collected between 10/09/2022 and 23/03/2023. Descriptive and crosstab statistics were used for data analysis.

Results: It was found that 51.5% of the individuals who lost their lives due to Covid-19 were woman and 49.8% were aged 65 years and above. It was found that 15% of the participants were on regular medication and 37.8% had chronic diseases. It was observed that 63.1% of participants had received the Covid-19 vaccine and 41.2% had a high level of fear of contracting COVID-19. It is seen that women use herbal products against COVID-19 more than men, have a higher fear of getting COVID-19, and have higher rates of hospitalisation in intensive care due to COVID-19.

Conclusions: It was found that there is a relationship between fear of COVID-19 and health behaviours, and demographic factors such as age, gender and economic status are effective on experiences related to COVID-19. This study is an important step to assess the impact of the pandemic on people and to be prepared for similar situations in the future. In the long term, strategic investments are needed to make health systems more resilient and able to cope more effectively with emergencies such as pandemics. In this way, the sustainability of health services and the health of the population can be better protected when faced with similar crises.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 related deaths, risk factors, health behaviours, causes of death

COVID-19 KAYNAKLI ÖLÜMLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Öz

Amaç: Bu çalışmada, COVID-19 nedeniyle hayatını kaybeden bireylerin çeşitli sağlık davranışlarının, demografik verilerinin ve COVID-19’a yönelik çeşitli özelliklerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Salgının etkilerini anlamak ve benzer durumların yönetilmesine yönelik önlemler geliştirmek açısından büyük önem taşımaktadır.

Materyal ve Metod: Çalışma kapsamında COVID-19 nedeniyle hayatını kaybeden 233 kişinin verisine ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından oluşturulan 16 soruluk bir anket formu kullanılmıştır. Veriler 10.09.2022-23.03.2023 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin analiz edilmesinde tanımlayıcı ve Crosstabs istatistikleri kullanılmıştır.

Bulgular: COVID-19 nedeniyle hayatını kaybeden bireylerin %51,5’inin kadın olduğu ve %49,8'i 65 yaş ve üstü olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %15'i sürekli kullandığı ilaçlarının olduğu ve %37,8’inin kronik rahatsızlığı olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların %63,1’COVID-19 aşısı olduğu ve %41,2’sinin yüksek düzeyde COVID-19’a yakalanma korkusu yaşadığı görülmüştür. Kadınlar erkeklere göre daha fazla COVID-19 karşı bitkisel ürün kullandıkları, daha yüksek COVID-19 yakalanma korkusu yaşadıkları ve COVID-19 nedeniyle yoğun bakıma yatma oranlarının daha yüksek olduğu görülmektedir.

Sonuç: COVID-19 korkusu ile sağlık davranışları arasında ilişki olduğu, yaş, cinsiyet ve ekonomik durum gibi demografik faktörlerin COVID-19 ile ilişkili deneyimler üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma, salgının insanlar üzerindeki etkilerini değerlendirmek ve gelecekteki benzer durumlar için hazırlıklı olmak adına önemli bir adımdır. Uzun vadeli olarak, sağlık sistemlerinin daha dirençli hale getirilmesi ve pandemi gibi olağanüstü durumlarla daha etkin bir şekilde başa çıkabilmesi için stratejik yatırımların yapılması gerekmektedir. Bu şekilde, benzer krizlerle karşılaşıldığında, sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği ve toplumun sağlığı daha iyi korunabilir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 kaynaklı ölümler, risk faktörleri, sağlık davranışları, ölüm nedenleri

Kaynakça

• 1. Crosby A. Are road blocks in the cellular highways a common cause of neurodegeneration. Lancet Neurology. 2003;2:311–316.
• 2. Noor AU, Maqbool F, Bhatti ZA, Khan AU. Epidemiology of COVID-19 Pandemic: Recovery and mortality ratio around the globe. Pak J Med Sci. 2020;36(COVID19-S4):S79–S84. https://doi.org/10.12669/pjms.36.COVID19-S4.2660.
• 3. Canatay A, Emegwa TJ, Hossain Talukder MF. Critical country-level determinants of death rate during COVID-19 pandemic. IJDRR. 2021;64:102507. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102507.
• 4. Huang J, Chan SC, Ko S, Wang HHX, Yuan J, Xu W, et al. Factors associated with weight gain during COVID-19 pandemic: A global study. PloS one. 2023;18(4):e0284283. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0284283.
• 5. World Health Organization (WHO). Rolling updates on coronavirus disease (COVID-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen (Accessed: March 7, 2024).
• 6. Ministry of Health. COVID-19 - Yeni Koronavirüs Hastalığı Güncel Durum. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/ (Accessed: March 6, 2024).
• 7. Ministry of Health. COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Rehberi. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf (Accessed: March 6, 2024).
• 8. Şenyiğit A. COVID-19 Pandemisi. Klinik, Tanı, Tedavi ve Korunma. Dicle Tıp Dergisi. 2021;48:176-186. https://doi.org/10.5798/dicletip.1005418.
• 9. Çelen MK. COVID-19: “Soru İşaretleri”. Dicle Tıp Dergisi. 2021;48:65-69. https://doi.org/10.5798/dicletip.1004829.
• 10. Filiz M, Öztürk A. COVID-19 Geçirmiş Üniversite Öğrencilerinin Hastalık Sürecine İlişkin Deneyimleri. ARHUSS; 2023;6(1):1-18. https://doi.org/10.54186/arhuss.1219234.
• 11. Bryman A, Cramer D. Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows. New York: Routledge; 2001.
• 12. Pallant J. SPSS survival manual a step-by-step guide to data analysis using SPSS for Windows (Version 12). Sydney: Allen & Unwin; 2005.
• 13. Yanez ND, Weiss NS, AndréRomand J, Treggiari MM. “COVID-19 Mortality Risk for Older Men and Women. BMC Public Health. 2020;20:1742.
• 14. Woolf HM, Chapman DA, Lee JH. “COVID19 As The Leading Cause of Death in the United States.” JAMA. 2020;325(2):123–124.
• 15. Koh HK, Alan CG, Tyler JV. “Deaths From COVID-19” JAMA. 2021;325(2):133-134. doi:10.1001/jama. 2020.25381.
• 16. Rashed YMK. “Bir Üniversite Hastanesine Başvuran COVID-19 Hastalarında Mortaliteyi Öngörme Açısından Low-Harm ve News2 Skorlarının Karşılaştırılması.” (Yayınlanmamış tıpta uzmanlık tezi) Necmettin Erbakan Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Acil Tıp Anabilim Dalı, Konya; 2023.
• 17. Albitar O, Ballouze R, Ooi JP, Sheikh Ghadzi SM. Risk factors for mortality among COVID-19 patients. Diabetes Res Clin Pract. 2020;166:108293.
• 18. Cai H. Sex difference and smoking predisposition in patients with COVID-19. Lancet Respir Med. 2020;8:20.
• 19. The Lancet. The gendered dimensions of COVID-19. Lancet. 2020;395:1168.
• 20. Zhang J jin, Dong X, Cao YY, Yuan YD, Yang YB, Yan YQ, et al. Clinical characteristics of 140 patients infected with SARS-CoV-2 in Wuhan, China. Allergy Eur J Allergy Clin Immunol. 2020;75(7):1730-41.