Relationships Among Morphological Characteristics of Mycorrhizal Fungi Treated Turkish Oak (Quercus cerris) Seedlings

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 157 - 164, 30.12.2017

Bülent Toprak , Oktay Yıldız , Murat Sargıncı , Şükrü Teoman Güner Aysun Pekşen Ernaz Altundağ Çakır

Öz

The relationships among morphological characteristics of Turkish Oak (Quercus cerris) seedlings treated with different mycorrhizal fungi were investigated. The study had been carried out in EskiĢehir Forest Nursery in Turkey. Turkish oak seeds which were inoculated with two different mycorrhizal fungi (arbuscular and ectomycorrhiza-arbuscular) and which had not been treated to any treatment (control) were sowed and a hundred seedlings were cultivated for each treatment. In order to determine the morphological characteristics, 30 seedlings from each treatment were randomly sampled and a total of 90 seedlings (3 treatments (2 mycorrhizal mixture and 1 control) x 30 seedlings) were used. The relationship among oak seedlings‟ root collar diameter, shoot height, root length, shoot fresh and dry weight, root fresh and dry weight, seedling height to root collar diameter ratio, shot to root dry weight ratio, Dickson quality index and dry root percentage were determined in the study. Positive relationships were determined between root collar diameter and shoot height, shoot fresh and dry weight, root fresh and dry weight, Dickson quality index in both of ectomycorrhizae and ectomycorrhiza-arbuscular mycorrhizae mixture inoculated seedlings. In addition, positive relationships between root collar diameter and shot to root dry weight ratio were formed in the seedlings which had been applied with arbuscular mycorrhizae mixture. The shoot height, shoot fresh and dry weight, root fresh and dry weight, Dickson quality index increased as the root collar diameter increased and the shoot fresh and dry weight, root fresh and dry weight, seedling height to root collar diameter ratio increased as the shoot height increased in all three treatments. The results show that Oak seedlings have generally positive relationships between their root collar diameter and other morphological characteristics and that the values of shoot height, shoot fresh and dry weight, root fresh and dry weight, Dickson quality index and shot to root dry weight ratio can be reached by using the values of root collar diameter of oak seedlings.

Anahtar Kelimeler

Mycorrhizae, Morphological characteristics, Turkish oak

Mikorizal Mantar Uygulanan Saçlı Meşe (Quercus cerris) Fidanlarının Morfolojik Özellikleri Arasındaki İlişkiler

Öz

Farklı mikorizal mantar uygulanan Saçlı meĢe (Quercus cerris) fidanlarının morfolojik özelikleri arasındaki iliĢkilerin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalıĢma EskiĢehir Orman Fidanlığı‟nda yürütülmüĢtür. Ġki farklı mikorizal mantar karıĢımı (arbüsküler ve ektomikoriza-arbüsküler) aĢılanmıĢ ve hiçbir iĢlemin uygulanmadığı (kontrol) Saçlı meĢe tohumları kaplara ekilerek her bir uygulama için 100 adet fidan yetiĢtirilmiĢtir. Morfolojik özelliklerin belirlenebilmesi için her deneme ünitesinden rasgele seçilen 30 adet fidanda ölçümler yapılmıĢtır. Bu aĢamada toplam 90 adet fidan (3 iĢlem (2 mikoriza karıĢımı ve 1 kontrol) x 30 adet fidan) kullanılmıĢtır. ÇalıĢmada Saçlı meĢe fidanlarının kök boğazı çapı, fidan boyu, kök uzunluğu, sak taze ve kuru ağırlık, kök taze ve kuru ağırlık, gürbüzlük indisi, katlılık, Dickson kalite indisi ve kuru kök yüzdesi değiĢkenlerinin birbirleriyle olan iliĢkileri tespit edilmiĢtir. Arbüsküler ve ektomikoriza-arbüsküler mikoriza karıĢımları uygulanmıĢ fidanlar ile kontrol fidanlarının kök boğazı çapı ile fidan boyu, sak taze ve kuru ağırlığı, kök taze ve kuru ağırlığı ve Dickson kalite indisi arasında doğru orantılı ve pozitif iliĢkiler belirlenmiĢtir. Ayrıca fidanların kök boğazı çapı ile katlılık arasında doğru orantılı ve pozitif iliĢkiler sadece arbüsküler mikoriza karıĢımı uygulanmıĢ fidanlarda oluĢmuĢtur. Her üç ünitede, fidanların kök boğazı çaplarının kalınlaĢmasıyla fidan boyu, sak taze ve kuru ağırlık, kök taze ve kuru ağırlık ve Dickson kalite indisi değerleri; fidan boyunun uzamasıyla da sak taze ve kuru ağırlık, kök taze ve kök kuru ağırlık ve gürbüzlük indisi değerleri artmıĢtır. Elde edilen sonuçlar Saçlı meĢe fidanlarının kök boğazı çapları ile diğer morfolojik özellikleri arasında genellikle pozitif iliĢkilerin olduğunu ve kök boğazı çaplarının kullanılmasıyla fidan boyu, sak taze ve kuru ağırlık, kök taze ve kuru ağırlık, Dickson kalite indisi ve katlılık değerlerine ulaĢılabileceğini göstermiĢtir.

Anahtar Kelimeler

Mikoriza, Morfolojik özellikler, Saçlı meşe

Kaynakça

• Anonim 2010. Ormanlarımızda YayılıĢ Gösteren Asli Ağaç Türleri. Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Dickie IA, Koide RT, Fayish AC. 2001. Vesicular–Arbuscular Mycorrhizal Infection of Quercus rubra Seedlings. New Phytologist, 151/1: 257–264.
• Dickson A, Leaf AL, Hosner JF. 1960. Quality Appraisal of White Spruce and White Pine Seedling Stock in Nurseries. Forest Chronicle, 36/1: 10–13.
• Grand LF. 1969. A Beaded Endotrophic Mycorrhiza of Northern And Southern Red Oak. Mycologia, 61/2: 408–409.
• Haase DL. 2008. Understanding Forest Seedlig Quality: Measurements and Interpretation. Tree Planters' Notes, 52/2: 24–30.
• Henry LK. 1933. Mycorrhiza of Trees and Shrubs. Botanical Gazette, 94: 791–800.
• Kestek D. 2012. Sapsız Meşe Türünde Yapılan Seyreltmenin Fidanların Bazı Morfolojik Kalite Kriterleri Üzerine Etkisinin AraĢtırılması. Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Artvin.
• Ortaş İ. 2012. The Effect of Mycorrhizal Fungal Inoculation on Plant Yield, Nutrient Uptake and Inoculation Effectiveness Under Long-Term Field Conditions. Field Crops Research, 125: 35–48.
• Ortaş İ, Akpınar Ç. 2005. Mikoriza Ġnokülasyonu, Kompost, Hayvan Gübresi ve Mineral Gübrelemenin Buğday Bitkisinin Büyüme ve Besin Elementleri Alımı Üzerine Etkileri. Ç.Ü.Z.F. Dergisi, 20/4: 9–18.
• Özcan H, Taban S. 2000. VA-Mikoriza'nın Alkalin ve Asit Toprakta Yetiştirilen Mısır Bitkisinin Gelişimi ile Mikorizal Enfeksiyon ve Fosfor, Çinko, Demir, Bakır ve Mangan Konsantrasyonları Üzerine Etkisi. Turk J Agric For, 24: 629–635.
• Perry AD, Molina R, Amaranthus PM. 1987. Mycorrhizae, Mycorrhizospheres and Reforestation: Current knowledge and research needs. Canadian Journal of Forest Research, 17/8: 929–940.
• Rothwell FM, Hacskaylo E, Fisher D. 1983. Ecto- and Endomycorrhizal Fungus Associations with Quercus imbricaria L. Plant and Soil, Springer Netherlands, 71: 309–312.
• Sanchez DM. 1994. Survival of Arbuscular Mycorrhizal Plants in Drying Soil. In: Mycorrhizas in Integrated Systems From Genes to Plant development Proceedings of the Fourth European Symposium on Mycorrhizas, 11-14 July, Granada, (Eds. Azcon-Aguilar C. and J.M. Barea), pp: 407–412.
• SAS Institute Inc. 1996. SAS/STAT Users Guide, Version 6.12. SAS Institute, Inc., Cary, North Carolina.
• Smith SE, Read DJ. 2008. Mycorrhizal Symbiosis. Academic Press, San Diego, USA.
• Stahl PD, Christensen M. 1991. Population Variation in the Mycorrhizal Fungus G. mosseae: Breadth of Environmental Tolerance. Mycol Res, 95: 300–307.
• Thornthwaite CW. 1948. An Approach Toward A Rational Classification of Climate. Geographical Review, 38/1: 55–94.
• Toprak B. 2016. Ekto- ve Arbüsküler Mikoriza AĢılanmıĢ Karaçam (Pinus nigra), Toros Sediri (Cedrus libani) ve Saçlı MeĢe (Qercus cerris) Fidanlarının Ġç Anadolu‟nun Yarı Kurak Sahalarındaki Ağaçlandırma BaĢarısı. Doktora Tezi, D.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Duzce.
• Toprak B, Yıldız O, Sargıncı M, Güner ŞT, Pekşen A, Çakır EA. 2016. Mikoriza Uygulamasının Karaçam (Pinus nigra) Fidanlarının Morfolojik Özelliklerine Etkisi. Ormancılık Dergisi, 12/2: 258–269.
• Tsakaldimi M, Ganatsas P, Jacobs DF. 2012. Prediction of Planted Seedling Survival of Five Mediterranean Species Based on Initial Seedling Morphology. New Forests, DOI 10.1007/s11056-012-9339-3.
• Tüfekçi S, Gürlevik N, Polat O, Topal A, Polat S, Gültekin HC. 2016. Yerel Mikorizal Türlerle AĢılamanın Saçlı MeĢe (Quercus cerris L.) Fidanı GeliĢimine Etkileri. Orman Genel Müdürlüğü Ormancılık AraĢtırma Dergisi 1/3: 38-49 DOI: 10.17568/oad.12519
• Watson GW, Von Der Heide-Spavka KG, Howe VK. 1990. Ecological Significance of Endo-/Ectomycorrhiza in The Oak Sub-Genus Erythrobalanus, Arboriculture Journal, 14/2: 107–116.
• Yaltırık F, Efe A. 2000. Dendroloji Ders Kitabı, Gymnospermae – Angiospermae (Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü öğrencileri için), Ġ.Ü. Yayın No: 4265, Orman Fakültesi Yayın No: 465, ISBN: 975-404-594-1, 382 sayfa, II. Baskı.