Hegemonya Bağlamında Youtube Yeni Nesil Kanaat Önderlerinde İdeoloji: Kafalar Kanalı Örneği

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 92 - 112, 31.01.2025

Şemi Umut Karataş

https://doi.org/10.15659/tjss.2025.007

Öz

Kitle iletişim araçları 15.yüzyılda baskı sanatının gelişmesi ile başlayan süreçle fiziki bağımlılık içerisinde ortaya çıkmaya başlasa da teknoloji, sanayileşme sonunda gelişerek bugünlerine gelmiştir. Sanayileşme sonucunda gerçekleşen teknolojik devrimler kişilerin bambaşka dünyalara ulaşmasını, haber alma sistemlerinin ve birçok enformasyonun gelişmesini sağlamıştır. Yıllar geçtikçe gelişen teknoloji, kitle iletişim araçlarında ses kullanımının da başlaması ile kitlesel enformasyonun yapısı değişmiştir.
Kitle iletişim aracı olarak, yayıncılığın gelişmeye başlaması, akabinde internet kullanımının başlaması ile iletişim artık kitleler arasına yayılmaya başlamıştır. Bugün gelinen noktada, sadece haberleşmek ya da bilgi almak için kullanılmayan, yaşam biçimlerinin, düşüncelerin, kültürlerin belirlendiği bir yapı oluşmuştur. Bu yapı sosyal medya uygulamalarının aracılığı ile meydana gelen kitlesel bir süreçtir. Kendi içinde birçok dala ayrılan, yayıncılık ve habercilik olarak farklı süreçlerin işlendiği sosyal medya kavramı da insan hayatının tam ortasında var olmuştur. Sadece evlerin içine girmekle kalmayıp her an ceplerde taşınan sosyal medya kavramı hayatın birçok anında enformasyon sunmaktadır. Bu enformasyonlar sosyal medyada bireylerin aracılığı ile yayılmaktadır. Uygulamaların artışı ve takipçi sayılarının çoğalması buna bir örnektir. Bu araştırma, hayatın her an içine dahil olan sosyal medya uygulamalarının ideolojik olarak nasıl rıza yaratımı gerçekleştirdiğini hegemonya bağlamı üzerinden ve yeni nesil kanaat önderlerinin nasıl oluştuğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bunu gerçekleştirirken insanların birçok alanda sınırsız enformasyon ve görüntüye ulaşmak için kullandığı Youtube uygulaması üzerinden bir örnek ele alınacaktır. ‘’Kafalar’’ adlı kanal üzerinden Youtube mecrasındaki videolar ile rızanın nasıl oluşturulduğunu ve bu rıza üzerinden kanal sahiplerinin nasıl yeni nesil kanaat önderleri olarak karşımıza çıktığı üzerinde durulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

hegemonya, kanaat önderleri, youtube, sosyal medya

Proje Numarası

0009-0007-4056-1880

Ideology in the Context of Hegemony in YouTube's New Generation Opinion Leaders: The Case of the Kafalar Channel

Öz

Although the mass media started to emerge in physical dependence with the process that started with the development of the printing art in the 15th century, technology developed at the end of industrialization and has come to this day by moving. The technological revolutions that took place as a result of industrialization enabled people to reach completely different worlds, and the development of information systems and many information. The structure of mass information has changed with the developing technology over the years and the use of voice in mass media.
As a mass communication tool, with the development of broadcasting and the subsequent use of the internet, communication has now begun to spread among the masses. At the point reached today, a structure has emerged that is not only used for communication or information, but where lifestyles, thoughts and cultures are determined. This structure is a mass process that occurs through social media applications. The concept of social media, which is divided into many branches and in which different processes such as publishing and journalism are processed, has also existed in the middle of human life. The concept of social media, which not only enters the houses but is carried in the pockets at all times, provides information in many moments of life. This information is disseminated through individuals on social media. The increase in applications and the increase in the number of followers is an example of this. This research aims to reveal how social media applications, which are included in life at every moment, create ideological consent, through the context of hegemony, and how new generation opinion leaders are formed. While doing this, an example will be discussed over the Youtube application, which people use to reach unlimited information and images in many areas. It will be tried to focus on how the consent is created with the videos on Youtube through the channel called "Heads" and how the channel owners appear as the new generation opinion leaders through this consent.

Anahtar Kelimeler

hegemony, opinion leaders, youtube, social media

Proje Numarası

0009-0007-4056-1880

Kaynakça

• Althusser, L. (2014). Devletin ideolojik aygıtları. (çev. Alp Tümertekin). İthaki Yayınları. Aran-Ramspott, S., Fedele, M., Tarragó, A. (2018). Youtubers’ social functions and their influence on pre- adolescence. Comunicar Journal. 26(57), 71-79. https://eric.ed.gov/?id=EJ1192384
• Atabek, N. (2003). Propaganda ve toplumsal kontrol. Selçuk İletişim Dergisi, 2(4), 4-12 https://doi.org/10.18094/si.24675
• Aziz, A. (2014). Siyasal İletişim. Ankara: Nobel Yayınları
• Bamakan, S. M., Nurgaliev, I., & Qu, Q. (2019). Opinion leader detection: A methodological review. Expert Systems with Applications (115), 200-222. doi:10.1016/j.eswa.2018.07.069.
• Basmacı, P. (2021). Sistem eleştirisi ve hegemonik söylem üretimi arasındaki dizi: “la casa de papel”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 9 (2), 1155-1184. https://doi.org/10.19145/e-gifder.826643
• Boran, T. (2022). Dijital kanal youtube’un ünlüleri ve youtuber’ların takip edilme gerekçelerini anlamaya yönelik bir araştırma, Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, (17), 48-65. https://doi.org/10.56118/euifydhed.1110133
• Bostancı, M. (2019). Dün bugün yarın sosyal medya, Palet Yayınları: Konya.
• Budak, E. (2018). Sosyal medyada propaganda süreçleri: 2017 referandum örneği. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi. 26 (2).
• Burgess, J., & Green, J. (2009). YouTube: online video and participatory culture. UK: Polity Press. Castells, M. (2013). Ağ toplumunun yükselişi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Cialdini, B., R. (2023). İknanın psikolojisi. Mediacat Yayınları.
• Creswell, W, J. & Creswell, J, D. (2018). Research desing qualitative, quantitive, and mixed methods approaches, Sage Publication
• Dağdeviren, T. (2020). Gramscı’nin sivil toplum kavramına bakışı. İş ve Hayat, 6(11), 156-167. Defy Media (2015). Acumen report: Youth Video Diet
• Eraslan, M. C., & Küçük-Durur, E. (2018). Siyasal iletişim ve medya bağlamında siyasal reklam aracı olarak propaganda. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 193-204. https://doi.org/10.31463/aicusbed.445100
• Ergil, D. (2015). İdeoloji üzerine düşünceler, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 38(1). Eshleman, J.R. & Bullcroft, R. (2009). The family. 12th edition, NJ: Prentice Hall.
• Güz, N. & Demirtaş, Z. G. (2020). Yeni medya çağında siyasi konuşma ve kanaat önderliği: 24 Haziran Cumhurbaşkanlığı Seçimi Örneği, Yeni Medya, 2019 (7), 1-19.
• Güz, N. & Demirtaş, Z. G. (2021). Yeni medyada kaynağa güven ve kanaat önderleri, Selçuk İletişim, 14(1), 189-215. https://doi.org/10.18094/josc.817659
• İlhan, E. & Görgülü Aydoğdu, A. (2019). Youtube kullanıcılarının kullanım motivasyonlarının incelenmesi, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 1130-1153. https://doi.org/10.19145/e-gifder.570677
• Karakuş, M. (2021). Gelenekselden dijitale propaganda ve araçlarının dönüşümü. Selçuk İletişim Dergisi, 14(1), 462-491.
• Kazancı, M. (2002). Althusser, ideoloji ve iletişimin dayanılmaz ağırlığı, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57(01). https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001698
• Kotler, P., Kartajaya, H. & Setiawan, I. (2017), Pazarlama 4.0, (N. Özata, Çev.) İstanbul: Optimist Yayınları
• Köktener, A. & Algül, A. (2020). YouTube use motivations of generation z, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(4), 417-434. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.679505
• Kracauer, S. (2011). Caligari’den Hitler’e De Ki Yayınları.
• Lazersfeld, P. (1948). The People's Choice: How the Voter Makes Up His Mind in a Presidential Campaign.. New York: Columbia University Press.
• Lefebvre, H. (1996). Marx’ın sosyolojisi. (çev. Selahattin Hilav). Sorun Yayınları.
• Oçak, Z. (2018). İdeoloji kavramına marksist ve post marksist yaklaşımlar: Karl Marks, Antonio Gramsci ve Louis Althusser, Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 1(2), 56-74. https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.480148
• Oskay, Ü. (1980). Popüler Kültür Açısından "İdeoloji" Kavramına İlişkin Yeni Yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 35(01). https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001405
• Özçetin, B. (2020). Kitle iletişim kuramları, kavramlar, okullar, modeller. İletişim Yayınları.
• Rogers, Everette M. & Steven H. Chaffe (1983). Communication as an Academic Discipline: A Dialogue. Journal of Communication. Summer. Pp 18-30
• Silsüpür, Ö. (2021). Siyasal katılım, siyasal iletişim ve medya. Journal of Vocational and Social Sciences of Turkey. 3 (6).
• Stevenson, N. (2008). Medya kültürleri. (Çev. G. Orhon ve B. E. Aksoy). Ankara: Ütopya Yayınları. Thomas, P. D. (2013). Gramsci’de Diyalektik Hegemonya. Gramsci-II, Felfeselogos, 48.
• Ulaş, T. (2021). Kanaat önderleri olarak köşe yazarlarının twitter kullanımları, Selçuk İletişim, 14(3), 1433-1463. https://doi.org/10.18094/josc.928358
• Yaylagül, L. (2018). Kitle iletişim kuramları egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Dipnot Yayınlar, İstanbul.
• Yılmaz, M. (2008). Politik iletişim sürecinin dijital iletişim teknolojisi olarak internet dolayımında kurgulanması: Yeni olanaklar, stratejiler ve beklentiler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zengin, M. (2017). Sosyal medyada marka iletişimi. Literatürk Yayıncılık: Konya.