İSTİLACI BİTKİLERİN BÖCEKLERLE KONTROLÜ: BAŞARILI BİR ÖRNEK PERSICARIA PERFOLIATA (L.) (POLGONACEAE)

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 3, 48 - 49, 01.12.2015

Turgut Atay , Ünal Asav Hüseyin Önen Kenan Kara

Öz

İstilacı yabancı otlar, gelişme ve üremeleri üzerinde herhangi bir çevre baskısının bulunmayışı nedeniyle, yeni taşındıkları bölgelere yerleşerek kısa süre içerisinde salgın oluşturacak düzeye ulaşmaktadırlar. Yayılışları genellikle tarımsal alanlarla sınırlı kalmayıp yol kenarları, boş alanlar, çayır mera ve sulak alanları istila etmektedirler. Yayılış gösterdiği alanlarda biyoçeşitliliği tehdit eden, tarımsal üretimi sınırlandıran ve insan sağlığı için risk oluşturan bu bitkiler tüm dünyanın ilgi alanına girmiş, gerek yeni alanlara girişini engellemek gerekse de bulundukları ortamlarda popülasyonlarının sınırlandırılması için bir takım önlemler alınmaya başlanmıştır. Üstün özellikleri ve yayılış alanları itibariyle istilacı bitkiler ile mücadele stratejileri yerli türlere göre farklılık göstermek zorundadır. İlk giriş yaptıkları bölgelerde, fiziksel, mekaniksel ve herbisit kullanımına elverişli alanlarda kimyasal yöntemlerle mücadele edilebilmektedir. Ancak, belirli mesafelerle geniş alanlara yayıldıktan sonra belirtilen bu mücadele yöntemlerinin kullanımı gerek insan gücü, gerek maliyet gerekse de çevre güvenliği açısında imkansız hale gelmektedir. Bu nedenle, doğal düşmanlarının olmayışı nedeniyle hızla yayılan istilacı bitkilerin idaresinde klasik biyolojik mücadele genel olarak; geniş alanlarda uygulanabilir, etkili, ekolojik, ekonomik ve sürdürülebilir tek yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünyanın önemli istilacı yabancı ot türleri arasında yer alan Persicaria perfoliata sarılıcı/tırmanıcı tek yıllık otsu bir bitkidir. Çin’de üç yüzyıl boyunca tıbbi amaçlı kullanılmış, tarımsal ve ekolojik olarak nadiren zararlı olmuştur. 1930’lu yıllarda Japonya’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne taşınmış, giriş yaptığı alanda kontrol altına alınamadığından hali hazırda 12 eyaleti kapsayan geniş bir alanı istila etmiştir. Bitki açık alanlarda, toprak yüzeyini tamamen kaplayarak yoğun bir habitus oluşturduğu gibi orman kenarlarında diğer bitkilere tırmanarak boyu 8 m’ye kadar ulaşabilmektedir. Yüksek yoğunluklara ulaştıklarında ise diğer tüm bitkileri baskı altına alarak biyolojik çeşitliliği tamamen ortadan kaldırmakta ve dominant tür haline gelmektedir. Yapılan tüm mücadele yöntemlerine rağmen kontrol altına alınamayan bu türe karşı 1996 yılında Çin ile ortaklaşa olarak biyolojik mücadele çalışmaları başlatılmıştır. Bu kapsamda 1996-2001 yıllarında istilacı bitkinin doğal düşmanlarının belirlenmesi için Çin’de sürveyler gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda tespit edilen bir çok tür içerisinden Rhinoncomimus latipes Korotyaev (Coleoptera: Curculionidae) monofag olması ve bitki üzerinde oluşturduğu zarar yönüyle biyolojik mücadelede en ümit var tür olarak belirlenmiştir. Daha sonra yapılan konukçuya özelleşme ve etkinlik testleri sonucunda USDA tarafından doğal düşmanın kitle üretimi ve salımına karar verilmiştir. Yapılan salım çalışmaları sonucunda bitki önemli ölçüde baskı altına alınmıştır

Anahtar Kelimeler

İstilacı Bitki, Persicaria perfoliata, Biyolojik Mücadele, Böcek

CONTROL OF INVASIVE PLANT SPECIES BY INSECTS: A SUCCESSFUL EXAMPLE PERSICARIA PERFOLIATA (L.) (POLGONACEAE)

Öz

Invasive weeds, because of the absence of any environmental pressure on
development and reproduction, have reached epidemic levels in a short time in the
region where they recently moved. Distribution of invasive plants not only restricted
agricultural fields but also can cover roadsides, abandoned areas, pastures and
wetlands. These plants, which can reduce biodiversity, limit agricultural production
and threat to human health, gains all the world's interests. Therefore, some
measures have been taken to prevent their entry into new areas and to limit the
populations in their environment. Because of the superior features and distribution
area, the control methods of invasive plant species should vary according to local
species. The invasive species can be controlled by physical, mechanical and
chemical methods (by herbicides in areas suitable for their use) at their first entry
into any region. However, after spreading, control/management with these methods
is not possible due to high labor and cost and environmental safety reasons. Due to
these reasons, the classical biological control of rapidly invading invasive species
like P. perfoliata can be practically used, ecologically and economically feasible, and
practical fashion over larger areas.
Persicaria perfoliata, located between the world's major invasive weed species, is
wrapping/climber annual herbaceous a plant. P. perfoliata was used for medical for
three centuries in China, it been rarely harmful as agricultural and ecological. In the
1930s, it moved to the United States from Japan and could not be controlled in
there. Currently it has invaded a large area (12 states). The plant create a dense
habitus by covering the soil surface completely in open spaces. It can reach up to 8
m by climbing other plant in the forest edge. When reach high densities, they
pressure all the other plants and completely eliminate biological diversity. So they
become the dominant species. P. perfoliata wa sn’t be controlled despite all the
control methods. Therefore biological control studies were initiated in 1996 in
cooperation with China. In this context, surveys were conducted to determine the
invasive plant's natural enemies in China during 1996-2001. At the end of this
survey, R. latipes has been identified as the most promising species for biological
control. Because this species is monophagous and constitutes significant damage in
the plant. Then host-specific and effectiveness tests were conducted by USDA and
has been decided to mass production and releasing of natural enemy. As a result of
these studies P. perfoliata were significantly controlled.

Anahtar Kelimeler

Invasive Plant, Persicaria perfoliata, Biological Control, Insect