Canavar Otunun (Orobanche spp.) Tanımı, Zararları ve Mücadelesi

Yıl 2009, Cilt: 12 Sayı: 2, 1 - 6, 01.12.2009

İzzet Kadıoğlu

Öz

Dünyada pek çok ülkede ve Türkiye’de bazı önemli kültür bitkilerinin (mercimek, bakla, domates, patates, tütün, ayçiçeği vb.) üretimi canavarotları (Orobanche spp.) tarafından tehdit altındadır. Bu tehdit nedeni ile canavar otlarının konukçusu olduğu kültür bitkilerinin ekim alanı bazı ülkelerde her geçen yıl daralmakta, canavarotu ile ağır bulaşık tarlalarda üretimden vazgeçilmektedir. Canavar otlarının yüz binlerce tohum üretmesi, tohumlarının uzun yıllar canlılığını yitirmeden toprakta kalabilmesi ve bu tohumların çok küçük olması nedeniyle çevreye çok kolayca yayılabilmesi bu yabancı otla mücadeleyi zorlaştıran önemli özelliklerindendir. Bunların yanısıra tam parazit bir yabancı ot olup konukçusu ile çok sıkı ilişkisinden dolayı da bir çok kültür bitkisinde ne yazık ki bu yabancı ota karşı ekonomik ve etkili bir kontrol yöntemi geliştirilememiştir. Canavar otlarına karşı kontrol yöntemlerinin yetersiz kalması da bu yabancı otlarının tarımsal alanlarda her geçen gün öneminin artmasına neden olmaktadır. Canavar otları ile ilgili sorunun boyutu yurdumuzun bazı bölgelerinde belirlenmiş olmasına rağmen, bir çok bölgesinde henüz bilinmemektedir. Buna rağmen canavar otu ile kültürel önlemler, dayanıklı çeşit yetiştirme, solarizasyon, biyolojik mücadele gibi mücadele yöntemleri uygulanmaktadır. Ancak, bugün için etkin bir kimyasal mücadelesi bulunmamakta olup kimyasal mücadele arayışları devam etmektedir

Anahtar Kelimeler

Canavar otu, Orobanche spp., Ekonomik önemleri, Türkiye

Description, Damages and Control of Broomrape (Orobanche spp.)

Öz

Both at the national and international level, the production of several important agricultural crops (lentil, fababean, tomato, potato, sunflower, etc.) are threatened by broomrapes (Orobanche spp.). As a result of this threat, the cultivated crop areas, attacted with broomrapes have been declining steadily in some countries asfarmers have been abandoning production of these crops in heavily infested fields. Control of these weeds is difficult by the fact that broomrapes produce hundreds of thousands of minute seeds that are highly persistent in the soil and can easily be spread to new areas. Moreover, due to the intimate connection between these holoparasitic weeds and their hosts, for several cultivated plants, no economically viable and effective control system against the parasites could be developed. The insufficiency of countermeasures against broomrapes contributes to the continuously increasing importance of these weeds in agricultural areas. Despite having been established for some regions of our country, the dimension of the broomrape problem remains yet unknown for many regions. All thougt, cultural pactisisş resistance cutivar productionş solarisation and biological control are used for control of brromrape. Effective chemical control is not available but studies ar in progress for developing effective chemical herbicide for control of the weed

Anahtar Kelimeler

Broomrapes, Orobanche spp., Economic impacts, Turkey

Kaynakça

• Anonim, 2006. http://www.tagem.gov.tr / yayınların / ortualti
• Aksoy, 2010.Türkiyedeki Canavar Otları ve Mücadelesi, TÜBİTAK 105G 080 nolu Ülkesel Canavar Otu Projesi Çıktısı Broşürü
• Aksoy, E., 2003. Canavar Otu Türlerinin (Orobanche spp.) Çukurova Bölgesindeki Önemi ve Mücadele Olanakları Üzerine Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi. Adana. (Yayınlanmamış)
• Demirkan, H., 1992. Marmara Bölgesi Domates Alanlarında Sorun Olan Canavarotunun Biyolojisi ve Mücadelesi Üzerinde Araştırmalar, Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü, Bornova-İzmir.
• Giray, H., Nemli, Y. 1983. İzmir İlinde Orobanche’nin Doğal Düşmanı Olan Phytomyza orobanchia Kalt. (Diptera, Agromyzidae)’ın Morfolojik Karekterleri, Kısaca Biyolojisi ve Etkinliği Üzerinde Araştırmalat. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 7: 183-192.
• Linke, K.H., SAXENA, M.C., 1991. Study on viability and longevity of Orobanche seed under laboratory conditions. Wegman, K. and L.J.Musellman (Eds), Progress in Orobanche Research. Eberhard-Karls-Universitat, Tübingen, FRG, 1991, p. 110-114.
• Muselman, L.J., 1986. Taxonomy of Orobanche.in : ter Borg, S.J.(ed), Proceeding sofa workshop on biology and control of Orobanche. LHNPO, Wageningen, The Netherlands, 2-10.
• Özer,Z., Kadıoğlu, İ., Önen, H., Tursun, N., 2003. Herboloji (Yabancı Ot Bilimi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:20, Kitaplar Serisi No:10, Tokat, 203.
• Stewart, G.R., Press, M.C., 1990. The Physiology and biochemistry of parasitic angiosperrms. Annual Review of Plant Physiology and Molecular Biology 41:127-151
• Uygur, F.N., Koch, W., Walter, H., 1984. Yabancı ot bilimine giriş, Kurs Notu, PLITSZ (1), 1984, ISSN 0175-6192, Stuttgart.